Երևան, 05.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ամենախոր ծովային կենդանի համայնքը հայտնաբերվել է Մարիանյան իջվածքում՝ 10 կմ խորության վրա

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

Չինական «Fendouzhe» բաթիսկաֆը բեկումնային հայտնագործություն է կատարել՝ արձանագրելով կենդանի օրգանիզմների եզակի համայնք Երկրի ամենախոր կետում՝ Մարիանյան իջվածքում, մոտ 10 կիլոմետր խորության վրա: Սա պատմության մեջ առաջին անգամ է, երբ նման ծայրահեղ խորության վրա կենսաբանական համայնք է հայտնաբերվել, ինչի մասին հաղորդվում է Nature ամսագրում:

Ի՞նչ են հայտնաբերել գիտնականները

Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան մասում անցկացված արշավախմբի ընթացքում «Fendouzhe»-ը բացահայտել է համայնք, որը բաղկացած է խողովակաձև որդերից, խեցգետնակերպերից, ծովային վարունգներից, խեցիավորներից և այլ անողնաշարավորներից: Այս օրգանիզմները գոյատևում են պայմաններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե անհամատեղելի կյանքի հետ՝ լիակատար խավար, 1-2 °C ջերմաստիճան և 1000 անգամ ավելի բարձր ճնշում, քան մակերևույթին է:

Նրանց գոյատևման բանալին քիմիոսինթեզն է: Ի տարբերություն ֆոտոսինթեզի, որն օգտագործում է արևի լույսը, այս կենդանիները էներգիա են ստանում քիմիական նյութերից, ինչպիսիք են մեթանը և ծծմբաջրածինը, որոնք արտանետվում են ծովի հատակի ճեղքերից: Այս հայտնագործությունը հաստատում է, որ կյանքը կարող է ծաղկել նույնիսկ ամենադաժան պայմաններում, որտեղ լույսը բացակայում է, և օրգանական նյութերի հասանելիությունը նվազագույն է:

Ինչպե՞ս է անցել արշավախումբը

«Fendouzhe» բաթիսկաֆը 23 սուզում է կատարել Մարիանյան իջվածքում, որի ամենախոր կետը՝ Չելենջերի անդունդը, հասնում է 10,984 մետրի: Նավի վրա գտնվող գիտնականները հավաքել են նմուշներ և տվյալներ հետագա հետազոտությունների համար: Սարքը հագեցած է առաջադեմ տեսախցիկներով և գործիքներով, որոնք հնարավորություն են տվել արձանագրել կյանքը խորություններում, որոնք նախկինում համարվում էին գրեթե ստերիլ:

Հետազոտողները նշում են, որ նման քիմիոսինթետիկ համայնքները կարող են շատ ավելի տարածված լինել, քան ենթադրվում էր: Հավանաբար, նման էկոհամակարգեր գոյություն ունեն նաև այլ խոր ծովային իջվածքներում, ինչպիսիք են Տոնգայի կամ Քերմադեքի իջվածքները, ինչը հետագա հետազոտություններ է պահանջում:

Հայտնագործության նշանակությունը

10 կմ խորության վրա համայնքի հայտնաբերումը փոխում է Երկրի վրա կյանքի սահմանների մասին պատկերացումները: Գիտնականները ընդգծում են մի քանի կարևոր եզրակացություններ.

  • Հարմարվողականություն ծայրահեղ պայմաններին. Մարիանյան իջվածքի օրգանիզմները ցույց են տալիս անհավանական դիմացկունություն՝ ընդլայնելով կենսաբանական հնարավորությունների մասին պատկերացումները:
  • Արտերկրային կյանքի անալոգներ. Քիմիոսինթետիկ էկոհամակարգերը նման են նրանց, որոնք կարող են գոյություն ունենալ Յուպիտերի (Եվրոպա) կամ Սատուրնի (Էնցելադ) արբանյակներում, որտեղ սառցե ընդերքի տակ ենթադրվում են օվկիանոսներ՝ քիմիական էներգիայի աղբյուրներով:
  • Էկոլոգիական նշանակություն. Խոր ծովային համայնքները կարող են կարևոր դեր խաղալ օվկիանոսում նյութերի շրջապտույտում՝ ազդելով գլոբալ բիոգեոքիմիական գործընթացների վրա:

Հետազոտությունների հեռանկարներ

Հայտնագործությունը նոր հարցեր է բարձրացնում խոր ծովային էկոհամակարգերի տարածվածության մասին: Գիտնականները պլանավորում են ուսումնասիրել, թե ինչպես են այս օրգանիզմները փոխգործակցում միմյանց և շրջակա միջավայրի հետ, ինչպես նաև հետազոտել նրանց հարմարվողականության գենետիկ մեխանիզմները: «Fendouzhe»-ի կողմից հավաքված տվյալները կվերլուծվեն լաբորատորիաներում՝ բացահայտելու քիմիոսինթեզի հիմքում ընկած կենսաքիմիական գործընթացները:

Բացի այդ, հայտնագործությունն ընդգծում է խոր ծովային էկոհամակարգերի պահպանման կարևորությունը, որոնք կարող են խոցելի լինել ռեսուրսների արդյունահանման կամ կլիմայի փոփոխության նկատմամբ: Հետազոտողները հույս ունեն, որ հետագա արշավախմբերը կընդլայնեն գիտելիքները ծայրահեղ պայմաններում կյանքի և դրա ներուժի մասին Երկրից դուրս:

Ամփոփում

Մարիանյան իջվածքում 10 կմ խորության վրա կենդանի օրգանիզմների ամենախոր համայնքի հայտնաբերումը պատմական իրադարձություն է, որը հաստատում է կյանքի անհավանական դիմացկունությունը: Խողովակաձև որդերը, խեցիավորները և խեցգետնակերպերը, որոնք օգտագործում են քիմիոսինթեզը, բացում են նոր հորիզոններ գիտության համար՝ կենսաբանությունից մինչև աստղակենսաբանություն: «Fendouzhe» բաթիսկաֆի արշավախումբը ցույց է տվել, որ նույնիսկ մոլորակի ամենադաժան անկյունները կարող են լի լինել կյանքով, իսկ հետագա հետազոտությունները կարող են բացահայտել օվկիանոսի խորքերի և, հնարավոր է, տիեզերքի էլ ավելի շատ գաղտնիքներ:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

