Ереван, 05.Август.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Ամենախոր ծովային կենդանի համայնքը հայտնաբերվել է Մարիանյան իջվածքում՝ 10 կմ խորության վրա

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Չինական «Fendouzhe» բաթիսկաֆը բեկումնային հայտնագործություն է կատարել՝ արձանագրելով կենդանի օրգանիզմների եզակի համայնք Երկրի ամենախոր կետում՝ Մարիանյան իջվածքում, մոտ 10 կիլոմետր խորության վրա: Սա պատմության մեջ առաջին անգամ է, երբ նման ծայրահեղ խորության վրա կենսաբանական համայնք է հայտնաբերվել, ինչի մասին հաղորդվում է Nature ամսագրում:

Ի՞նչ են հայտնաբերել գիտնականները

Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան մասում անցկացված արշավախմբի ընթացքում «Fendouzhe»-ը բացահայտել է համայնք, որը բաղկացած է խողովակաձև որդերից, խեցգետնակերպերից, ծովային վարունգներից, խեցիավորներից և այլ անողնաշարավորներից: Այս օրգանիզմները գոյատևում են պայմաններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե անհամատեղելի կյանքի հետ՝ լիակատար խավար, 1-2 °C ջերմաստիճան և 1000 անգամ ավելի բարձր ճնշում, քան մակերևույթին է:

Նրանց գոյատևման բանալին քիմիոսինթեզն է: Ի տարբերություն ֆոտոսինթեզի, որն օգտագործում է արևի լույսը, այս կենդանիները էներգիա են ստանում քիմիական նյութերից, ինչպիսիք են մեթանը և ծծմբաջրածինը, որոնք արտանետվում են ծովի հատակի ճեղքերից: Այս հայտնագործությունը հաստատում է, որ կյանքը կարող է ծաղկել նույնիսկ ամենադաժան պայմաններում, որտեղ լույսը բացակայում է, և օրգանական նյութերի հասանելիությունը նվազագույն է:

Ինչպե՞ս է անցել արշավախումբը

«Fendouzhe» բաթիսկաֆը 23 սուզում է կատարել Մարիանյան իջվածքում, որի ամենախոր կետը՝ Չելենջերի անդունդը, հասնում է 10,984 մետրի: Նավի վրա գտնվող գիտնականները հավաքել են նմուշներ և տվյալներ հետագա հետազոտությունների համար: Սարքը հագեցած է առաջադեմ տեսախցիկներով և գործիքներով, որոնք հնարավորություն են տվել արձանագրել կյանքը խորություններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե ստերիլ:

Հետազոտողները նշում են, որ նման քիմիոսինթետիկ համայնքները կարող են շատ ավելի տարածված լինել, քան ենթադրվում էր: Հավանաբար, նման էկոհամակարգեր գոյություն ունեն նաև այլ խոր ծովային իջվածքներում, ինչպիսիք են Տոնգայի կամ Քերմադեքի իջվածքները, ինչը հետագա հետազոտություններ է պահանջում:

Հայտնագործության նշանակությունը

10 կմ խորության վրա համայնքի հայտնաբերումը փոխում է Երկրի վրա կյանքի սահմանների մասին պատկերացումները: Գիտնականները ընդգծում են մի քանի կարևոր եզրակացություններ.

  • Հարմարվողականություն ծայրահեղ պայմաններին. Մարիանյան իջվածքի օրգանիզմները ցույց են տալիս անհավանական դիմացկունություն՝ ընդլայնելով կենսաբանական հնարավորությունների մասին պատկերացումները:
  • Արտերկրային կյանքի անալոգներ. Քիմիոսինթետիկ էկոհամակարգերը նման են նրանց, որոնք կարող են գոյություն ունենալ Յուպիտերի (Եվրոպա) կամ Սատուրնի (Էնցելադ) արբանյակներում, որտեղ սառցե ընդերքի տակ ենթադրվում են օվկիանոսներ՝ քիմիական էներգիայի աղբյուրներով:
  • Էկոլոգիական նշանակություն. Խոր ծովային համայնքները կարող են կարևոր դեր խաղալ օվկիանոսում նյութերի շրջապտույտում՝ ազդելով գլոբալ բիոգեոքիմիական գործընթացների վրա:

Հետազոտությունների հեռանկարներ

Հայտնագործությունը նոր հարցեր է բարձրացնում խոր ծովային էկոհամակարգերի տարածվածության մասին: Գիտնականները պլանավորում են ուսումնասիրել, թե ինչպես են այս օրգանիզմները փոխգործակցում միմյանց և շրջակա միջավայրի հետ, ինչպես նաև հետազոտել նրանց հարմարվողականության գենետիկ մեխանիզմները: «Fendouzhe»-ի կողմից հավաքված տվյալները կվերլուծվեն լաբորատորիաներում՝ բացահայտելու քիմիոսինթեզի հիմքում ընկած կենսաքիմիական գործընթացները:

