Հայաստանը ձեռնարկում է ակտիվ քայլեր հաշմանդամների սոցիալական ներառման ուղղությամբ
ОБЩЕСТВО
Հայաստանում 2016 թվականը հայտարարվել է «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հավասար հնարավորությունների տարի»: Այդ առիթով կա համապատասխան միջոցառումների ժամանակացույց, որն իրականացնելու են տաբեր կառույցներ: «Հաշմանդամների իրավունքների պաշտպանության և սոցիալական ներառման մասին» ՀՀ օրենքի նոր նախագիծն արդեն ուղարկվել է կառավարության քննարկմանը: Այն առավելապես ուղղված է հաշմանդամների սոցիալական ներառմանը, սակայն չեն մոռացվում սոցիալական պաշտպանության մեխանիզմները: «Կարելի է ասել, որօրենքի նախագիծը Հայաստանում 2010 թ. մայիսին «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» վավերացված ՄԱԿ-իկոնվենցիայÕ « դրույթների պահանջ է: Հաշմանդամների պաշտպանության մասին նախորդ օրենքն ընդունվել էր 1993 թ. և ընթացքումենթարկվել փոփոխությունների, բայց հիմա, բնականաբար, նոր օրենք է հարկավոր»,- ասում է ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության աշխատակազմի հաշմանդամների և տարեցների հիմնահարցերի վարչության հաշմանդամների հիմնահարցերիբաժնի առաջատար մասնագետ Հայկ Մկրտչյանը: Նրա խոսքով՝ նախագծի ստեղծմանը նպաստել է ՀՀ վարչապետի հրամանով ստեղծված «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովը»:
ՀՀ ԱՍՀՆ հաշմանդամների հիմնահարցերի բաժինը պետության միջոցներով իրականացնում է մի քանի մեծ ծրագրեր, որոնք ուղղված են հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանը: Դրանք իրականացվում են ոչ միայն պետական մարմինների, այլև տարբեր ՀԿ-ների և դրանց հետ համագործակցության շնորհիվ: «Ծրագրերն այս ոլորտում նախատեսում են ոչ միայն շրջակա միջավայրում մատչելիության ապահովում ու զբաղվածության խթանում, այլ նաև կարծրատիպերի վերացում ու խտրական վերաբերմունքի բացառում»,- նշեց մասնագետը: Նա ընդգծեց, որ ծրագրերի իրականացման համար նախարարությունը որդեգրել է «Ոչինչ մեզ՝ առանց մեր մասնակցության» գաղափարախոսությունը. այդպիսով հաշմանդամներին ևս հնարավորություն է տրվում մասնակցելու միջավայրի հարմարեցման գործընթացին: Երկրորդ գաղափարախոսության իմաստն այն է, որ եթե հաշմանդամների համար իրականացվում են հարմարեցման ծրագրեր, ապա դրանք հարմար են նաև մնացածի համար:
«Բացի այդ՝ պետական և մասնավոր ընկերությունները օրենքի ուժով, ապա նաև կառավարության որոշմամբ հաստատված կարգով հաշմանդամություն ունեցող անձանց քվոտայի չափով պարտադիր տրամադրում են աշխատատեղեր: Պետական կառույցներում քվոտան կազմում է 3 %, մասնավորներում՝ 1%»,- ավելացրեց Մկրտչյանը: Կառավարության որոշմամբ գործում է նաև մասհանման մեխանիզմը, այսինքն՝ եթե որևէ կազմակերություն չի կատարում քվոտայի պահանջը, ապա նրա միջոցներից կատարվում է մասհանում՝ ուղղված հաշմանդամ անձանց խրախուսման ծրագրերին:
«Ներկայումս կառավարության գերակա ուղղություններից է հաշմանդամության սահմանման նոր մոդելի ներդրումը, որն ուղղված է հաշմանդամների կարիքների լիարժեք բացահայտմանն ու սոցիալական կարիքների գնահատմանը: Պիլոտային ծրագիրն անցնում է Երևանում և որոշ մարզերում՝ հաշվի առնելով հաշմանդամների մասնակցության հնարավորությունները և միջավայրի ազդեցությունը հաշմանդամություն ունեցող անձի վրա »,- հավելեց Մկրտչյանը: Այս տարի նաև մշակվելու է «Համալիր ծրագիր» անվամբ ռազմավարությունը, որն օգնելու և առաջանորդելու է ոլորտի կարգավորումը:
Մայիսի 5-ը Հաշմանդամների իրավունքների պաշտպանության միջազգային օրն է: Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար կենսագործունեության բոլորոլորտներում հավասար պայմանների ստեղծման ու հավասար հնարավորությունների ապահովման նպատակով իրականացվում են մի շարք ծրագրեր:
«Հաշմանդամներին պրոթեզաօրթոպեդիկ պարագաներով, տեխնիկական միջոցներով ապահովում և դրանց վերանորոգում» ծրագրի շրջանակում հաշմանդամներինտրամադրվում են ոչ միայն պրոթեզներ, օրթեզներ, քայլակներ, ձեռնափայտեր, այլև ձայնաստեղծ սարքերի տրամադրում և աչքի պրոթեզավորում»: «Հաշմանդամներինսայլակներով և լսողական սարքերով ապահովում» ծրագիրը նախատեսում է հատուկ սայլակների տրամադրում հաշմանդամության կարգավիճակ ունեցող երեխաների, հաշմանդամության առաջին խումբ ունեցող անձանց համար: «Այդ սայլակների տեխնիկական բնութագրերը մշակվել են համապատասխան ՀԿ-ների հետ՝ միջոցներն ավելի նպատակային օգտագործելու համար: Այսինքն, սայլակները մշակվում են՝ կախված տարիքային խմբից, զբաղմունքից, բնակության վայրից և այլն»,-մանրամասնեց Մկրտչյանը:
Գործում են նաև «Բժշկասոցիալական և հոգեկան առողջության վերականգնման ծառայություններ», «Տեսողությունը կորցրած հաշմանդամների համար հատուկտառատեսակներով գրքերի տպագրության, տետրերի պատրաստման և «Խոսող գրքերի» ձայնագրության ծառայություններ», «Մտավոր խնդիրներ ունեցողդեռահասների և երիտասարդների սոցիալ-վերականգնողական ծառայություններ»,
«Հաշմանդամների մասնագիտական կողմնորոշման, աշխատանքային վերականգնման և խորհրդատվական ծառայություններ» ծրագրերը:
Хор Сретенского монастыря спел в самолете по дороге в Ереван
Новый законодательный пакет: В трех областных центрах Армении власти решили построить приюты для животных
«Футбольная легенда Никита Симонян — лидер развития армяно-российских спортивных отношений.»
Правительство Армении решило продлить на год отмену НДС и пошлин на импорт электромобилей
Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возраста
Важность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025
Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиям
В окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаров
Генеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасности
Губернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролем
Следственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенных
Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцев
Татоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна
В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосков
Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»
«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна
Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»
Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»
IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в Армении
Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой
Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге
Ucom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025»
Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни
ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине
В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона
Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни
Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»
Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру
Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»
Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»
Почему власти «паникуют»? «Паст»
Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»
Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276
Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана
Финансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь Наири
Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км
Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам
Армянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в Москве
Guardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер
«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народом
В Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с Арменией
Министр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через Армению
Idram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNet
Ucom завершил построение сети 5G во всех городах Армении
А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»
Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»
От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»
В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюдения 
