Երևան, 27.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Որ պատ­մու­թյան մեջ նաև իր ան­վան Սահ­մա­նադ­րու­թյուն մնա

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Իշխանափոխությանը հաջորդած երկու տարվա ընթացքում սահմանադրական հնարավոր փոփոխությունների մասին շատ է խոսվել։ Մասնավորապես իր ելույթներում այս թեման անընդհատ շոշափում էր նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

Եվ ուշադրության է արժանի այն հանգամանքը, որ սկզբնական շրջանում Փաշինյանը սահմանադրական փոփոխությունների թեման կապում էր սուպերվարչապետական համակարգը վերացնելու անհրաժեշտության հետ։ 

Վերջինս կարծում էր, թե Սահմանադրությամբ վարչապետի ձեռքում չափից ավելի շատ լիազորություններ և լծակներ են կուտակված՝ ի հաշիվ իշխանության այլ մարմինների։

 

Բայց ժամանակի ընթացքում Փաշինյանը հասկացավ, որ իր կողմից բնորոշված սուպերվարչապետական համակարգը շատ ձեռնտու է իր իշխանության ամրապնդման համար, որից հետո ինքը և իր թիմակիցները սկսեցին կտրուկ հերքել սուպերվարչապետական համակարգի գոյությունը՝ նշելով, թե ժողովրդավարության պայմաններում սուպերվարչապետական համակարգ գոյություն ունենալ չի կարող։

Սակայն այս հարցում իշխանությունների դիրքորոշման փոփոխությունը էականորեն չազդեց նրանց՝ Սահմանադրությունը փոփոխելու մտադրության վրա։ Այս անգամ սահմանադրական փոփոխությունների անհրաժեշտությունը կապվեց դատական համակարգի բարեփոխումների հետ։ 

Եվ պատահական չէ, որ դեռևս անցած տարվանից Փաշինյանն ընդգծում էր, թե ՍԴ-ի հարցը լուծելու համար իրենք գնալու են սահմանադրական փոփոխությունների ճանապարհով։ 

Սակայն քանի որ Սահմանադրության փոփոխությունների նոր նախագծի ձևավորումը ժամանակատար գործընթաց է, դրա համար ՍԴ գործող կազմի փոփոխության հարցը Սահմանադրության ընդամենը մեկ դրույթի փոփոխության անվան տակ դրվեց հանրաքվեի։

Բայց ապրիլի 5-ի հանրաքվեի ձախողումից հետո ՍԴ-ն և դատական համակարգը վերակազմավորելու համար հիմնական ճանապարհը մնում է համընդհանուր սահմանադրական փոփոխությունների իրականացումը կամ, այլ կերպ ասած, նոր Սահմանադրության ընդունումը։

Թերևս սրանով է պայմանավորված, որ խորացող կորոնավիրուսային ճգնաժամի հաղթահարման հարցերը թողած՝ վարչապետը մասնակցում է սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի նիստին և հայտարարում, թե մեզ նոր Սահմանադրություն է անհրաժեշտ։

Այս ընթացքում բազմաթիվ քաղաքացիներ կորցրել են իրենց աշխատանքը կամ մնացել են սոցիալական ու առողջապահական խնդիրներին դեմհանդիման, իսկ վարչապետը այս նեղ իրավիճակում նոր Սահմանադրության թեմա է առաջ մղում, որը հանրությանն այս պահին հետաքրքիր չէ։

Բնական հարց է ծագում՝ եթե գործող Սահմանադրությունն այդքան անընդունելի էր, ապա ինչո՞ւ էր Փաշինյանը երկու տարի պաշտոնավարում այդ Սահմանադրության առկայության պայմաններում։ Չէ՞ որ կարող էր իշխանությունը վերցնելուց անմիջապես հետո Սահմանադրությունը փոփոխելու նախաձեռնությամբ հանդես գալ։

