Առաջին հայացքից փոքրիկ, աննշան թվացող գյուտ, որ ժամանակին իրական հեղափոխություն է առաջացրել․ «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Շերտատիչը (սլայսեր) տարբեր տեսակի ուտելիքը շերտերով կտրատելու սարք է։ Առաջին շերտատիչն ստեղծվել է հոլանդացի մսագործ Վիլհելմ վան Բերկելի կողմից 1898 թվականին։ Այդ առաջին հայացքից փոքրիկ, աննշան թվացող գյուտը այն ժամանակ իրական հեղափոխություն է առաջացրել։ Խոզապուխտը դրա օգնությամբ սկսել են կտրատել ոչ այնպես, ինչպես նախկինում, այլ բարակ շերտերով, այնպես, որ այն բառացիորեն հալվում է բերանում: Սլայսերը մեծ ժողովրդականություն է ձեռք բերել ԱՄՆ-ում 20-րդ դարի 70-ականների կեսերին: Դա եղել է այն ժամանակ, երբ տնային տնտեսուհիները սկսել են ակտիվորեն հնարավորություններ փնտրել տնային աշխատանքների վրա ծախսվող ժամանակը կրճատելու և հանգստի համար ազատ ժամանակ ստանալու համար:

Դրանից հետո սկսել են արտադրվել տարբեր տեսակների և տարբեր նշանակության ու գների սլայսերներ: Մեխանիկական (ձեռքի) սլայսերները, ինչպիսին եղել է նշյալ առաջին սարքը, ավելի էժան են եղել, բայց ներկայումս այդ տարբերակը հնացած է և հազվադեպ է օգտագործվում: Նման սարքում դանակի պտտումը, կտրվող նյութի տեղադրումը և շարժումը կատարվում է ձեռքով։ Էլեկտրական սլայսերների գինը, իհարկե, ավելի բարձր է, բայց դա փոխհատուցվում է արդյունավետությամբ և օգտագործման հեշտությամբ: Էլեկտրական սլայսերները, որոնք ներկայում ավելի տարածված են, կարելի է բաժանել երկու ենթաբաժնի. – կիսաավտոմատ՝ էլեկտրական դանակի շարժիչով և կտրտվող արտադրանքի՝ ձեռքով մատուցմամբ, ունի աշխատանքի շարունակական և իմպուլսային ռեժիմներ: - ավտ ոմատ՝ անհ ր աժեշտ է միա յ ն կտրտման ենթակա ապրանքը դնել աշխատանքային մակերեսին և սահմանել շերտերի ցանկալի հաստությունը:

Նման սարքերը օգտագործվում են արդյունաբերական ծավալների արտադրանք ստանալու համար: Առևտրային ցանցերն այսօր առաջարկում են կտրատող սարքերի լայն ընտրանի՝ ինչպես գնով, այնպես էլ ծավալով: Կան սլայսերներ տան, արտադրական օբյեկտների, մեծ ռեստորանների և հասարակ ճաշարանների համար։ Նման կենցաղային տեխնիկան ավանդաբար ունի պլաստիկ, իսկ պրոֆեսիոնալները՝ մետաղական պատյան։ Ըստ այդմ էլ լինում են գների տարբերություններ: Սլայսերի աշխատանքային մասը ներառում է էլեկտրական շարժիչ՝ շրջանաձև դանակով։ Ապրանքները տեղադրվում են շարժվող սահիկի վրա, իսկ պատրաստի կտորները ընկնում են ընդունող սկուտեղի մեջ: Սարքերի հզորությունը 80–200 Վտ–ի միջակայքում է։ Այդ պարամետրը ուղղակիորեն է ազդում աշխատանքի վրա: Ցանկալի է, որ սարքի դանակը լինի չժանգոտվող պողպատյա կամ կերամիկական: Սկավառակի դանակի սրումը կարող է լինել ուղիղ կամ ալիքաձև, նաև ինքնասրվող:

Սլայսերի կտրման հաստությունը տատանվում է 1 մմ-ից մինչև 17 մմ, պրոֆեսիոնալ սարքերի դեպքում՝ 0,5 մմ-ից մինչև 23 մմ: Սլայսեր արտադրողները մեծ ուշադրություն են դարձնում անվտանգության խնդիրներին: Սուր կտրող ծայրով շրջանաձև դանակը փակված է լինում անվտանգության ծածկով։ Հատուկ կառուցվածքի մղիչը պաշտպանում է մատները վնասվածքներից։ Պետք է նաև նկատի ունենալ, որ հրահանգներով արգելված է սառեցված մթերք, ոսկորով միս կամ խոշոր կորիզներով բանջարեղեն և մրգեր կտրատելը, քանի որ այդ ամենը ոչ միայն կարող է վնասել սարքը, այլ նաև դժբախտ պատահարների պատճառ դառնալ:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում