Երևան, 16.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


«Brexit»-ի գոր­ծըն­թա­ցը՝ աշ­խար­հա­քա­ղա­քական փո­խա­տե­ղում­նե­րի պատ­ճառ. ի՞նչ քայ­լեր պետք է ձեռ­նար­կի Հա­յաս­տանն այս իրա­վի­ճա­կում

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Մինչ Հայաստանում քննարկման օրակարգի հարցեր են դառնում գրիչին վերաբերող մանր թեմաները կամ «թե ինչ եղավ հետո, երբ վարչապետին ՀԴՄ չտվեցին» կարգի «աղմուկները», աշխարհում աշխարհաքաղաքական նոր տեղաշարժեր են տեղի ունենում, որն ազդեցություն է ունենալու նաև մեր տարածաշրջանի վրա։

 Հունվարի 31-ին Մեծ Բրիտանիայի թագավորությունը պաշտոնապես դուրս եկավ Եվրամիությունից: Միացյալ Թագավորությունը «Brexit»-ն իրականացրեց դրա շուրջ հանրաքվեից երեք ու կես տարի անց՝ ԵՄ-ի կազմում մնալով 47 տարի: 

Ըստ էության, Մեծ Բրիտանիան առաջին երկիրն է, որը լքեց ԵՄ-ն, որի կազմն արդեն սահմանափակվում է 27 անդամ երկրով: Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը դեռ պետք է բանակցություններ սկսի ԵՄ-ի հետ հետագա հարաբերությունների պայմանների վերաբերյալ, ինչն այնքան բարդ խնդիր է, որ շատ վերլուծաբաններ կասկածում են, որ այն կարող է ավարտվել մինչև տարեվերջ: 

Միացյալ Թագավորության՝ ԵՄ-ից դուրս գալը իր հետ բերելու է միջազգային հարաբերություններում ուժերի բալանսի որոշակի փոփոխություն։ 

Նախ՝ Մեծ Բրիտանիան սկսելու է ինքնուրույն արտաքին քաղաքականություն վարել, և այս առումով հնարավորություն է բացվում Հայաստանի համար Մեծ Բրիտանիայի հետ նորովի հարաբերություններ կառուցելու շուրջ։ 

Այս հանգամանքն ուշագրավ է այն համատեքստում, որ բրիտանական կառավարությունը ամիսներ շարունակ Հայաստանում նոր դեսպան չի նշանակել, իսկ Երևանում բրիտանական առաքելությունը ղեկավարում է գործերի ժամանակավոր հավատարմատարը։ 

Ճիշտ է՝ տևական ժամանակ տեղեկություններ էին շրջանառվում, թե Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի պաշտոնը ստանձնելու է ազգությամբ հայ Ալան Գոգբաշյանը, սակայն որոշ ժամանակ անց հայտնի դարձավ, որ վերջինս չի ստանձնի այդ պաշտոնը։ 

Որոշ վերլուծաբաններ Հայաստանում դեսպան չնշանակելը կապում են Ամուլսարի ոսկու հանքի շահագործման խնդրի հետ, սակայն մի բան ակնհայտ է, որ այս ամենը ցույց է տալիս հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը։ 

Եվ հաշվի առնելով Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրվածությունը Ադրբեջանի էներգառեսուրսներով՝ հայ-բրիտանական հարաբերությունների ցածր մակարդակը կարող է առավել մեծացնել Ադրբեջանի կարևորությունը Միացյալ Թագավորության համար։ 

Ուստի ՀՀ ներկայիս իշխանությունները մեծ ջանքեր պետք է ներդնեն Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները խորացնելու ուղղությամբ։ Մյուս կողմից՝ պետք է հաշվի առնել, որ դուրս գալով ԵՄ կազմից՝ Միացյալ Թագավորությունը կորցնելու է ազատ մուտքը ԵՄ երկրների՝ մոտ 450 մլն-անոց շուկա, և իր տնտեսությունը ցնցումներից զերծ պահելու համար փնտրելու է նոր շուկաներ։ 

Այս համատեքստում պետք է դիտարկել, որ նախատեսվում է մեկ տարում ավարտել Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի միջև նոր առևտրային համաձայնագիր կնքելու շուրջ բանակցությունները։ Եվ չնայած ռուս-բրիտանական հարաբերություններն ավանդաբար լարված բնույթ են կրում, այնուամենայնիվ, ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրողության պայմաններում Մեծ Բրիտանիայի հետաքրքրությունը կմեծանա նաև ԵԱՏՄ շուկայի նկատմամբ, որի մաս է կազմում նաև Հայաստանը։ 

Պատահական չէ, որ Լոնդոնում Մոսկվայի նոր դեսպան Անդրեյ Կելինը բավականին ուշագրավ դիտարկում է կատարել՝ նկատելով, որ իրականում ռուս-բրիտանական հարաբերություններում առհասարակ նկատելի կամ լուրջ խնդիրներ չկան։ 

Ուստի Հայաստանը Մեծ Բրիտանիայի հետ հարաբերությունները կառուցելիս պետք է հաշվի առնի նաև այս բարենպաստ հանգամանքը։

 Իսկ ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին, ապա այս կառույցի ներսում ևս լուրջ փոխատեղումներ են ընթանում։ Ճիշտ է՝ «Brexit»-ից հետո ԵՄ-ն որոշակիորեն թուլանալու է, սակայն ուշագրավ է, որ այդ կառույցի ներսում հատուկ ակտիվություն է դրսևորում Լեհաստանը, որը ցանկություն ունի ԵՄ-ի կազմում զբաղեցնել Մեծ Բրիտանիայի տեղը։ 

Այս անկյան տակ պետք է դիտարկել Լեհաստանի արտաքին գործերի նախարար Յացեկ Չապուտովիչի այն հայտարարությունը, թե Լեհաստանի դերը ԵՄ-ում աճելու է։ 

Եվ չնայած այն կանխատեսումներին, թե «Brexit»-ի պրոցեսից հետո ԵՄ-ի հետաքրքրությունը մեր տարածաշրջանի նկատմամբ թուլանալու է, քանի որ ուժեղանալու են կենտրոնախույս ուժերը, սակայն ԵՄ-ն շարունակելու է մնալ Հայաստանի հիմնական գործընկերներից մեկը, որի հետ 2017 թվականին կնքվել է Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը։ Հայաստանը ԵՄ-ի հետ իր հարաբերությունները զարգացնելիս այս անգամ հատուկ կարևորություն պետք է տա Լեհաստանի հետ գործընկերության խորացմանը։

 

