Երևան, 10.Հուլիս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Կառավարման փողոցային մակարդակն ու պետական ինստիտուտների լեգիտիմության կորուստը. «Փաստ»

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանում վերջին տարիների զարգացումների համատեքստում ավելի ու ավելի ակնհայտ է դառնում այն մտահոգիչ միտումը, որ երկրում ժողովրդավարության հաստատման հույսերն ու ակնկալիքներն իրենց տեղը զիջում են քաղաքական համակարգի կոռոզիայի և ժողովրդավարական ինստիտուտների նպատակային ապամոնտաժման վտանգավոր գործընթացին։ Եթե 2018 թվականին մեծ ոգևորություն էր տիրում, որի շրջանակներում հույսեր էին առաջացել, թե Հայաստանն ընթանալու է ժողովրդավարական ուղիով, ապա ժամանակի ընթացքում այդ ոգևորությունը շատ արագ փոխվեց հիասթափության։ Փաշինյանն իր պաշտոնավորման հենց սկզբից սկսեց ոտնահարել ժողովրդավարական ամենակարևոր սկզբունքները։ Նրա հրահանգով ու կոչով 2018 թվականի հոկտեմբերին շրջափակման ենթարկվեց Ազգային ժողովի շենքը՝ այն պայմաններում, երբ օրենսդիր մարմինը իշխանության լիովին անկախ ճյուղ է, իսկ նրա վրա ճնշումը՝ իշխանությունների տարանջատման սկզբունքի խախտում։ Դատական իշխանության ճյուղը ևս անմասն չմնաց ճնշումներից։ Փաշինյանի անմիջական հորդորով արգելափակվեցին դատարանների մուտքերը։ Բայց դա բավարար չէր, իշխանությունները նախաձեռնեցին կոնկետ ճնշումներ դատական իշխանությունը ներկայացնող անձանց նկատմամբ։ Հետապնդումներ սկսվեցին անկախ որոշումներ կայացնող դատավորների նկատմամբ, որոնք չէին առաջնորդվում գործադիրից եկող հրահանգներով։ Հատկապես լուրջ էր ՍԴ դատավորների կազմը փոխելու գործընթացը, որի շրջանակներում իշխանություններն անմասն չմնացին նաև սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացից։

Եթե իր իշխանության գալու առաջին օրերին Փաշինյանը խոսում էր ստեղծված սուպերվարչապետական համակարգը վերացնելու, կառավարման մեխանիզմը հավասարակշռելու և նախագահի ինստիտուտին նոր լիազորություններով օժտելու անհրաժեշտության մասին, ապա իր պաշտոնավարման ընթացքում ոչ միայն մոռացավ այս մասին, այլև սկսեց նոր լծակներով օժտել գործադիր իշխանությանը, ավելի ստույգ՝ վարչապետին։

Եվ այս ամբողջ գործընթացը ուղեկցվում է ընդդիմադիրների նկատմամբ ճնշումներով։ Այն պարագայում, երբ երկրի ներսում քրեական ենթամշակույթը և հանցավոր միջավայրը նահանջելու միտումներ ցույց չեն տալիս, իսկ հանցագործությունների թիվն անընդհատ աճում է, իրավապահ մարմինների ուշքն ու միտքը ընդդիմադիրների դեմ «պայքարելն» է։ Այլ կերպ ասած՝ իրավապահ համակարգն, իր բուն գործառույթները թողած, դարձել է ընդդիմադիրների նկատմամբ ճնշումների գործիք։ Ճնշումները հատկապես ինտենսիվ բնույթ են ստանում նախընտրական և հետընտրական գործընթացների ժամանակ։ Եվ ականատես ենք լինում, որ այն գործիչները, որոնք իրենց անհամաձայնությունն են հայտնում իշխանությունների կողմից վարվող քաղաքականությանը ու կարևոր հայտ են ներկայացնում քաղաքականության մեջ, իսկույն հայտնվում են հետապնդումների թիրախում։ Իսկ գործերը, որոնք կարվում են, որպեսզի այդ մարդկանց հեղինակազրկեն, փակի տակ պահեն, մեկուսացնեն ու լռեցնեն, որպես կանոն, ի վերջո քանդվում են։

Օրվա իշխանություններն իրենց գործողություններով ցույց են տալիս, որ թքած ունեն ինչպես օրենքների, այնպես էլ Սահմանադրության վրա։ Նրանք պետությունը դարձրել են իրենց «դուքյանը». ինչպես ցանկանում են, այնպես էլ վարվում են՝ առանց մտածելու հետագա հետևանքների մասին։

Կարճ ասած՝ անցում ենք կատարում միահեծան իշխանության, որը ճանապարհ է բացում բռնապետության հաստատման համար։ Բայց այսօրվա իշխող խմբակը չունի ո՛չ թափ, ո՛չ ռեսուրսներ, ո՛չ էլ բավարար խելք նույնիսկ բռնապետություն հաստատելու համար։ Ավելի շատ գործ ունենք փողոցային, խուլիգանական մակարդակի կառավարման հետ։ Դրա համար էլ Հայաստանում քաղաքականությունն իջեցվել է փողոցային աստիճանի, երբ գռեհկաբանությունը և կենցաղային մակարդակի, պրիմիտիվ երևույթները դարձել են ներքին քաղաքականության ոչ միայն անբաժանելի մասը, այլև շարժիչ ուժը։

Իշխանության այս մոդելը երկարաժամկետ կտրվածքով բերում է ոչ միայն ժողովրդավարության կազմաքանդման, այլ նաև պետական ինստիտուտների լեգիտիմության կորստի, քաղաքական ցնցումների խորացման և սոցիալական բևեռացման վտանգի։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Սթարմերը և Մակրոնը պայմանավորվել են դիվանագիտության հետ մեկտեղ մեծացնել Ռուսաստանի վրա ճնշումը Ուշադրություն՝ Մոսկվա մեկնողների համար․ բոլոր մուտքային և ելքային չվերթները հետաձգվել են ԱՄՆ-ն հիասթափված է Ուկրաինայի հարցում առաջընթացի բացակայությունից. Ռուբիո «Ուրարտուի» մեկնարկային կազմը «Նեմանի» հետ խաղում Էստոնիայի նախագահն արգելափակել է Ռուս ուղղափառ եկեղեցու հետ էստոնական եկեղեցու կապերն արգելող օրենքը Թեո Էրնանդեսը՝ «Ալ-Հիլալի» ֆուտբոլիստ. պաշտոնական Հայաստանն ու Ադրբեջանը Ռուսաստանին դուրս են մղում Հարավային Կովկասից. Euronews ԵՊՀ Աստվածաբանության ֆակուլտետի դեկան Անուշավան եպիսկոպոս Ժամկոչյանն ազատվել է պաշտոնից Հայաստանի ազգային հավաքականը նահանջել է 3 հորիզոնականով Ինչո՞վ է վտանգավոր «Զանգեզուրի միջանցքը»․ ի՞նչ են պայմանավորվել Փաշինյանն ու Ալիևը Ձերբակալվել է ՊՆ ռազմական ոստիկանության Երևանի բաժնի պետի տեղակալը ՆԳ նախարարության կրթահամալիրի ռեկտորի պաշտոնում ընտրվել է Մանուկ Մուրադյանը 49-ամյա կինը կողոպուտ է արել, գողոնը հայտնաբերվել է Այս վարչախումբն անգամ իր ներկայությամբ է պղծում եկեղեցին. Մենուա Սողոմոնյան Էներգախնայող տեխնոլոգիաների ֆինանսավորում՝ մինչև 500 մլն դրամի չափովԱՄՆ դոլարով ավանդ՝ տարեկան մինչև 6% տոկոսադրույքով Զապորոժիեում գործարկվել է ևս մեկ հիբրիդային արևային էլեկտրակայանՁերբակալվել է ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության Երևանի բաժնի պետի տեղակալը Խոշոր չափերով կաշառք ստանալու մեղադրանքով ձերբակալվել է ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության պաշտոնատար անձ 5.4 մագնիտուդ երկրաշարժ է տեղի ունեցելՔո նոր մեքենան Ամիօ բանկից՝ հատուկ գնովԼավրովը և Ռուբիոն քննարկել են Ուկրաինայի, Իրանի և Սիրիայի շուրջ ստեղծված իրավիճակը Խոշոր ու ողբերգական վթար, 4 մարդ մահացել է, 2-ը՝ վիրավnրվել․ Ղրիմ Ես համոզված եմ, որ ձեր սերունդը կանի ամեն ինչ, որ չկորցնի Հայաստանի Հանրապետությունը․ Մհեր Ավետիսյան Ի՞նչ է տեղի ունեցել Աբու-Դաբիում․ Մենուա Սողոմոնյան «Բիզնես գործընթացների օպտիմիզացիա AI-ով» դասընթաց՝ ԱրարատԲանկի ղեկավար անձնակազմի համար Թամարա Ստեփանյանի «Արտոյի երկիրը» ֆիլմով կբացվի Լոկառնոյի 78-րդ կինոփառատոնը՝ 8,000 հանդիսատեսի ներկայությամբ Մնացական Սաֆարյանը հայ ժողովրդի անունից Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանության սկզբունքը ոտնահարող հայտարարությամբ է հանդես եկել. Մենուա ՍողոմոնյանՓաշինյանը, նրա կինն ու կուսակիցները խախտել են Քրեական օրենսգիրքը. Արամ Պետրոսյան Հայտնի է՝ որ հասցեներում ջուր չի լինի Պրեմիերա. Սիլվա Հակոբյան-«Աշխարհս» Ինչպե՞ս է զորավարժադաշտում վիրավnրված զիվորների առողջական վիճակը ՆԳՆ-ն զգուշացնում է․ գործարկվելու է էլեկտրական շչակ Շրջանառության հարկի հաշվիչ՝ ՊԵԿ պաշտոնական կայքէջում Հայկական կողմում լռություն է. սա բազմիցս խաղարկված սցենար է, որի հետևանքով դաշտում գերակա են դառնում ադրբեջանական կողմի թեզերը. ադրբեջանագետ Սամվել Կարապետյանի և Բագրատ Սրբազանի ուշագրավ մարտավարությունը Իշխանությունը վերացնում է դիմադրության օջախները Փաշինյանը մտադիր է փակել ռուսական ԶԼՄ-ները Հայաստանում ՍԴ-ն գրեթե լիովին անցավ Փաշինյանի ձեռքը Ինչ է քննարկվել․ նոր տեղեկություններ՝ Փաշինյան-Ալիև հանդիպումից «Ստեղս հասավ»․ Փաշինյանի ժեստը՝ Ալիևի հետ հանդիպումից դուրս գալուց հետո Շուտով Փաշինյանը կսկսի պատմել, թե ինչ հրաշք բան է միջանցքը, թե ինչ անպետք, դարն ապրած բան է ինքնիշխանությունը. Մենուա ՍողոմոնյանՓաշինյանն աղաղակող հանցանքներ է գործում ընդդեմ Հայոց եկեղեցու. Ավետիք Չալաբյան Սկզբունքների պահպանման դեպքում Հայաստանը դեմ չէ Սյունիքի ճանապարհի արտապատվիրակմանը. ԱԳ փոխնախարար Երեկվա որոշումը փաստացի ոչ թե պարզապես աշխատանքից մի քանի հոգու ազատման, այլ` ուսանողական կյանքի ապաազգայնացման մասին էր. Էդուարդ ԳալստյանՋերմաստիճանը 6-9 աստիճանով կբարձրանա Աբու Դաբիում Փաշինյանի և Ալիևի միջև բանակցություններն ավարտվել են Ինչո՞ւ է Նիկոլը նեղվում այս կարգախոսից. միգուցե Էրդողանն է վերջին հանդիպման ժամանակ հանձնարարել, որպեսզի այս թեման միանգամից փակվի. Արմեն Հովասափյան Իտալական խոհանոցի անբաժան բաղադրիչներից մեկը՝ պարչետտա. «Փաստ»ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (10 ՀՈՒԼԻՍԻ). Առաջին անգամ սուլիչ է օգտագործվել ֆուտբոլային խաղի ժամանակ. «Փաստ»