ՌԴ-ն Ադրբեջանին այս տարի մատակարարել է առնվազն 5 միավոր ТОР-М2Е զենիթահրթիռային համալիր. քաղաքագետՕդի ջերմաստիճանն կբարձրանա 3-5 աստիճանով․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 5-ից 9-ը ԱՄՆ նահանգներից մեկի խոշոր հիվանդանոցը սխալմամբ մահվան մասին ծանուցումներ է ուղարկել ավելի քան 500 ողջ բուժառուի Ռուսական դռոնային հարձակում՝ 2 քաղաքացու մահվան պատճառ Կուպյանցի շրջանում Աշոտ Մովսիսյանը դարձել է Եվրոպայի Մ23 տարեկանների առաջնության ոսկե մեդալակիր ԱՄՆ-ն ցանկանում է Ռուսաստանի հետ կնքել մարտավարական միջուկային զենքի վերահսկողության մասին պայմանագիր Կոտրել են սգո սրահի ապակիները և փորձել գողություն կատարել ՌԴ նախագահը Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան է շնորհել Հայ Առաքելական եկեղեցու Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի թեմի առաջնորդ Եզրաս արքեպիսկոպոսին ՉԼ․ ՊՍԺ-ի եւ «Բավարիայի» մեկնարկային կազմերը Հայաստանում էլեկտրական սկուտերների հետ կապված վթարների թիվն աճել է ավելի քան երեք անգամ Կաթողիկոսն ընդունել է Արգենտինայի օրենսդիր մարմնի ներկայացուցիչներին Ռուսական ծագման ցորենը ՌԴ-ից երկաթուղով տեղափոխվում է Հայաստան՝ Ադրբեջանի տարածքով. Պապոյան Կյանքից հեռացել է ռուս հայտնի հեռուստահաղորդավար Յուրի Նիկոլաևը 2 մարդ զոհվել է, 3-ը՝ հոսպիտալացվել․ Ծաղկահովիտ-Ապարան ճանապարհին մեքենաներ են բախվել 13-ամյա Տիգրան Համբարձումյանը՝ բաց կայծակնային շախմատի մրցաշարի չեմպիոն ԱՄՆ-ը նոր պատժամիջոցներ է սահմանել Չինաստանի և Հյուսիսային Կորեայի դեմ Վթար է. նոյեմբերի 5-ին, 6-ին, 7-ին ջուր չի լինելու 400 հազար մարդ մեր երկրում աշխատում է, բայց աղքատ է. տնտեսական աճ է պետք Սպանված 3-ամյա Տիգրանի քույր ու եղբայրները տեղափոխվեցին ՀՕՖ Տիգրան Բարսեղյան․ Շատ եմ ափսոսում, որ առաջիկա կարեւոր խաղերում չեմ կարողանալու լինել դաշտում ՀՀ քաղաքացիներն օտարերկրյա վարորդական վկայականով 3 ամսից ավելի վարելու դեպքում կտուգանվեն Վահագն Խաչատուրյանը և Հունգարիայի նախագահը քննարկել են Հայաստանի և Հունգարիայի միջև հարաբերությունների սերտացման հնարավոր ուղիները Արցախի ոչ նյութական ժառանգության և թատերական ավանդույթների վերականգնման ճանապարհին Երբ խճճվում ես այլևայլությունների մեջ և սուտ օրակարգի հետևում, թե իբր եկեղեցի ես «փրկում» կամ «մաքրում»․ այլևս լսում եք, բայց չեք հասկանում, նայում եք, բայց չեք տեսնում․ Տավուշի թեմի Առաջնորդական տեղապահ «Արևի մարդիկ». խորեոդրամա ապագայի հանդեպ վստահության մասին՝ ժամանակակից բալետի լեզվով «Միասնություն» շարժման ղեկավար Արման Վարդանյանը ներկա է գտնվել Մոնակոյում ՀՀ Անկախության տոնին նվիրված միջոցառմանը (տեսանյութ, լուսանկարներ) Երևան-Գյումրի ավտոճանապարհին բախվել են «BMW X5»-ը և «Opel Astra»-ն․ կա 3 վիրավոր Էրիկ Կարապետյանի դստեր շքեղ ծննդյան խնջույքը. լուսանկարներ Այս տարվա հունվարի 1-ից հոկտեմբերի 25-ը Երևանում գրանցվել է ավտոբուսների և տրոլեյբուսների մասնակցությամբ 74 վթար Ուկրաինան Բեռլինում և Կոպենհագենում կբացի սպառազինության արտահանման գրասենյակներ. Զելենսկի Ռուբեն Վարդանյանն ազդարարում է «Ավրորային» իր ակտիվ մասնակցության ավարտը Վերականգնվել է պետությանը պատճառված վնասից 100 մլն դրամը․ ՔԿ Հայտնաբերվել է համակարգչային հափշտակության մեղադրանքով հետախուզվողը Մահացել է Գերմանիայի ամենատարեց բնակիչը Արտակարգ դեպք՝ Կոտայքի մարզում 4 հայ շախմատիստ Աշխարհի գավաթի երկրորդ փուլում է Ոստիկանությունը զգուշացնում է․ նոր սխեմա՝ հանցագործները ներկայանում են որպես ԱԱԾ կամ բանկի աշխատակից Կրկին ու կրկին համոզվում եմ, որ շատ ճիշտ քայլ եմ արել` միանալով «Համահայկական ճակատ» կուսակցությանը և առաջադրվելով ավագանու անդամ․ Զենֆերա ՀովսեփյանՈղբերգական վթար՝ Արագածոտնում, բախվել են «Mercedes» ու «Volga», 1 մարդ մահացել է, 3-ը՝ վիրավորվել Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում սկսվել է Գերագույն հոգևոր խորհրդի ժողովը Նարկոզի ժամանակ 15-ամյա աղջիկ էր մահացել․ ի՞նչ նորություններ կան գործի մասով Ադրբեջանով Հայաստան Ռուսաստանից ցորեն է ուղարկվել Պետք է վերջապես հասկանալ՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի ծրագրերում գոյություն չունի այսօրվա տեսքով Հայաստան․ Էդմոն ՄարուքյանԿզրկե՞ն Տիգրանի ծնողներին ծնողական իրավունքից. ի՞նչ է որոշել հանձնաժողովը Հայաստանն իրականացնում է ոչ ռեզիդենտների ֆինանսական հաշիվների վերաբերյալ տեղեկությունների փոխանակում. ՊԵԿ Իրաքը պահանջում է ամերիկյան զnրքերի դուրսբերումը մինչև 2026 թվականը Իրազեկում․ փորձարկվելու են էլեկտրական շչակներ Ի գիտություն Նիկոլ Փաշինյանի․ Արտակ Զաքարյան ԱրարատԲանկը և «Թէատրոն» փառատոնը ժպիտներ պարգևեցին փոքրիկներինԿասեցվել է «Նոյեմբերյանի թիվ 1 մսուր-մանկապարտեզ»-ի մասնաճյուղի հանրային սննդի օբյեկտի գործունեություն