Բացի այդ, հայտնագործությունն ընդգծում է խոր ծովային էկոհամակարգերի պահպանման կարևորությունը, որոնք կարող են խոցելի լինել ռեսուրսների արդյունահանման կամ կլիմայի փոփոխության նկատմամբ: Հետազոտողները հույս ունեն, որ հետագա արշավախմբերը կընդլայնեն գիտելիքները ծայրահեղ պայմաններում կյանքի և դրա ներուժի մասին Երկրից դուրս:

Ամփոփում

Մարիանյան իջվածքում 10 կմ խորության վրա կենդանի օրգանիզմների ամենախոր համայնքի հայտնաբերումը պատմական իրադարձություն է, որը հաստատում է կյանքի անհավանական դիմացկունությունը: Խողովակաձև որդերը, խեցիավորները և խեցգետնակերպերը, որոնք օգտագործում են քիմիոսինթեզը, բացում են նոր հորիզոններ գիտության համար՝ կենսաբանությունից մինչև աստղակենսաբանություն: «Fendouzhe» բաթիսկաֆի արշավախումբը ցույց է տվել, որ նույնիսկ մոլորակի ամենադաժան անկյունները կարող են լի լինել կյանքով, իսկ հետագա հետազոտությունները կարող են բացահայտել օվկիանոսի խորքերի և, հնարավոր է, տիեզերքի էլ ավելի շատ գաղտնիքներ:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

СМИ: Франция намерена сменить посла в АзербайджанеВС Азербайджана обстреляли армянский экскаваторУчастник движения «Тавуш во имя Родины» Гор Мелик-Саакян оправданПутин во второй раз за неделю провел переговоры с НетаньяхуСамолет экстренно вернулся в Мадрид после столкновения с птицей Америабанк присоединился к UATE, объявив о беспрецедентном сотрудничестве между финансовым и технологическим секторами В Армении 5206 пассажиров бесплатно прокатились на электропоездах ЮКЖДКогда приходит сентябрь: Idram&IDBankМИД Ирана отверг возможность прямых переговоров с СШАЦентр гидрометеорологии и мониторинга: В Армении ожидается жаркий август с небольшим количеством осадковОппозиционер: Азербайджан закрыл представительство Красного Креста – реакции никакойЗатишье перед бурей: что может означать очередной отпуск Пашиняна?После атаки дронов ВСУ загорелась ж/д станция в Волгоградской областиЦены на нефть снижаются после решения ОПЕК+ о наращивании добычиМомент пустоты: учёные открыли новое состояние человеческого сознанияСултан в лондонском гараже: как Сальвадор Дали снова удивил мирТрамп озвучил дату визита Уиткоффа в РоссиюДжулиана Григорян выступила на одной сцене с Андреа Бочелли и Пласидо ДомингоИз кадра — в студию: как нейросеть научилась менять свет на любом фотоЗаместитель мэра Еревана: Выделение 7 млн. долларов на концерт Лопес полностью оправданоУ Армении есть финансовые проблемы?Польша перенесёт элементы оборонной системы «Восточный щит» ближе к границам с Россией и БелоруссиейГраждане Армении и лица с двойным гражданством смогут в течение трёх месяцев водить с иностранными правамиНовый центр продаж и обслуживания Ucom открылся по адресу Маштоца 7/4 Иран подтверждает мирный характер своей ядерной программы: Интервью Эсмаила Багаи «Арменпресс»Управление репутацией в Армении: Шушан Арутюнян Министерство культуры Арцаха: Баку пытается «оправдать» снос памятника АйвазовскомуНовая премиальная бизнес-карта IDBank – Mastercard Business PreferredОмбудсмен РА и посол Германии обсудили вопросы защиты прав человекаЦены на медь упали из-за решения ТрампаАмериканский сенатор рассказал о переговорах Пашиняна с АлиевымУченые нашли первые свидетельства употребления ритуального психоактивного вещества 4000 лет назадМИД Азербайджана потребовал от ТАСС извиниться за использование названия Степанакерт«Этот человек полностью стремится установить монархические порядки»: «Паст»Примечательные показатели и индикаторы… состояния экономики: «Паст»Ucom и SunChild запускают образовательную программу «Умное наблюдение за птицами» с использованием инновационных технологийКакова ситуация на контрольно-пропускных пунктах армяно-грузинской границы? «Паст» Самвел Карапетян: от мецената до лидера «третьей силы»: «Паст»Россия и Китай проведут совместные военно-морские ученияСтипендиаты фонда «Музыка ради будущего» выступили на одной сцене с молодежным оркестром «Ереван»Sepah Pasdaran: Иран фактически берет под контроль так называемый «Зангезурский коридор»МККК сообщил родственникам удерживаемых в Баку армян о прекращении посещенийEsports World Cup: Левон Аронян вышел в четвертьфиналВозобновились поставки армянского коньяка на российский рынокЗахарова обвинила СБУ в намерении использовать противоречия между Москвой и БакуЗавершено расследование дела в отношении бывшего премьер-министра РА Овика АбрамянаВ Ереване подвергли приводу сторонников движения «Священная борьба»Армения и Россия договорились о соблюдении фитосанитарных требований при взаимных поставкахРальф Йирикян выступил с лекцией в инженерной летней школе Славянского университетаЗемлетрясение на Камчатке: Япония, Аляска и Гавайи объявили об угрозе цунами