«Brexit»-ի գործընթացը՝ աշխարհաքաղաքական փոխատեղումների պատճառ. ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանն այս իրավիճակում
АНАЛИТИКАՄինչ Հայաստանում քննարկման օրակարգի հարցեր են դառնում գրիչին վերաբերող մանր թեմաները կամ «թե ինչ եղավ հետո, երբ վարչապետին ՀԴՄ չտվեցին» կարգի «աղմուկները», աշխարհում աշխարհաքաղաքական նոր տեղաշարժեր են տեղի ունենում, որն ազդեցություն է ունենալու նաև մեր տարածաշրջանի վրա։
Հունվարի 31-ին Մեծ Բրիտանիայի թագավորությունը պաշտոնապես դուրս եկավ Եվրամիությունից: Միացյալ Թագավորությունը «Brexit»-ն իրականացրեց դրա շուրջ հանրաքվեից երեք ու կես տարի անց՝ ԵՄ-ի կազմում մնալով 47 տարի:
Ըստ էության, Մեծ Բրիտանիան առաջին երկիրն է, որը լքեց ԵՄ-ն, որի կազմն արդեն սահմանափակվում է 27 անդամ երկրով: Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը դեռ պետք է բանակցություններ սկսի ԵՄ-ի հետ հետագա հարաբերությունների պայմանների վերաբերյալ, ինչն այնքան բարդ խնդիր է, որ շատ վերլուծաբաններ կասկածում են, որ այն կարող է ավարտվել մինչև տարեվերջ:
Միացյալ Թագավորության՝ ԵՄ-ից դուրս գալը իր հետ բերելու է միջազգային հարաբերություններում ուժերի բալանսի որոշակի փոփոխություն։
Նախ՝ Մեծ Բրիտանիան սկսելու է ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն վարել, և այս առումով հնարավորություն է բացվում Հայաստանի համար Մեծ Բրիտանիայի հետ նորովի հարաբերություններ կառուցելու շուրջ։
Այս հանգամանքն ուշագրավ է այն համատեքստում, որ բրիտանական կառավարությունը ամիսներ շարունակ Հայաստանում նոր դեսպան չի նշանակել, իսկ Երևանում բրիտանական առաքելությունը ղեկավարում է գործերի ժամանակավոր հավատարմատարը։
Ճիշտ է՝ տևական ժամանակ տեղեկություններ էին շրջանառվում, թե Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի պաշտոնը ստանձնելու է ազգությամբ հայ Ալան Գոգբաշյանը, սակայն որոշ ժամանակ անց հայտնի դարձավ, որ վերջինս չի ստանձնի այդ պաշտոնը։
Որոշ վերլուծաբաններ Հայաստանում դեսպան չնշանակելը կապում են Ամուլսարի ոսկու հանքի շահագործման խնդրի հետ, սակայն մի բան ակնհայտ է, որ այս ամենը ցույց է տալիս հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը։
Եվ հաշվի առնելով Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրվածությունը Ադրբեջանի էներգառեսուրսներով՝ հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը կարող է առավել մեծացնել Ադրբեջանի կարևորությունը Միացյալ Թագավորության համար։
Ուստի ՀՀ ներկայիս իշխանությունները մեծ ջանքեր պետք է ներդնեն Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները խորացնելու ուղղությամբ։ Մյուս կողմից՝ պետք է հաշվի առնել, որ դուրս գալով ԵՄ կազմից՝ Միացյալ Թագավորությունը կորցնելու է ազատ մուտքը ԵՄ երկրների՝ մոտ 450 մլն-անոց շուկա, և իր տնտեսությունը ցնցումներից զերծ պահելու համար փնտրելու է նոր շուկաներ։
Այս համատեքստում պետք է դիտարկել, որ նախատեսվում է մեկ տարում ավարտել Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի միջև նոր առևտրային համաձայնագիր կնքելու շուրջ բանակցությունները։ Եվ չնայած ռուս-բրիտանական հարաբերություններն ավանդաբար լարված բնույթ են կրում, այնուամենայնիվ, ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրողության պայմաններում Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրությունը կմեծանա նաև ԵԱՏՄ շուկայի նկատմամբ, որի մաս է կազմում նաև Հայաստանը։
Պատահական չէ, որ Լոնդոնում Մոսկվայի նոր դեսպան Անդրեյ Կելինը բավականին ուշագրավ դիտարկում է կատարել՝ նկատելով, որ իրականում ռուս-բրիտանական հարաբերություններում առհասարակ նկատելի կամ լուրջ խնդիրներ չկան։
Ուստի Հայաստանը Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները կառուցելիս պետք է հաշվի առնի նաև այս բարենպաստ հանգամանքը։
Իսկ ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին, ապա այս կառույցի ներսում ևս լուրջ փոխատեղումներ են ընթանում։ Ճիշտ է՝ «Brexit»-ից հետո ԵՄ-ն որոշակիորեն թուլանալու է, սակայն ուշագրավ է, որ այդ կառույցի ներսում հատուկ ակտիվություն է դրսևորում Լեհաստանը, որը ցանկություն ունի ԵՄ-ի կազմում զբաղեցնել Մեծ Բրիտանիայի տեղը։
Այս անկյան տակ պետք է դիտարկել Լեհաստանի արտաքին գործերի նախարար Յացեկ Չապուտովիչի այն հայտարարությունը, թե Լեհաստանի դերը ԵՄ-ում աճելու է։
Եվ չնայած այն կանխատեսումներին, թե «Brexit»-ի պրոցեսից հետո ԵՄ-ի հետաքրքրությունը մեր տարածաշրջանի նկատմամբ թուլանալու է, քանի որ ուժեղանալու են կենտրոնախույս ուժերը, սակայն ԵՄ-ն շարունակելու է մնալ Հայաստանի հիմնական գործընկերներից մեկը, որի հետ 2017 թվականին կնքվել է Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը։ Հայաստանը ԵՄ-ի հետ իր հարաբերությունները զարգացնելիս այս անգամ հատուկ կարևորություն պետք է տա Լեհաստանի հետ գործընկերության խորացմանը։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Круглый стол-обсуждение о новом миропорядке и геополитическом выборе Армении
IDBank выпустил первый транш облигаций 2026 года
Пропагандистские пузыри, которые не выдерживают и нескольких минут: «Паст»
Ucom поддерживает развитие космической инженерии в Армении
Почему циркулируют «николовские нарративы»? «Паст»
Генерирует ненависть и вражду против всех, вносит раскол: «Паст»
Уступки превращаются в капитуляцию, но мир так и не устанавливается: «Паст»
Хор Сретенского монастыря спел в самолете по дороге в Ереван
Новый законодательный пакет: В трех областных центрах Армении власти решили построить приюты для животных
«Футбольная легенда Никита Симонян — лидер развития армяно-российских спортивных отношений.»
Правительство Армении решило продлить на год отмену НДС и пошлин на импорт электромобилей
Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возраста
Важность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025
Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиям
В окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаров
Генеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасности
Губернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролем
Следственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенных
Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцев
Татоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна
В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосков
Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»
«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна
Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»
Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»
IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в Армении
Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой
Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге
Ucom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025»
Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни
ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине
В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона
Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни
Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»
Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру
Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»
Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»
Почему власти «паникуют»? «Паст»
Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»
Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276
Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана
Финансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь Наири
Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км
Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам
Армянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в Москве
Guardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер
«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народом
В Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с Арменией 