Ու հետաքրքրական է, որ ներկայիս ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակում Փաշինյանը սահմանադրական փոփոխությունների անհրաժեշտությունը դիտարկում է նաև ներդրումների ներգրավման լույսի ներքո։ 

Վերջինս սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի նիստին ունեցած իր ելույթում օտարերկրյա ներդրումների ներգրավման խնդիրը կապեց նոր Սահմանադրությամբ նախատեսվող դատական համակարգի բարեփոխման հետ։

 

Բա եթե իշխանությունները գիտեին, որ սահմանադրական փոփոխությունների միջոցով կարող են մեծ ներդրումների հոսք ապահովել, ապա ինչո՞ւ Փաշինյանն այդ գործընթացը ավելի վաղ չէր նախաձեռնում, որպեսզի զարգացնի տնտեսությունը։

Այս տեսանկյունից մենք ունենք դառը փորձ, որովհետև կար ժամանակ, երբ նա հայտարարում էր, թե արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ պետք է տեղի ունենան, քանի որ քաղաքական անորոշություններն արգելակում են մեր տնտեսությունում նոր ներդրումների ներգրավումը, բայց դրանից հետո ևս Հայաստանը շարունակեց մնալ օտարերկրյա ներդրողների հետաքրքրությունից դուրս։ 

Հիմա ընդհանրապես ամեն ինչ տապալած «քայլողները» որոշել են հերթական մեղավոր գտնել։

Իսկ իրականում երևի թե Փաշինյանը միայն մեկ նպատակ կարող է ունենալ, որ պատմության մեջ մի Սահմանադրություն էլ իր անունով մնա:

