Yerevan, 27.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Որ պատ­մու­թյան մեջ նաև իր ան­վան Սահ­մա­նադ­րու­թյուն մնա

ANALYSIS

Իշխանափոխությանը հաջորդած երկու տարվա ընթացքում սահմանադրական հնարավոր փոփոխությունների մասին շատ է խոսվել։ Մասնավորապես իր ելույթներում այս թեման անընդհատ շոշափում էր նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

Եվ ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ սկզբնական շրջանում Փաշինյանը սահմանադրական փոփոխությունների թեման կապում էր սուպերվարչապետական համակարգը վերացնելու անհրաժեշտության հետ։ 

Վերջինս կարծում էր, թե Սահմանադրությամբ վարչապետի ձեռքում չափից ավելի շատ լիազորություններ և լծակներ են կուտակված՝ ի հաշիվ իշխանության այլ մարմինների։

 

Բայց ժամանակի ընթացքում Փաշինյանը հասկացավ, որ իր կողմից բնորոշված սուպերվարչապետական համակարգը շատ ձեռնտու է իր իշխանության ամրապնդման համար, որից հետո ինքը և իր թիմակիցները սկսեցին կտրուկ հերքել սուպերվարչապետական համակարգի գոյությունը՝ նշելով, թե ժողովրդավարության պայմաններում սուպերվարչապետական համակարգ գոյություն ունենալ չի կարող։

Սակայն այս հարցում իշխանությունների դիրքորոշման փոփոխությունը էականորեն չազդեց նրանց՝ Սահմանադրությունը փոփոխելու մտադրության վրա։ Այս անգամ սահմանադրական փոփոխությունների անհրաժեշտությունը կապվեց դատական համակարգի բարեփոխումների հետ։ 

Եվ պատահական չէ, որ դեռևս անցած տարվանից Փաշինյանն ընդգծում էր, թե ՍԴ-ի հարցը լուծելու համար իրենք գնալու են սահմանադրական փոփոխությունների ճանապարհով։ 

Սակայն քանի որ Սահմանադրության փոփոխությունների նոր նախագծի ձևավորումը ժամանակատար գործընթաց է, դրա համար ՍԴ գործող կազմի փոփոխության հարցը Սահմանադրության ընդամենը մեկ դրույթի փոփոխության անվան տակ դրվեց հանրաքվեի։

Բայց ապրիլի 5-ի հանրաքվեի ձախողումից հետո ՍԴ-ն և դատական համակարգը վերակազմավորելու համար հիմնական ճանապարհը մնում է համընդհանուր սահմանադրական փոփոխությունների իրականացումը կամ, այլ կերպ ասած, նոր Սահմանադրության ընդունումը։

Թերևս սրանով է պայմանավորված, որ խորացող կորոնավիրուսային ճգնաժամի հաղթահարման հարցերը թողած՝ վարչապետը մասնակցում է սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի նիստին և հայտարարում, թե մեզ նոր Սահմանադրություն է անհրաժեշտ։

Այս ընթացքում բազմաթիվ քաղաքացիներ կորցրել են իրենց աշխատանքը կամ մնացել են սոցիալական ու առողջապահական խնդիրներին դեմհանդիման, իսկ վարչապետը այս նեղ իրավիճակում նոր Սահմանադրության թեմա է առաջ մղում, որը հանրությանն այս պահին հետաքրքիր չէ։

Բնական հարց է ծագում՝ եթե գործող Սահմանադրությունն այդքան անընդունելի էր, ապա ինչո՞ւ էր Փաշինյանը երկու տարի պաշտոնավարում այդ Սահմանադրության առկայության պայմաններում։ Չէ՞ որ կարող էր իշխանությունը վերցնելուց անմիջապես հետո Սահմանադրությունը փոփոխելու նախաձեռնությամբ հանդես գալ։

Ու հետաքրքրական է, որ ներկայիս ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակում Փաշինյանը սահմանադրական փոփոխությունների անհրաժեշտությունը դիտարկում է նաև ներդրումների ներգրավման լույսի ներքո։ 

Վերջինս սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի նիստին ունեցած իր ելույթում օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման խնդիրը կապեց նոր Սահմանադրությամբ նախատեսվող դատական համակարգի բարեփոխման հետ։

 

Բա եթե իշխանությունները գիտեին, որ սահմանադրական փոփոխությունների միջոցով կարող են մեծ ներդրումների հոսք ապահովել, ապա ինչո՞ւ Փաշինյանն այդ գործընթացը ավելի վաղ չէր նախաձեռնում, որպեսզի զարգացնի տնտեսությունը։

Այս տեսանկյունից մենք ունենք դառը փորձ, որովհետև կար ժամանակ, երբ նա հայտարարում էր, թե արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ պետք է տեղի ունենան, քանի որ քաղաքական անորոշություններն արգելակում են մեր տնտեսությունում նոր ներդրումների ներգրավումը, բայց դրանից հետո ևս Հայաստանը շարունակեց մնալ օտարերկրյա ներդրողների հետաքրքրությունից դուրս։ 

Հիմա ընդհանրապես ամեն ինչ տապալած «քայլողները» որոշել են հերթական մեղավոր գտնել։

Իսկ իրականում երևի թե Փաշինյանը միայն մեկ նպատակ կարող է ունենալ, որ պատմության մեջ մի Սահմանադրություն էլ իր անունով մնա:

Արթուր Կարապետյան 

IDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population "You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel CardholdersYoung Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference