Ереван, 23.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


12 առարկաների առաջին նմուշները, առանց որոնց այսօր կյանքը պատկերացնել հնարավոր չէ

ЛАЙФ

Shabat.am-ը գրում է.

12  Առաջին հեռակառավարման վահանակը

Ո՞վ կարող է այսօր պատկերացնել կյանքն առանց այս առարկայի։ Դե իսկ առաջին հեռակառավարման վահանակը հայտնագործվել է դեռ 1956թ․-ին ամերիկացի Ռոբերտ Ադլերի կողմից։ Հեռակառավարման առաջին վահանակը մեխանիկական էր ու հեռուստաալիքները փոխելու և ձայնը կառավարելու համար ուլտրաձայներ էր օգտագործում։ Դա հետևյալ կերպ էր աշխատում. դու սեղմում ես կոճակը, այն հարվածում է թիթեղին ու տարբեր հաճախականության ձայներ արձակում։

 11  Առաջին կպչուն ժապավենը

Չնայած իր հայտնի «Սկոչ» անունին, ինչը թարգմանաբար նշանակում է «շոտլանդական», այս առարկան ամենևին էլ Շոտլանդիայում չէ, որ ստեղծվել է։ Այն հայտնագործվել է գերմանացի դեղագործ Օսկար Տրոպլովիցի կողմից 1901թ.-ին։ Հայտնագործությունը «լեյկոպլաստ» անունն ուներ և նախատեսված էր վնասված մաշկի համար։

Խնայելու համար ընկերությունը սկզբում սոսինձը միայն ժապավենի կողքի հատվածներին էր քսում։ Հենց այդ պատճառով ամերիկացիներն առաջին կպչուն ժապավենը «սկոչ» անվանեցին՝ ի պատիվ շոտլանդական ժլատության։

 10  Սերիական արտադրության առաջին օճառը

Հիգիենայի այնպիսի արտադրանքն, ինչպիսին օճառն է, հայտնի է դեռ բաբելոնյան ժամանակններից։ Սակայն առաջին սերիական արտադրանքը, որը ստեղծվեց «Ivory soap» անունով, արտադրվեց 1879թ․-ին հայտնի «Procter & Gamble» ընկերության կողմից։  Ի դեպ, այս սերիայի առաջին նմուշը վաճառքի հանվեց 10 ցենտով։

 9  Առաջին քիմիական լուցկիները

Քեզ կթվա, որ լուցկիները Երկրի  վրա  գոյություն ունեն այնքան ժամանակ, որքան  գոյություն են ունեցել մարդիկ։ Առաջին լուցկիները, սակայն, ստեղծվել են 1805թ․-ին ֆրանսիացի քիմիկոս Ժան Շանսելի կողմից։ Սրանք փոքրիկ փայտյա ձողիկներ էին, որոնք վառվում էին ծծմբի, կալիումի աղի և կինաբարի գլխիկների՝ կոնցենտրացված ծծմբային թթվի հետ հպումից։ Իսկ 1826թ․-ին անգլիացի քիմիկոս Ջոն Ուոքերը հայտնագործեց մեզ արդեն ծանոթ ծծմային լուցկիները։

 8  Ատամի առաջին խոզանակը

Ժամանակակից ատամի խոզանակների նախատիպերն առաջին անգամ արտադրվել են Վիլյամ Էդիսի կողմից 1780թ.-ին, ինչևէ, դրա համար առաջին արտոնագիրը ստացել է ամերիկացի Ուոդսվորֆը 1850թ.-ին։ Թերևս կզարմանաք՝ իմանալով, որ այսպիսի խոզանակները պատրաստվում էին սիբիրյան վարազի մազերից, իսկ դրանց բռնակը՝ ոսկորից։

 7  Առաջին փրկարար բարձիկները

Առաջին անգամ այսպիսի հարմարանք աշխարհը տեսավ 1967թ.-ին ԱՄՆ-ում։ Այն ժամանակ ամերիկացիները հազվադեպ էին օգտագործում ամրագոտիները, այդ իսկ պատճառով նորարարությունը, որը հնարավորություն տվեց ամրագոտիները չկապած ուղևորներին պաշտպանվել բախման ժամանակ, չափազանց մեծ պահանջարկ ուներ։

 6  Սափրվելու առաջին ածելին

Ամեն ինչ սկսեց նրանից, որ մի անգամ ամերիկացի Քինգ Ժիլետի ածելիի սայրերը բթացան, իսկ վարսավիրանոց գնալու և այն սրելու ժամանակ չկար։ Այդ ժամանակ նա հանճարեղ մի բան մտածեց. նա ածելին սեղմեց երկու թիթեղների միջև այնպես, որ դրսի կողմում հայտնվեցին դրա երկու սայրերը։ Բռնակն ամրանում էր առանձին՝ ածելուն ուղղահայաց դիրքով։ Այո՛, հենց սա էր ժամանակակից ածելու նախատիպը։