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Իսրայելը 14 տարի պատրաստվել է պատերազմի. Իրանի Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար «Առավոտից մինչև ուշ գիշեր փորձեր ենք անում». Սուրեն Պողոսյանը՝ «Новая Волна 2025» մրցույթի մասին Պուտին-Թրամփ բանակցությունները կարող են տևել 6-7 ժամ. Պեսկով «Խաղաղության փնտրտուքով». հրապարակվել է Թրամփի և Պուտինի պաշտոնական լուսանկարը Միքայել Սրբազանն ու Սամվել Կարապետյանը պետք է անհապաղ ազատ արձակվեն. Մայր Աթոռ Դատարանը հերթական անգամ ոտնահարեց արդարադատությունը. Մայր Աթոռ Պուտինն ու Թրամփը նույն մեքենայով հեռացան. նախագահներն ակտիվ զրուցում են Պուտին-Թրամփ գագաթնաժողովը մեկնարկել է ԱՄՆ նախագահի լիմուզինում անձնական զրույցով F-35 կործանիչներ և B-2 Spirit-ը թռիչքներ են իրականացրել Անքորիջի վրայով՝ ի պատիվ Պուտինի և Թրամփի հանդիպման Պուտինի և Թրամփի բանակցությունների առաջին կադրերը Թրամփ-Պուտին ձեռքսեղմումը. նախագահները հանդիպեցին (տեսանյութ) Ալյասկայում Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի բանակցությունները կանցնեն «3-ը 3-ի դիմաց» ձևաչափով Թրամփը հայտարարել է, որ ցանկանում է արագ հրադադար Ուկրաինայում Իրանն ու Թուրքիան քննարկել են տարածաշրջանային վերջին զարգացումները Ես չեմ հավատում դրան. Սաֆոնովը՝ Սպերցյանի «Սաութհեմփթոն» հնարավոր տեղափոխության մասին Պաշտպանության նախարարությունը հաղորդագրություն է տարածել Թրամփ-Պուտին հանդիպումը՝ Ալյասկայում Աշխարհով մեկ` ԱրարատԲանկի Mastercard World Travel քարտով Արտակարգ դեպք` Շիրակի մարզում․ կրակն ու ծուխը տեսանելի են մի քանի 100 մետրից ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ինքնաթիռը վայրէջք է կատարել Անքորիջում Կայսրությունների մեծամտությունը Լուկաշենկոն և Թրամփը հեռախոսազրույց են ունեցել Պուտինին տեղափոխող ինքնաթիռը մտել է ԱՄՆ օդային տարածք Աշտարակի խճուղում բախվել են «Mercedes»-ը և «Նիվա»-ն․ վերջինը հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս Սիրիայում անտառային հրդեհների հետևանքով առնվազն 30 մարդ է տուժել․ Al-Ikhbaria Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Կրակոցներ Արարատի մարզում, կա վիրավոր. պատճառը հայտնի է Մոսկվայում անհայտ տղամարդն ավտոմեքենայից դուրս է նետել թղթադրամներով լի տոպրակ Առանձնապես խոշոր չափերով թմրամիջոցի մաքսանենգությանը հանցակցելու մեղադրանքով հետախուզվողը հայտնաբերվեց Հրշեջ-փրկարարները մարել են Մեղրի համայնքի Կալեր բնակավայրի անտառամերձ տարածքում բռնկված հրդեհը Կրեմլը հայտնել է, թե որքան կտևեն Պուտինի և Թրամփի բանակցությունները Ամբողջ սցենարը պատրաստի վիճակում բերվել է դատարան. Միքայել Սրբազանի պաշտպան Միքայել սրբազանի գործով դատական նիստը հետաձգվեց Չեխիայի դեսպանատան ներկայացուցիչները Խաչիկ գյուղում միացան ԵՄ մոնիթորինգային առաքելության պարեկախմբին Արտակարգ դեպք․ 3-ամյա երեխան տան երկրորդ հարկի պատուհանից վայր է ընկել Սերոբյանը դուրս չի եկել խաղադաշտ, «Շերիֆը» դուրս է մնացել ԿԼ-ից Ժամանակն է վերջ դնել պատերազմին. Զելենսկի Ճամբարակի խաչմերուկում բախվել են «Jeep»-ը և «Opel Astra»-ն․ կա վիրավոր Տասնյակ հազարավոր ուկրաինացիներ կարող են արտաքսվել ԱՄՆ-ից․ WSJ Սև ծովից նոր ցիկլոն է ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Հայկական կողմը կարողացավ համոզել Իրանին․ Արաղչի Սուսաննա Գաբոյանը՝ A խմբի լավագույն կին շախմատիստ. 7th SKG Open «Նուբարաշեն» հոգեբուժարանից փախուստի դիմածը հայտնաբերվե՞լ է Թրամփը սպառնացել է Ռուսաստանին Բելգորոդը կրկին ենթարկվել է ուկրաինական ԱԹՍ հարձակումների 12-րդ անգամ կանցկացվի «Ֆրեսկո» արդի արվեստի և հոգևոր ֆիլմերի միջազգային ներառական փառատոնը Բենզինի բորսայական գները կրկին բարձրացել են երկօրյա անկումից հետո Կապանում «Mitsubishi»-ն բախվել է կայանված «Volkswagen»-ին, ապա էլեկտրասյանը, կոտրել այն և գլխիվայր հայտնվել երթևեկելի գոտում․ կան վիրավորներ Հա, ես նախկին եմ, բա ի՞նչ անեմ, գնամ կապիտուլյանտների ու կոլաբորանտների կողքը կզե՞մ. Էդուարդ Շարմազանով Ուժգին երկրաշարժ՝ Ռուսաստանում