Արթուր Կարապետյան 

Մերձիշխանական շրջանակները սեփականել են քաղհասարակության դերը. Մենուա ՍողոմոնյանԻ՞նչ է առաջարկվում կենսաթոշակի և նպաստի շահառուների համար«Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության ներկայացուցիչների այցը Սյունիք Թուրքիան ակտիվանում է Հարավային Կովկասում Ծաղր սեփական ժողովրդի հանդեպ. ինչպե՞ս որակազրկեցին զեկույցը Ինչպես նվազեցնել ձմեռային կոմունալ ծախսերը3 հայեր այլ անձանց հետ միասին Ղրիմի կամրջի աhաբեկչության գործով դատապարտվել են ցմաh ազատազրկման Հուսալիության և ֆունկցիոնալության չափանիշ. ինչո՞ւ են խողովակային բանալիները կոչվում նաև «գազային» կամ «շվեդական». «Փաստ»Արարատի մարզում բախվել են մարդատար գնացք և «Opel»Արցախից խոսելը Փաշինյանի համար ծայրահեղականություն է. Հովհաննես ԻշխանյանՀայաստանում քաղաքական պատվերի արդյունքում կիրառվում է միայն կալանքը․ Արամ ՎարդևանյանUcom-ն աջակցում է տիեզերական ճարտարագիտության զարգացմանը Հայաստանում (լուսանկարներ)ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (27 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Փոփոխվել է Հայաստանի Սահմանադրությունը, տեղի է ունեցել «Մայրիկ» ֆիլմի պրեմիերան. «Փաստ»Նոր տեղեկություն ընդունելության քննություների մասինՓաշինյանի՝ Սահմանադրությունը փոխելու ցանկությունը հիմնականում պայմանավորված է Ալիևի պահանջներով, բայց կան նաև այլ պատճառներ. «Փաստ»Խաղաղության ծրագրում պետք է փոփոխություններ արվենՖասթ Բանկը Mastercard World-ի նոր քարտապաններին տրամադրում է մինչև 25% քեշբեք Հայաստանը պետք է ոչ թե հեռանա ՀԱՊԿ-ից, այլ պետք է իր գործունեությունը ընդլայնի և ամրապնդի ՀԱՊԿ-ում. Մհեր ԱվետիսյանԲաքվում ուզում են, որ տարածաշրջանում Ռուսաստանին փոխարինի Ուկրաինան. «Փաստ»Լոռու մարզում 11-ամյա տղա է մահացել. երեխայի ծնողները մեղադրում են բժիշկներին Դիրքեր կան, որտեղ թշնամին զննում է մեր զինվորներին, նոր միայն թողնում է. Ավետիք ՔերոբյանՈրքա՞ն է կազմում Դիլիջանի և հարակից անտառների հրդեհների պատճառած վնասըՁմռանը մրսածության աճին նպաստող գործոնները. ինչպես չհիվանդանալ«Որդիներս ուժ տվողը դարձան, և այն, որ պետք է բարձր պահենք Սամվելիս անունը». Սամվել Մանասյանն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում. «Փաստ»Հայ գերիների նկատմամբ բռնության ֆոնին կոչ ենք անում ԵԽ պատգամավորներին այցելել Բաքու․հայտարարություն Ինչպե՞ս օգտվել բազմավեկտորակտիվությունից ու հետաքրքրություններից. «Փաստ»Վարդան Ջհանյանը մասնակցել է CRIRSCO-ի նախագահ Գարթ Քիրքհեմի հետ հանդիպմանը 19-ամյա գրոսմայստերը՝ 2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի հաղթող Այն մասին, թե ինչպես իշխանությունը կորցնելու վախից մեր աչքերի առաջ հիմա ծնվում է ամենաայլանդակ բռնատիրությունը. Ավետիք ՉալաբյանԴիլիջանի ոլորանների և «Լեռնային Հայաստան» առողջարանի մոտակայքում բռնկված hրդեհներն ամբողջությամբ մեկուսացված են. ՀՀ ՆԳՆ փրկարար ծառայություն Ապագա ռիսկերի բարձրացման վտանգավոր միտումները. «Փաստ»Թրամփի և Պուտինի զրույցը փոխել է պատերազմի ընթացքըԶանգեզուրի միջանցքից մինչև տոտալ վերահսկողություն․ Վաշինգտոնյան միֆի փլուզումը Երևանում օդի աղտոտվածությունը մոտեցել է կենսաբանական աղետի շեմին․ Սամվել ֆարմանյան 24 ժամ ջուր չի լինելու Ժողովրդական վստահության աճը և «Մեր Ձևով» շարժման նոր քաղաքական որակը «Այս գործընթացներն արդեն իսկ ազդել են մեր ներդրումային գրավչության վրա». «Փաստ»Կյանքից հեռացել է Նելլի ՀակոբյանըԿմշակվի շարժական աղբյուրներից մթնոլորտն աղտոտող նյութերի արտանետումների հաշվարկման միասնական ուղեցույց. «Փաստ»Օրվա աղոթքՔարոզչապղպջակներ, որ մի քանի րոպե էլ չեն դիմանում. «Փաստ»Ինչո՞ւ են «նիկոլական նարատիվներ» շրջանառում. «Փաստ»Բոլորի դեմ ատելություն ու թշնամանք է գեներացնում, պառակտում մտցնում. «Փաստ»Զիջումները վերածվում են կապիտուլյացիայի, բայց խաղաղություն այդպես էլ չի հաստատվում. «Փաստ»Ռազմական հեղաշրջում` Գվինեա-Բիսաուում Թայվանը մտադիր է պաշտպանության համար լրացուցիչ 40 միլիարդ դոլար հատկացնել 70,000 դոլար՝ մեկ տոմսի համար. այժմ դուք կարող եք վճարել «Ոսկե գլոբուս» մրցանակաբաշխությանը մասնակցելու համարՀռոմի պապն արգելել է բազմակնությունը և բազմամուսնությունը ՀԱՊԿ ղեկավարները հանդիպել են ղրղզական յուրդում Ուկրաինացիները չպետք է կախված լինեն միայն գործընկերներից․ Զելենսկի