 5  Առաջին թերմոսը

Ջեյմս Դյուարը զբաղվում էր սեղմած գազերի (ազոտ, թթվածին, ջրածին) երկար պահպանման խնդրով, ու դրա համար նա նեղ բերանով կոլբայի տեսքով հատուկ անոթ ստեղծեց։ Ջերմամեկուսացման որակը բարձրացնելու համար ներքին հատվածը գիտնականն արծաթի բարակ շերտով ծածկեց։ Իսկ այդ ընթացքում գերմանացի Ռեյնոլդ Բերգերն արագորեն հասկացավ, որ այս հայտնագործությունից կարելի է կոմերցիոն շահ ունենալ։ Հնարամիտ գործարարն ընկերություն հիմնեց և սկսեց վակուումային տափակաշշեր արտադրել, որոնք ունեին բաժակ-կափարիչներ ու հերմետիկ խցաններ։

 4  Առաջին պահածոները

Սննդային տարբեր մթերքներն այս հրաշալի միջոցով պահպանելու մեթոդը մարդկությանը հայտնի դարձավ ֆրանսիացի Նիկոլա Ֆրանսուա Ապպերի շնորհիվ։ Առաջին պահածոները մրգային խյուսով, արգանակով, ապուրներով լցված ապակյա տարաններ էին։ Ավելի ուշ Ապպերը բացեց սեփական խանութը Փարիզում և թողարկեց պահածոյացման մասին իր հեղինակած գիրքը։ Այսպիսով, այս հանճարեղ հայտնագործության մասին շուտով իմացավ ողջ աշխարհը։

 3  Առաջին գնդիկավոր գրիչը

Գնդիկավոր գրչի հայտնաբերումը պաշտոնապես թվագրվում է 19-րդ դարի վերջին: 1888թ. այս օրը՝ հոկտեմբերի 30-ին, դրա պատենտն ստացավ Ջոն Լաուդը, իսկ 1916-ին՝ Վան Վետչեն Ռայսբերգը: 
Իսկ ժամանակակից գրիչների նախատիպը ստեղծվել է հունգարացի լրագրող Լասլո Բիրոյի կողմից 1931թ.-ին, իսկ արտոնագրվել է դրանից մի ամբողջ 7 տարի հետո միայն։ Ի դեպ, Արգենտինայում, որտեղ շատ տարիներ ապրել է լրագրող-գյուտարարը, այսպիսի գրիչները կոչվում են «բիրոներ»՝ ի պատիվ գյուտարարի։

 2  Առաջին թվային տեսախցիկը

Ինժեներ Ստիվեն Սասունը, ով աշխատում էր «Kodak» ընկերությունում, ստեղծեց առաջին թվային տեսախցիկը դեռ 1975թ.-ին։ Տեսախցիկը գրեթե 3 կիլոգրամ էր կշռում և հնարավորություն էր տալիս 100x100 չափի լուսանկարներ անել։ Նրանք, ովքեր օգտագործում էին այս սարքը, պետք է հրեշտակային համբերություն ունենային, որովհետև յուրաքանչյուր կադրը ֆիքսելու համար 23 վայրկյան էր պահանջվում։

 1  Առաջին բժշկական ներարկիչը

Հետաքրքիր է իմանալ, որ ժամանակակից ներարկիչների նախատիպերը կաուչուկի մխոցներից էին պատրաստվում, որի ներսում տեղադրվում էր կաշվից ու ասբեստից պատրաստված լավ հարմարեցված մխոցը, որից մետաղական առանցքակապ էր ցցված։ Միաժամանակ մխոցի մի ծայրին ամրացվում էր ամբողջական ասեղը։ Քանի որ մխոցը թափանցիկ չէր, դեղի չափաբաժնի ճիշտ չափը նախապես էր չափվում։

Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатнымиIdram удостоен премии «Beyond Payment Awards» от авторитетной Ant International«Это не нейтралитет, это лицемерие»: Ваге Акопян - Европейскому Союзу: «Паст»«Серия» пашиняновской войны против Церкви: «Паст»STEM Acceleration Award 2025 состоялся при поддержке IdramА к Вагаршаку Арутюняну у правоохранительных органов нет вопросов? «Паст»Воскресные «уроки»: что подсказывают выборы Вагаршапата? «Паст»Нарек Карапетян: Для развития страны собственник должен быть уверен, что его инвестиции защищеныВ Грузии упразднят Антикоррупционное бюро, созданное по рекомендации ЕСДревние «бренды» Рима: что означают загадочные символы на роскошных диатретахНеожиданные открытия: как процветание и война влияли на расположение гробниц в КитаеВ Кечуте будет вырабатываться солнечная энергия благодаря сотрудничеству Ucom и Sunchild Трамп поддержал законопроект о вторичных санкциях против РоссииАрмавире семьи вынужденных переселенцев из Арцаха получили гуманитарную помощьЦИК подвела итоги голосования по всем 47 избирательным участкам: «Гражданский договор» лидируетСлучай на избирательном участке 14\43. Избиратель протягивает руку и берет только бюллетень №7