Yerevan, 23.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Կաթվածի (ինսուլտ) 6 հիմնական ախտանշաններ

LIFE

Ինսուլտը հանդիսանում է տարիքային հիվանդություն: Որքան մարդ մեծ է, այնքան ավելի մեծ է ուղեղում արյունազեղման առաջացման հանավականությունը: Սակայն պատահում են դեպքեր, երբ ինսուլտը մարդուն ախտահարում է երիտասարդ տարիքում՝ 30-ից 35 տարեկանում կամ ավելի շուտ:

Երկար ժամանակ բժիշկները չէին կարողանում հասկանալ թե ինչն է «երիտասարդ ինսուլտի» առաջացման պատճառը, սակայն Գյոթեբորգի համալսարանում գործող   քիմիայի և մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի մասնագետները կարողացել են պարզել, որ բոլոր մարդիկ ունեն գեն, որն էլ և պատասխանատու է ինսուլտի զարգացման համար:

Այն ոչ պաշտոնական այդպես էլ կոչել են` «ինսուլտի գեն», իսկ պաշտոնական անվանումը ՝ FoxF2-ն է:

Այսպիսով, այդ գենը առկա է մեզանից յուրաքանչյուրի մոտ, սակայն որոշ մարդկանց մոտ նրա աշխատանքը խանգարվում է  ու բարձրանում է արյունազեղման վտանգը:

Գյոթեբորգի համալսարանի մասնագետները կարողացել են այդ ամենը պարզել, հետազոտելով ավելի քան 150000 մարդկան գենետիկական տվյալները: Ավելի վաղ նման հետազոտություններ իրականացվել են մկների վրա:

Պարզվել է, որ FoxF2-ը առկա է նաև  բոլոր կաթնասունների մոտ և հենց նա է ապահովում եզակի արյունաուղեղային պատնեշը: Նշված պատնեշը նյարդային հյուսվածքները պաշտպանում է արյան միկրոօրգանիզմներից, տոքսիններից, իմունային համակարգի բջջային ու հումորալ գործոններից և այլն:

Այսինքն կարող ենք ասել, որ  դա յուրովի զտիչ է, որից շատ բան է կախված:
Իսկ այս գենի մուտացիայի դեպքում կարող է առաջանալ փոքր անոթների հիվանդություն  ու ինսուլտ:

Վատ նորություն. ինսուլտը սպառնում է յուրաքանչյուր մարդու

• Հետազոտության ղեկավարները նշում են, որ յուրաքանչյուր մարդ  վաղ թե ուշ ինսուլտ է ստանալու:

• Ամեն մարդը, ով բավականին երկար է ապրում և իսուլտ չի ստանում, բացատրվում է միայն մեկ հանգամանքով, որ նշված մարդը մահացել  է FoxF2 գենի մուտացիայի սկսվելուց առաջ: Մասնագետները նշում են, որ դա շատ նման է քաղցկեղածին բջիջներին, որոնք առկա են բոլորի մոտ, սակայն  դրանք քնած են լինում մինչ որոշակի ժամանակահատված: Բացի այդ, մասնգետները ընդգծել են, որ իրենց հետազոտության արժեքավոր լինելը պայմանավորված է նրանով, որ այժմ արդեն հնարավոր է  բացատրել  այն փաստը, թե ինչու են ոմանք ավելի երիտասարդ տարիքում դառնում ինսուլտի զոհ: Դա պայմանավորված է լինում նրանով, որ գենը սկսում է սխալ աշխատել:
Լավ նորություն. ինսուլտը հնարավոր է կանխարգելել

Գիտնականները նշում են, որ  եթե հնարավոր լինի իմանալ  ինսուլտի նկատմամբ  մարդու գենետիկական հակվածությունն ու  առանձին մարդու դեպքում FoxF2-ի աշխատանքը կառավարելու հնարավորություն ունենալ, ապա այդ դեպքում հնարավոր կլինի պարզել, թե որքանով է նշված մարդու մոտ բարձր այդ ռիսկը:

Բացի այդ, հետազոտության հեղինակների խոսքերով, նոր հայտնագործությունը հնարավորություն է տալիս  նվազեցնել ռիսկային գոտում հայտնված հիվանդների մոտ արյան ճնշումը:
Զուգահեռ գիտնականները կաշխատեն  այն ուղղությամբ, որ ստեղծեն ուղեղի անոթներն ամրացնող դեղամիջոց:

Իսկ մարդը, իմանալով  ինսուլտի նկատմաբ իր հակվածության մասին, կսկսի ավելի շատ հիմնավորվել նրա վրա, որ փոխի իր կենսակերպն ու սկսի զբաղվել սպորտով ու թողնի ծխելը:

Մի քանի կարևոր թվեր.

Ընդհանուր առմաբ գիտնականները կարծում են, որ ինսուլտի զարգացման ռիսկը 40%-ով կախված է հենց բացահայտված գենից, իսկ 60%-ով կենսակերպից ու շրջակա միջավայրից:

Բացի FoxF2 գենի մուտացիայից, ինսուլտը կարող է զարգանալ նաև գանգուղեղային վնասվածքի, շաքարային դիաբետի, պոկված թրոմբի, ճարպակալման, ծխելու և ալկոհոլի չարաշահման հետևանքով: Արյան բարձր ճնշումն ու սթրեսը ևս հանդիսանում են գործոններ, որոնք բարձրացնում են ինսուլտի զարգացման ռիսկը:

Այսպիսով ինսուլտի 6 հիմնական ախտանշաներն են.

1. Զգայունթյան կամ թուլության հանկարծակի զգացողություն, հատակապես մարմնի մի կողմում:

2. Խոսքի խեղաթյուրում ու դիմողի խոսքի իմաստը հասկանալու դժվարություններ:

3. 1 կամ 2 աչքերի տեսողության արագ խանգարում, աչքերում պատկերների երկակիության  առաջացման զգացողություն:

4. Քայլվածք փոփոխություն  կամ հավասարակշռվածության կորուստ:

5. Հանկարծակի գլխապտույտ:

6. Առանց որևէ ակնհայտ պատճառի ծանր գլխացավերի առաջացում:

Աղբյուրը՝ gogetnews.inf

Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population "You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel CardholdersYoung Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments