Արցախի բռնակցումն Ադրբեջանին. «Գողգոթա» 20-րդ դարում. Արցախի պատմությունը՝ մաս 9-րդ (տեսանյութ)
КУЛЬТУРАՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Ռուսաստանում 1917 թվականի Փետրվարյան հեղափոխությունից հետո ժամանակավոր կառավարությունը Արցախը, Գանձակը, Ախալքալաքը և Շարուր-Նախիջևանը ճանաչեց որպես հայկական տարածքներ: Այս հանգամանքը դուր չեկավ հատկապես հարավկովկասյան մուսուլմաններին:
Արդեն 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից Հարավային Կովկասն անջատվեց Ռուսական կայսրությունից։ Իշխանությունը անցավ հայերի, վրացիների և ազերի-թուրքերի ներկայացուցիչներից կազմված Անդրկովկասյան սեյմին։ Խախուտ այդ միությունը շուտով փլուզվեց։ 1918-ի մայիսի 27-ին «Մուսավաթ» կուսակցությունը նախկին Բաքվի և Ելիզավետպոլի նահանգները հռչակում է ադրբեջանական և առաջին անգամ հավակնում պատմական Հայաստանի բաղկացուցիչ մաս հանդիսացող Ղարաբաղին ու Զանգեզուրին։ Իրանական Ատրպատականին հավակնելու համար էնվերի եղբոր՝ Նուրի փաշայի խորհրդով այս նորաթուխ մուսուլմանական պետությունը անվանվեց Ադրբեջան, որը թուրքական օկուպանտների օգնությամբ շտապում էր վերջ տալ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնուրույնությանը։
Թուրք սպաների խորհրդատվությամբ տեղի մոււսուլմաններից հրոսակախմբեր ձևավորվեցին։ Առանձնապես դաժանորեն էր գործում այսպես կոչված «Վայրի դիվիզիան», որի հսկողության տակ էր գտնվում Շուշի-Եվլախ ճանապարհը։ Մուսավաթականները և նրանց թուրք տերերը որոշեցին Ղարաբաղի հարցը լուծել զինված ճանապարհով: Աղդամում տեղակայված թուրքական երկրորդ դիվիզիայի հրամանատար Ջեմիլ Ջահիդ Բեյը վերջնագիր ուղարկեց Ղարաբաղի կառավարությանը՝ չդիմադրելու և հպատակվելու պահանջով։
Նա միաժամանակ պահանջեց «հեռու մնալ Անդրանիկից»: Արցախում օրհասական վիճակը չփոխվեց, երբ Այսրկովկասում Առաջին աշխարհամարտում պարտված Օսմանյան կայսրությանը փոխարինեց Բրիտանական կայսրությունը: Չնայած Հայաստանի Հանրապետության ծանր վիճակին՝ կառավարությունը 1920-ի ապրիլի 14-ին Զանգեզուրից Վարանդա ուղարկեց Դրոյին, իսկ Ղափանից Դիզակ՝ Նժդեհին։
Արդեն ապրիլի 28 –ին Ադրբեջանում խորհրդային կարգերի հաստատումը նոր արհավիրքներ բերեց արցախահայությանը։ Երեկվա մուսավաթականները, մորթափոխվելով, դարձան բոլշևիկներ։ Արցախի հարցի շուրջ վիճաբանությունները նոր ընթացք ստացան Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվելուց հետո։ Ստալինի ներկայությամբ Կովկասյան բյուրոյի պլենումը 1921-ի հուլիսի 4-ին, լսելով խնդրո առարկա հարցը, ձայների մեծամասնությամբ վճռում է Լեռնային Ղարաբաղը վերամիավորել Խորհրդային Հայաստանին։ Նարիմանովը բողոքում է սույն որոշման դեմ և պահանջում հարցը տեղափոխել կուսակցության Կենտկոմ։
Հուլիսի 5-ին նորից գումարվում է Կովկասյան բյուրոյի նիստը, որի ժամանակ, առանց քննարկելու և քվեարկության դնելու, կամայականորեն որոշվում է Լեռնային Ղարաբաղը միացնել Ադրբեջանին: Փաստացի, Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագիրը որոշվեց ոչ սահմանադրական և իրավասություն չունեցող կուսակցական մարմնի կամայական որոշմամբ՝ համարյա թե մի ամբողջ դարի կտրվածքով ապահովելով Արցախի հայության «Գողգոթայի» շարունակականությունը:
«Արցախի պատմությունը» նախագծի 9-րդ մասը (ԱՐՑԱԽԻ ԲՌՆԱԿՑՈՒՄՆ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻՆ. «ԳՈՂԳՈԹԱ» 20-ՐԴ ԴԱՐՈՒՄ) ամբողջությամբ՝ տեսանյութում.
Стипендиаты фонда «Музыка во имя будущего» приняли участие в Международном фестивале молодежных оркестров мира 
Россия – это «третье плечо для Армении»: эксперт
Пашинян и выдвинутые им «тезисы» находятся в явном меньшинстве: «Паст»
Послание лидера движения «Общеармянский фронт» по случаю Дня независимости Арцаха
imID запускает “MobileID eSIM” услугу в Армении
Послание России Армении: случай со «Спайкой» не может быть совпадением: «Паст»
Кем мы были и кем стали?… О чем мечтают наши сограждане?
Джуд Лоу рассказал, как сыграл Владимира Путина
Евразийский банк развития: В январе-июле 2025 года рост в строительном секторе Армении превысил 20%
The Christian Post: Процессы вокруг Армении должны встревожить всех христиан
Ереван, Тбилиси, Баку: Где выше стоимость жизни и аренды жилья?
Индия заблокировала заявку Азербайджана на членство в Шанхайской организации сотрудничества
МИД Армении: С сегодняшнего дня Минская группа ОБСЕ расформирована
Алиев вновь о «зангезурском коридоре» - и вновь даже без упоминания Армении
Вице-премьер Правительства РФ: Армения взвесит все факторы перед тем, как выбрать между ЕС и ЕАЭС
Эрдоган заявил Путину, что стабильность на Кавказе отвечает общим интересам Турции и России
«ИнтерНовости»: более 100 участников из стран СНГ прошли стажировку в России
Миллионы долларов убытков в результате «операции-вешалки» Никола Пашиняна - «Паст»
Почему Конституционный суд уклоняется от ответа на запрос? — «Паст»
Как можно улучшить ситуацию всего за 5-6 лет? - «Паст»
Даже президент Азербайджана намекает, что Пашинян — уходящая фигура
Окончательный демонтаж демократии руками Пашиняна: «Паст»
В России задержаны грузовики «Спайки»: «Паст»
В Армении правоохранители провели обыски в домах ряда судей
Глава правительства хуситов погиб при авиаударе Израиля по Йемену
Путин вынес на обсуждение Совбеза сотрудничество со странами СНГ
Музей ARARAT вновь удостоен награды Travelers’ Choice от Tripadvisor
Сила Самвела Карапетяна построит новую экономику: Ашот Фарсян
Испанская Ла Лига: Стартует третий тур
ЕС вызвал посла России в Брюсселе после удара по Киеву, а Макрон выступил с заявлением
Абрам Овеян: Нам нужно не поддаться внешнему влиянию и спасти систему образования
Америабанк представляет первые цифровые бизнес-карты в Армении
Глава МИД Турции прокомментировал заявление Нетаньяху о Геноциде армян
Иран заявил, что подключит железную дорогу Чабахар для транспортировки грузов на Кавказ
Жена Брюса Уиллиса рассказала, что актёр с деменцией живёт отдельно от неё и их дочерей
Океан под властью кислорода: разгадана тайна древнего эволюционного рывка
Власти играют не только с ЭСА, но и с судьбой энергетической безопасности страны: «Паст»
Поскольку система декларирования провалилась, они решили заняться мелкой «благотворительностью»: «Паст»
Конец «эпохи» старых коммуникаций: На Кавказе первая – Армения: «Паст»
Даже сумки и канцелярские товары пугают власти: «Паст»
Почему власти разделяют Сюник, и почему теряется здравый смысл? «Паст»
Армения попала в десятку крупнейших импортеров сахаристых кондитерских изделий из России
Посольство США: Армения продолжает оставаться страной с наибольшим представительством в Силах Косово
Макрон призвал Нетаньяху не превращать борьбу с антисемитизмом в оружие
В Госдуме РФ предложили ужесточить контроль за мигрантами без медстраховки
Гюмри вошел в топ малоизвестных европейских городов, обязательных к посещению
Карен Хачанов успешно начал выступление на US Open в Нью-Йорке
Америабанк – лидер ипотечного рынка с долей более 22%
Мы будем бороться за наши права, за возвращение Арцаха, за национальное достоинство, за Республику Армения
На острове Сицилия произошло новое извержение вулкана Этна 
