Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Ո՞վ է տարածաշրջանում պայմաններ թելադրողը. «Փաստ»

АНАЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Բլոկադայի միջոցով Ադրբեջանը ճանապարհ է հարթում Արցախում էթնիկ զտումների իրականացման համար։ Եվ Արցախը վերջնականապես հայաթափելու ճանապարհին Բաքուն խնդիր է դրել իր առաջ նախ մուտք գործել հայերով բնակեցված տարածքներ, ապա իր պայմանները թելադրել։ Դրան հասնելու համար պետք է, որ Արցախի բնակչությունը կախվածության մեջ հայտնվի Բաքվից։ Այդ է պատճառը, որ ադրբեջանական կողմը առաջին հերթին կազմակերպեց Լաչինի միջանցքի ամբողջական արգելափակումն այնպիսի պատճառաբանությամբ, թե իբր Կարմիր խաչի միջոցով մաքսանենգ ապրանքներ են տարվում Արցախ։

Դրանից անմիջապես հետո երևան եկավ նոր օրակարգ, որն արդեն վերաբերում էր Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհի օգտագործմանը։ Ըստ ադրբեջանական կողմի, որպեսզի բացվի Լաչինի միջանցքը, պետք է բացվի նաև Ակնայով անցնող ճանապարհը։ Բաքվի տրամաբանությամբ, հենց Ակնայի ճանապարհի միջոցով էլ տեղի է ունենալու Արցախի, այսպես կոչված, «վերաինտեգրացիան» դեպի Ադրբեջանի կազմ։ Ուստի ադրբեջանական կողմը Արցախում ստեղծված հումանիտար ճգնաժամը դիտավորյալ խորացնելու հետ մեկտեղ փորձ արեց «մարդասիրական քայլ» կատարել։ Եվ հումանիտար օգնություն տրամադրելու անվան տակ ադրբեջանական Կարմիր մահիկի՝ 40 տոննա ալյուրով երկու մեքենա ուղարկվեց Ակնայի ճանապարհով, բայց արցախյան կողմը համաձայնություն չտվեց այդ բեռնատարների մուտքի համար, քանի որ դրանով նախադեպ էր ստեղծվում, որպեսզի ադրբեջանցիները մուտք ունենան դեպի Արցախ։

Դրանից հետո Արցախի հետ կապված նոր իրադարձություններ տեղի ունեցան։ Նախ՝ կայացան Արցախի նոր նախագահի ընտրությունները, ապա ներկայացվեց Ակնայի ճանապարհով ռուսական Կարմիր խաչի միջոցով հումանիտար օգնության տրամադրման տարբերակը։ Մի քանի օր մարդասիրական բեռով այդ բեռնատարը սպասեց, սակայն դրանից հետո թույլ տրվեց մուտք գործել Արցախ։ Ու այս իրադարձությունը հայկական մեդիա և սոցցանցային տիրույթում բազմաբնույթ ու բուռն քննարկումների տեղիք տվեց։ Ինչպես ասվում է, ով չալարեց, շատ արագ եզրահանգումներ անելով՝ սկսեց տարբեր տեսություններ առաջ քաշել, նույնիսկ ինչ-որ դավադրապաշտական տեսությունների գիրկն ընկնել՝ նշելով, որ եթե հնարավոր էր ռուսական բեռնատարի մուտքն Արցախ, ապա ինչու այն ավելի շուտ չկազմակերպվեց, կամ իբր դրանով Արցախի ադրբեջանականացման վերջնական հանգրվանին ենք հասնում և այլն։ Մյուս կողմից էլ՝ ռուսական բեռնատարի մուտքը շատ հեռուն գնացող վերլուծությունների ու կանխատեսումների պատճառ դարձավ։ Կային նաև չափազանցության հասնող տեսակետներ, այդ թվում՝ թե դրանով նախադեպ ստեղծվեց, որ որոշ ժամանակ անց ադրբեջանցիները ևս Ակնայի ճանապարհով մուտք ունենան Արցախ, կամ՝ թե ռուսական բեռնատարի ժամանումով արցախցիները փրկվեցին...

Իրականում այստեղ պետք է հաշվի առնել մի քանի գործոն: Նախ՝ մարդասիրական բեռը ռուսական ծագում ունի ու որևէ ձևով կպված չէ Ադրբեջանի հետ։ Այսինքն, դրանով Ադրբեջանը մուտքի հնարավորություն չի ստանում։ Մեկ այլ կարևոր հարց է այն, որ ռուսական բեռնատարի մուտքով ադրբեջանական կողմը համաձայնել է բացել նաև Լաչինի միջանցքը։ Մյուս կողմից, իհարկե, ակնհայտ է, որ մեկ բեռնատարով հնարավոր չէ լուծել Արցախում ամիսներ շարունակ ստեղծված հումանիտար ճգնաժամը։ Այդ բեռը կարող է ապահովել արցախցիների մի փոքր քանակի կարիքների ընդամենը չնչին մասը։ Իսկ Արցախի բնակչության պահանջների բավարարման համար անհրաժեշտ է, որ Լաչինի միջանցքն անխափան գործի ու պարենային և ոչ պարենային ապրանքներով բեռնված մեքենաները ազատ ելք ու մուտք ունենան դեպի Արցախ։ Այս բեռնատարի մուտքն ինքնին քաղաքական է:

Ըստ այդմ, հազիվ թե կարիք կա հապճեպ ու արագ եզրահանգումներ: Մյուս կողմից էլ՝ տվյալ իրավիճակում երկարաժամկետ կանխատեսումներ կատարելն անշնորհակալ գործ է, քանի որ իրադարձությունները կտրուկ փոփոխվում են։ Առավել ևս հիմա, երբ աշխարհը և, բնականաբար, նաև մեր տարածաշրջանը առաջ է շարժվում, այսպես ասած, «քայլ առ քայլ» տարբերակով։ Դերակատարներից յուրաքանչյուրը պահի թելադրանքից բխող իր շահերով որոշակի քայլ է կատարում։ Իսկ մյուս դերակատարներն իրենց շահերից ելնելով այդ քայլին համարժեք արձագանքում են։ Այսինքն՝ աշխարհաքաղաքական փոփոխություններն ու իրադարձությունները նմանվում են ոչ թե ցատկավազքի, այլ շախմատի, այն էլ՝ այն տարբերությամբ, որ եթե շախմատում միայն երկու խաղացող են, ապա տարածաշրջանային ու միջազգային դերակատարները բազմաթիվ են։

Եթե այս տարամաբանությունից ենք դիտարկում իրադրությունն, ապա ստացվում է, որ Ակնայի ճանապարհով ռուսական բեռնատարի անցումը դեպի Արցախ ավելի շատ աշխարհաքաղաքական խնդիր է լուծում։ Ակնայի ճանապարհը բացվել է, սակայն չի կարելի ասել, թե Ադրբեջանը շահեկան վիճակում է, որովհետև այդ քայլով Ռուսաստանը ցույց տվեց, որ ինքն է շարունակում մնալ տարածաշրջանում պայմաններ թելադրողը։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными