«Brexit»-ի գործընթացը՝ աշխարհաքաղաքական փոխատեղումների պատճառ. ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանն այս իրավիճակում
ANALYSISՄինչ Հայաստանում քննարկման օրակարգի հարցեր են դառնում գրիչին վերաբերող մանր թեմաները կամ «թե ինչ եղավ հետո, երբ վարչապետին ՀԴՄ չտվեցին» կարգի «աղմուկները», աշխարհում աշխարհաքաղաքական նոր տեղաշարժեր են տեղի ունենում, որն ազդեցություն է ունենալու նաև մեր տարածաշրջանի վրա։
Հունվարի 31-ին Մեծ Բրիտանիայի թագավորությունը պաշտոնապես դուրս եկավ Եվրամիությունից: Միացյալ Թագավորությունը «Brexit»-ն իրականացրեց դրա շուրջ հանրաքվեից երեք ու կես տարի անց՝ ԵՄ-ի կազմում մնալով 47 տարի:
Ըստ էության, Մեծ Բրիտանիան առաջին երկիրն է, որը լքեց ԵՄ-ն, որի կազմն արդեն սահմանափակվում է 27 անդամ երկրով: Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը դեռ պետք է բանակցություններ սկսի ԵՄ-ի հետ հետագա հարաբերությունների պայմանների վերաբերյալ, ինչն այնքան բարդ խնդիր է, որ շատ վերլուծաբաններ կասկածում են, որ այն կարող է ավարտվել մինչև տարեվերջ:
Միացյալ Թագավորության՝ ԵՄ-ից դուրս գալը իր հետ բերելու է միջազգային հարաբերություններում ուժերի բալանսի որոշակի փոփոխություն։
Նախ՝ Մեծ Բրիտանիան սկսելու է ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն վարել, և այս առումով հնարավորություն է բացվում Հայաստանի համար Մեծ Բրիտանիայի հետ նորովի հարաբերություններ կառուցելու շուրջ։
Այս հանգամանքն ուշագրավ է այն համատեքստում, որ բրիտանական կառավարությունը ամիսներ շարունակ Հայաստանում նոր դեսպան չի նշանակել, իսկ Երևանում բրիտանական առաքելությունը ղեկավարում է գործերի ժամանակավոր հավատարմատարը։
Ճիշտ է՝ տևական ժամանակ տեղեկություններ էին շրջանառվում, թե Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի պաշտոնը ստանձնելու է ազգությամբ հայ Ալան Գոգբաշյանը, սակայն որոշ ժամանակ անց հայտնի դարձավ, որ վերջինս չի ստանձնի այդ պաշտոնը։
Որոշ վերլուծաբաններ Հայաստանում դեսպան չնշանակելը կապում են Ամուլսարի ոսկու հանքի շահագործման խնդրի հետ, սակայն մի բան ակնհայտ է, որ այս ամենը ցույց է տալիս հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը։
Եվ հաշվի առնելով Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրվածությունը Ադրբեջանի էներգառեսուրսներով՝ հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը կարող է առավել մեծացնել Ադրբեջանի կարևորությունը Միացյալ Թագավորության համար։
Ուստի ՀՀ ներկայիս իշխանությունները մեծ ջանքեր պետք է ներդնեն Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները խորացնելու ուղղությամբ։ Մյուս կողմից՝ պետք է հաշվի առնել, որ դուրս գալով ԵՄ կազմից՝ Միացյալ Թագավորությունը կորցնելու է ազատ մուտքը ԵՄ երկրների՝ մոտ 450 մլն-անոց շուկա, և իր տնտեսությունը ցնցումներից զերծ պահելու համար փնտրելու է նոր շուկաներ։
Այս համատեքստում պետք է դիտարկել, որ նախատեսվում է մեկ տարում ավարտել Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի միջև նոր առևտրային համաձայնագիր կնքելու շուրջ բանակցությունները։ Եվ չնայած ռուս-բրիտանական հարաբերություններն ավանդաբար լարված բնույթ են կրում, այնուամենայնիվ, ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրողության պայմաններում Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրությունը կմեծանա նաև ԵԱՏՄ շուկայի նկատմամբ, որի մաս է կազմում նաև Հայաստանը։
Պատահական չէ, որ Լոնդոնում Մոսկվայի նոր դեսպան Անդրեյ Կելինը բավականին ուշագրավ դիտարկում է կատարել՝ նկատելով, որ իրականում ռուս-բրիտանական հարաբերություններում առհասարակ նկատելի կամ լուրջ խնդիրներ չկան։
Ուստի Հայաստանը Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները կառուցելիս պետք է հաշվի առնի նաև այս բարենպաստ հանգամանքը։
Իսկ ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին, ապա այս կառույցի ներսում ևս լուրջ փոխատեղումներ են ընթանում։ Ճիշտ է՝ «Brexit»-ից հետո ԵՄ-ն որոշակիորեն թուլանալու է, սակայն ուշագրավ է, որ այդ կառույցի ներսում հատուկ ակտիվություն է դրսևորում Լեհաստանը, որը ցանկություն ունի ԵՄ-ի կազմում զբաղեցնել Մեծ Բրիտանիայի տեղը։
Այս անկյան տակ պետք է դիտարկել Լեհաստանի արտաքին գործերի նախարար Յացեկ Չապուտովիչի այն հայտարարությունը, թե Լեհաստանի դերը ԵՄ-ում աճելու է։
Եվ չնայած այն կանխատեսումներին, թե «Brexit»-ի պրոցեսից հետո ԵՄ-ի հետաքրքրությունը մեր տարածաշրջանի նկատմամբ թուլանալու է, քանի որ ուժեղանալու են կենտրոնախույս ուժերը, սակայն ԵՄ-ն շարունակելու է մնալ Հայաստանի հիմնական գործընկերներից մեկը, որի հետ 2017 թվականին կնքվել է Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը։ Հայաստանը ԵՄ-ի հետ իր հարաբերությունները զարգացնելիս այս անգամ հատուկ կարևորություն պետք է տա Լեհաստանի հետ գործընկերության խորացմանը։
ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Over the clouds with AraratBank's Mastercard World Travel Card
Customer Appreciation Day at "Baghramyan" branch: IDBank
Unibank Issued Preferred Shares with a Fixed Annual Dividend of 12%
Team Telecom Armenia to Become First in Region to Replace 2G with Advanced Networks, Launching Program to Provide New Phones to Subscribers
Ucom’s Fixed Network Now Available in Yerevan's Silikyan District
UC Berkeley, Stanford, Visa Innovation Center and Much More: a Unique Opportunity for 10 Students from Armenia
Back to School 2025: HONOR 400 Lite 5G Smartphone Now More Accessible Thanks to Ucom’s Special Offer
International Youth Day: AraratBank Ensures Participation of 260 Young People in Tent Camp
IDBank Replenishes Its Share Capital
Unibank Becomes the Gold Sponsor of FC Alashkert
Ucom Integrates SatisfAI Platform for Continuous Customer Satisfaction Analysis
The Power of One Dram Team Visits the Hayordi Camp
Ameriabank Joins UATE, Marking a Groundbreaking Partnership between the Financial and Technological Sectors
When September Comes: Idram&IDBank
New Ucom Sales and Service Center Opened at Mashtots Avenue 7/4
Reputation Management in Armenia: Shushan Harutyunyan
IDBank's new premium business card – Mastercard Business Preferred
Ucom and SunChild NGO Launch Innovative "Smart Birdwatching" Educational Project
Ralph Yirikian Delivers a Lecture at Slavonic University's Engineering Summer School
Beating the heat, earning idcoins: Idram & IDBank
Unibank - the Main Sponsor of the Velosolutions UCI Pump Track World Championship Qualifier in Armenia
What to do If you’ve already become a victim of fraud
Idram and IDBank participated in Sevan Startup Summit
Armenian National Festival Takes Place under AraratBank's Sponsorship
ArmDrone Community will launch a One-Month Free Educational Program with Ucom’s Support
Ameriabank Receives Euromoney Award for Excellence 2025 as the Best Bank in Armenia
AraratBank's “The Will to Get Back on Your Feet Again” Film Series to Be Featured at Armenian National Festival
Online Payments via ApplePay Now Available for vPOS Clients of Ameriabank
Ucom Subscribers Increasingly Use Internet While Roaming
Horizon Camp: With AraratBank's Support - Towards Leadership and Financial Literacy
Idram at Tech Week 2025
Idram and Alipay+ Facilitate Cross-Border QR Payments in Armenia, Connecting Local Merchants with Global Digital Wallet Users
"Business Process Optimization with AI" – a Course for the Senior Management of AraratBank
A Protected Ecosystem thanks to Advanced Technology: Ucom and FPWC Join Forces
DIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” Program
Moody's upgrades Converse Bank's ratings
AraratBank participated in the WEPs regional experience-sharing workshop
IDBank issues the 3rd, 4th and 5th tranches of bonds of 2025
AraratBank: Special Rate for SWIFT Transfers up to EUR 20,000 
IDBank Opens a New Branch at Homplex Mall
Ucom Launches 5G Network in Abovyan and Ejmiatsin
Customer Appreciation Day at IDBank
AraratBank Joins BAFT Association
Over AMD 12 Billion Provided by AraratBank in 2024 to Support the MSME Sector
Ucom’s General Director Joined the International CirculUP! Forum to Foster Circular Innovation in Armenia
IDBank Representative Joins the Editorial Board of Trade Finance Global
DIALOG Organization - Partner of the “Born in Artsakh” Program
How to Protect Your Bank Card Data
Ucom Subscribers can Benefit from 5G Network in More than 40 Countries
Ameriabank's MyInvest Platform Gains Direct Access to AMXTrader Trading System 
