Ереван, 11.Июль.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Կառավարման փողոցային մակարդակն ու պետական ինստիտուտների լեգիտիմության կորուստը. «Փաստ»

ПОЛИТИКА

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանում վերջին տարիների զարգացումների համատեքստում ավելի ու ավելի ակնհայտ է դառնում այն մտահոգիչ միտումը, որ երկրում ժողովրդավարության հաստատման հույսերն ու ակնկալիքներն իրենց տեղը զիջում են քաղաքական համակարգի կոռոզիայի և ժողովրդավարական ինստիտուտների նպատակային ապամոնտաժման վտանգավոր գործընթացին։ Եթե 2018 թվականին մեծ ոգևորություն էր տիրում, որի շրջանակներում հույսեր էին առաջացել, թե Հայաստանն ընթանալու է ժողովրդավարական ուղիով, ապա ժամանակի ընթացքում այդ ոգևորությունը շատ արագ փոխվեց հիասթափության։ Փաշինյանն իր պաշտոնավորման հենց սկզբից սկսեց ոտնահարել ժողովրդավարական ամենակարևոր սկզբունքները։ Նրա հրահանգով ու կոչով 2018 թվականի հոկտեմբերին շրջափակման ենթարկվեց Ազգային ժողովի շենքը՝ այն պայմաններում, երբ օրենսդիր մարմինը իշխանության լիովին անկախ ճյուղ է, իսկ նրա վրա ճնշումը՝ իշխանությունների տարանջատման սկզբունքի խախտում։ Դատական իշխանության ճյուղը ևս անմասն չմնաց ճնշումներից։ Փաշինյանի անմիջական հորդորով արգելափակվեցին դատարանների մուտքերը։ Բայց դա բավարար չէր, իշխանությունները նախաձեռնեցին կոնկետ ճնշումներ դատական իշխանությունը ներկայացնող անձանց նկատմամբ։ Հետապնդումներ սկսվեցին անկախ որոշումներ կայացնող դատավորների նկատմամբ, որոնք չէին առաջնորդվում գործադիրից եկող հրահանգներով։ Հատկապես լուրջ էր ՍԴ դատավորների կազմը փոխելու գործընթացը, որի շրջանակներում իշխանություններն անմասն չմնացին նաև սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացից։

Եթե իր իշխանության գալու առաջին օրերին Փաշինյանը խոսում էր ստեղծված սուպերվարչապետական համակարգը վերացնելու, կառավարման մեխանիզմը հավասարակշռելու և նախագահի ինստիտուտին նոր լիազորություններով օժտելու անհրաժեշտության մասին, ապա իր պաշտոնավարման ընթացքում ոչ միայն մոռացավ այս մասին, այլև սկսեց նոր լծակներով օժտել գործադիր իշխանությանը, ավելի ստույգ՝ վարչապետին։

Եվ այս ամբողջ գործընթացը ուղեկցվում է ընդդիմադիրների նկատմամբ ճնշումներով։ Այն պարագայում, երբ երկրի ներսում քրեական ենթամշակույթը և հանցավոր միջավայրը նահանջելու միտումներ ցույց չեն տալիս, իսկ հանցագործությունների թիվն անընդհատ աճում է, իրավապահ մարմինների ուշքն ու միտքը ընդդիմադիրների դեմ «պայքարելն» է։ Այլ կերպ ասած՝ իրավապահ համակարգն, իր բուն գործառույթները թողած, դարձել է ընդդիմադիրների նկատմամբ ճնշումների գործիք։ Ճնշումները հատկապես ինտենսիվ բնույթ են ստանում նախընտրական և հետընտրական գործընթացների ժամանակ։ Եվ ականատես ենք լինում, որ այն գործիչները, որոնք իրենց անհամաձայնությունն են հայտնում իշխանությունների կողմից վարվող քաղաքականությանը ու կարևոր հայտ են ներկայացնում քաղաքականության մեջ, իսկույն հայտնվում են հետապնդումների թիրախում։ Իսկ գործերը, որոնք կարվում են, որպեսզի այդ մարդկանց հեղինակազրկեն, փակի տակ պահեն, մեկուսացնեն ու լռեցնեն, որպես կանոն, ի վերջո քանդվում են։

Օրվա իշխանություններն իրենց գործողություններով ցույց են տալիս, որ թքած ունեն ինչպես օրենքների, այնպես էլ Սահմանադրության վրա։ Նրանք պետությունը դարձրել են իրենց «դուքյանը». ինչպես ցանկանում են, այնպես էլ վարվում են՝ առանց մտածելու հետագա հետևանքների մասին։

Կարճ ասած՝ անցում ենք կատարում միահեծան իշխանության, որը ճանապարհ է բացում բռնապետության հաստատման համար։ Բայց այսօրվա իշխող խմբակը չունի ո՛չ թափ, ո՛չ ռեսուրսներ, ո՛չ էլ բավարար խելք նույնիսկ բռնապետություն հաստատելու համար։ Ավելի շատ գործ ունենք փողոցային, խուլիգանական մակարդակի կառավարման հետ։ Դրա համար էլ Հայաստանում քաղաքականությունն իջեցվել է փողոցային աստիճանի, երբ գռեհկաբանությունը և կենցաղային մակարդակի, պրիմիտիվ երևույթները դարձել են ներքին քաղաքականության ոչ միայն անբաժանելի մասը, այլև շարժիչ ուժը։

Իշխանության այս մոդելը երկարաժամկետ կտրվածքով բերում է ոչ միայն ժողովրդավարության կազմաքանդման, այլ նաև պետական ինստիտուտների լեգիտիմության կորստի, քաղաքական ցնցումների խորացման և սոցիալական բևեռացման վտանգի։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Повестка дня «возвращения» 300 тысяч азербайджанцев и «окно Овертона»: Армения на пути к очередной уступке. «Паст»Почему сегодня находиться за решёткой в Армении — «большая честь»? «Паст»Государство снова наносит удар по бизнесу: на этот раз мишенью стали застройщики. «Паст»Защищенная экосистема благодаря высоким технологиям: FPWC и Ucom объединяют усилия Пашинян поручил усилить давление. «Паст»Какую позицию занимают политические силы в этой антицерковной кампании? «Паст»Из России выдворили главу азербайджанской диаспоры ПодмосковьяДепутат Артур Саркисян арестован на два месяцаСуд публикует решение относительно ходатайства об аресте депутата Артура СаркисянаВ Армении прошла акция протеста с требованием исключить российские телеканалы из мультиплексаРешение о мере пресечения в отношении депутата Артура Саркисяна будет оглашено через 2-3 часаСамвел Карапетян подал в суд на блогера Романа БагдасарянаДепутат парламента: Ожидаются значительные уступки Армении, и цель властей – изолировать всех, кто может им помешатьПолитолог: Захват церкви открывает прямой путь к ТурцииВ честь 80-летия Великой Победы будет выпущена книга «Азатцы – герои маленького села» Артема Минасяна«Ноа» начинает путь в Лиге чемпионов с эффектной победыПашинян в Абу-Даби встретится с АлиевымMeta удалила рекламу эскорт-услуг с Instagram, но Telegram продолжает их продвигатьКомпания «Игнайт» присоединилась к образовательной программе «Родом из Арцаха»Кто и как проявляет себя в рамках этой антицерковной кампании. «Паст» Власти Греции ввели обязательные перерывы в работе из-за жары свыше 40°CПолитическое преследование: Оппозиционный депутат осудил политику действующих властей АрменииЮрист об обысках в ЭСА: Происходит правовой террорТема запрета российских телеканалов снова актуальна: «Паст»На направлении Хознавар зафиксирована устойчивая интенсивность обстрела: Азербайджан продолжает стратегию поддержания напряжённости. «Паст»Времени мало: какие опасности возможны в ближайшем будущем? «Паст»В Капане стартовал 3-й Международный музыкальный фестиваль Kapan FestАвиакомпании потеряли 20 млрд. рублей из-за транспортного коллапса в России24News: Правоохранители готовятся снова вторгнуться в Первопрестольный ЭчмиадзинСитуация в Армении напоминает политические репрессии: Штефан ШеннахПубликация Пашиняна – это психологическая угроза в адрес Церкви: Ара ПогосянЕва Геворгян отправляется с гастролями в АвстралиюПарламент Армении разрешил начать уголовное преследование в отношении Сейрана Оганяна и Арцвика МинасянаАрхиепископ Аджапаян: Католикос не мог спонсировать то, чего не существуетМакрон и Стармер сближают Лондон и Париж, но на горизонте появляются трещиныПоявились подробности смерти уволенного сегодня главы Минтранса РоссииВ парламенте Армении проходит тайное голосование по лишению оппозиционеров неприкосновенностиВ Твери накрыли азербайджанскую ОПГПарижский ресторан Джулии Сефеджян «Baieta» получил звезду МишленГенсек НАТО предупредил о возможной Третьей мировой: Китай может напасть на Тайвань, а Россия — на страны НАТОАрмения установит квоты на ввоз сельхозпродукции из ИранаВ армянском культурном центре Зеленокумска прошло мероприятие воскресной школы «Верацнунд»Карен Хачанов вышел в четвертьфинал Уимблдона-2025Оппозиционер: Дело депутата Арцвика Минасяна следует называть политическимВ Ереване продолжается внеочередное заседание Национального СобранияНикол Пашинян разрушает все наши основы: Гаяне АсламазянАрмения отмечает День КонституцииКонституция играет ключевую роль в жизни любого государства. Абрам Овеян Послание Самвела Карапетяна: Наступает пора принципиального объединения вокруг новой силыШествие в защиту бизнесмена, мецената Самвела Карапетяна дошло до здания СНБ Армении