Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Աշխատանքից ապօրինի ազատման որոշումը կարող է բողոքարկվել դատական կարգով․ «Փաստ»

ОБЩЕСТВО

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սպառողների իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանությունը շատ կարևոր է։ «Փաստն» իր նոր՝ «Լինել իրազեկ» խորագրի ներքո ներկայացնում է սպառողների իրավունքները և պարտականությունները։ Խորագրի ընթերցողներից մեկը խնդրել էր անդրադառնալ քաղաքացու աշխատանքի իրավունքին: Իրավաբան Սյուզաննա Չիլինգարյանի հետ պարբերաբար կանդրադառնանք գործատուի և աշխատողի իրավունքներին և պարտականություններին: Այսօր մեր զրուցակիցը ներկայացնելու է աշխատանքային պայմանագրին վերաբերող մի շարք դրույթներ:

Ո՞ր դեպք(եր)ում կարող է լուծվել աշխատանքային պայմանագիրը

ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի համաձայն՝ աշխատանքային պայմանագիրը լուծվում է հետևյալ դեպքերում` կողմերի համաձայնությամբ, պայմանագրի գործողության ժամկետը լրանալու դեպքում, աշխատողի կամ գործատուի նախաձեռնությամբ, աշխատողի պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայության զորակոչվելու, աշխատանքի էական պայմանները փոփոխվելու դեպքում, աշխատողի կամ ֆիզիկական անձ հանդիսացող գործատուի մահվան դեպքերում և այլն:

Աշխատողն ունի՞ իրավունք 3 աշխատանքային օր բացակայելու ու դրա դիմաց վճարվելու

Աշխատանքային օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետի համաձայն՝ գործատուն իրավունք ունի աշխատողի հետ լուծելու անորոշ ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագիրը, ինչպես նաև որոշակի ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագիրը նախքան դրա գործողության ժամկետի լրանալը՝ անհարգելի պատճառով ամբողջ աշխատանքային օրվա (հերթափոխի) ընթացքում աշխատողի՝ աշխատանքի չներկայանալու դեպքում։ Նույն հոդվածի 7-րդ կետը սահմանում է, որ գործատուն աշխատանքից չի կարող ազատել աշխատողին երկարատև անաշխատունակության հետևանքով (եթե աշխատողը ժամանակավոր անաշխատունակության պատճառով աշխատանքի չի ներկայացել ավելի քան 120 օր անընդմեջ կամ վերջին տասներկու ամսվա ընթացքում ավելի քան 140 օր, եթե օրենքով և այլ նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված չէ, որ որոշակի հիվանդությունների դեպքում աշխատատեղը և պաշտոնը պահպանվում են ավելի երկար ժամանակով)։ Տվյալ դեպքում պարտադիր պետք է ներկայացնել անաշխատունակության թերթիկ բժշկական հաստատությունից։

Գործատուն իրավունք ունի՞ իր նախաձեռնությամբ լուծել աշխատանքային պայմանագիրը

Աշխատանքային օրենսգրքի 113-րդ հոդվածը կարգավորում է գործատուի նախաձեռնությամբ աշխատողի հետ անորոշ, ինչպես նաև որոշակի ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագրի չեղարկումը՝ նախքան դրա գործողության ժամկետի լրանալը։ Օրենսգրքի 115-րդ հոդվածով նախատեսված ժամկետներում գործատուն պարտավոր է ծանուցել աշխատողին։ Գործատուի նախաձեռնությամբ անորոշ ժամկետով կնքված, ինչպես նաև որոշակի ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագիրը՝ նախքան դրա գործողության ժամկետի լրանալը, լուծվում է հետևյալ հիմքերի դեպքում. 1) կազմակերպության լուծարման դեպքում, 2) աշխատողի` զբաղեցրած պաշտոնին կամ կատարած աշխատանքին չհամապատասխանելու դեպքում, 3) աշխատողի կողմից աշխատանքային պայմանագրով կամ ներքին կարգապահական կանոններով իրեն վերապահված պարտականությունները առանց հարգելի պատճառի պարբերաբար չկատարելու դեպքում, 4) աշխատողի կողմից ոգելից խմիչքների, թմրամիջոցների կամ հոգեներգործուն նյութերի ազդեցության տակ աշխատավայրում գտնվելու դեպքում, 5) անհարգելի պատճառով ամբողջ աշխատանքային օրվա (հերթափոխի) ընթացքում աշխատողի` աշխատանքի չներկայանալու դեպքում և այլն: Գործատուն իր նախաձեռնությամբ ո՞ր դեպքերում չի կարող լուծել աշխատանքային պայմանագիրը. Աշխատանքային պայմանագրի լուծումը գործատուի նախաձեռնությամբ արգելվում է աշխատողի ժամանակավոր անաշխատունակության, աշխատողի արձակուրդում գտնվելու ժամանակահատվածներում: Գործատուն չի կարող լուծել պայմանագիրը հղի կանանց հետ` հղիության մասին գործատուին տեղեկանք ներկայացնելու օրվանից մինչև հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի ավարտման օրվանից հետո մեկ ամիսը լրանալը, երեխային փաստացի խնամող՝ արձակուրդում չգտնվող անձի՝ մինչև մեկ տարեկան երեխա խնամելու ամբողջ ժամանակահատվածում և այլն:

Ի՞նչպես աշխատողը պաշտպանի իր իրավունքները, եթե գործատուն ստիպում է աշխատանքից ազատման դիմում գրել

Գործատուն իրավունք ունի աշխատողին աշխատանքից ազատել իր նախաձեռնությամբ՝ Աշխատանքային օրենսգրքի 113-րդ հոդվածում նշված հիմքերով, օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետներում՝ աշխատողին նախապես ծանուցելով աշխատանքային պայմանագիրը լուծելու մասին: Ինչ վերաբերում է «ստիպելուն», ապա գործատուն նման իրավունք չունի, նա կարող է աշխատողին աշխատանքից ազատել միայն օրինական հիմքերի առկայության դեպքում։ Աշխատողը գործատուի նախաձեռնությամբ աշխատանքից ապօրինի ազատելու որոշումը կարող է բողոքարկել դատական կարգով։

Լուսինե Առաքելյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в стране