Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Թուրքիան ինքնին սպառնալիք է նաև տարածաշրջանում ներկայացված ուժերի համար

АНАЛИТИКА

Past.am

Սեպտեմբերի 27-ից սկսված Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիան խոստանում է լուրջ աշխարհաքաղաքական հետևանքներ ունենալ։ Երկար ժամանակ թվում էր, թե Արցախյան հակամարտությունը տարածաշրջանային մակարդակով ներկայացված ուժերի առկա իրավիճակի փոփոխության չի հանգեցնի, բայց ներկայումս տեղի ունեցող իրադարձությունները մի քիչ խորը վերլուծելու դեպքում կտեսնենք, որ Արցախում տեղի ունեցող իրադարձություններով վերաձևավորվում է տարածաշրջանում առկա պատկերը։

Այս հակամարտությունը միայն հայերի ու ադրբեջանցիների խնդիրը չէ, այստեղ շոշափվում են բազմաթիվ երկրների շահեր։ Եվ ուշագրավ է, որ Արցախյան հիմնախնդրի լուծման նպատակով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբից առանձնացել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ինստիտուտը, որ իրականացնում է միջնորդական առաքելության հիմնական դերակատարությունը։ Եվ խնդրի խաղաղ կարգավորման բանակցային գործընթացը անհնար է պատկերացնել առանց միջնորդների գործուն մասնակցությամբ։

Ադրբեջանը պարբերաբար բողոքել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեությունը ոչ արդյունավետ է, և փորձել է հարցի լուծումը տեղափոխել միջազգային այլ հարթակներ, որտեղ կարող են իրեն ձեռնտու որոշումներ ընդունվել։ Իսկ մյուս կողմից բավական մտահոգիչ է Թուրքիայի ակտիվությունը հակամարտության մեջ ներգրավվելու հարցում։

Թուրքական կողմը ցանկանում է խցկվել միջնորդ երկրների ցանկ և իր պրոադրբեջանական նպաստը բերել հակամարտության լուծման հարցում։ Դրա համար էլ վերջին շրջանում թուրքական կողմից այնպիսի հայտարարություններ են հնչում, թե Թուրքիան Արցախյան հակամարտության կողմ է։

Բավական ուշագրավ է, որ Թուրքիան նաև ռազմական ներկայություն է ձեռք բերել հակամարտության գոտում և անմիջականորեն հրահրում է ադրբեջանական ագրեսիան Արցախի և Հայաստանի դեմ, ինչը տարիներ առաջ դժվար էր պատկերացնել։ ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան լիակատար կերպով աջակցում է Ադրբեջանին իր էլեկտրոնային դրոնների, կիբեռհարձակումների, ինչպես նաև անձնակազմի՝ խորհրդատուների, սպաների և անգամ F-16 կործանիչների միջոցով:

Արցախա–ադրբեջանական շփման գոտում ծավալված ռազմական գործողությունների ֆոնին բազմաթիվ լրատվամիջոցների կողմից հաստատվեցին այն տեղեկությունները, որ Թուրքիան Սիրիայից գրոհայիններ է տեղափոխել Ադրբեջան։ Ընդ որում` ուղարկել է նրանց, որոնք կռվում էին Սիրիայի օրինական կառավարության դեմ։ Թուրքիայի ռազմական և քաղաքական ներկայության մեծացումն Ադրբեջանում ու հակամարտության գոտում ոչ միայն լուրջ սպառնալիք է Հայաստանի ու Արցախի համար, այլև տարածաշրջանում ներկայացված ուժերի։

Մասնավորապես ռազմական գործողությունների ընթանալու փաստը Թուրքիան փորձում է օգտագործել Ադրբեջանում մշտական ռազմական ներկայություն կամ ռազմաբազա ունենալու համար, իսկ այս հանգամանքը մեծ հաշվով նշանակում է, որ ոչ միայն թուլանալու են Ռուսաստանի դիրքերը տարածաշրջանում, այլև լուրջ սպառնալիք է ստեղծվում այդ երկրի համար։

Մասնավորապես թուրքական ուժերի և գրոհայինների՝ Ադրբեջանում մշտական ներկայության հաստատումը մեծացնում է վտանգը, որ Արցախից հետո լարվածության ալիքը կարող է տեղափոխվել նաև Ռուսաստանի տարածք՝ հիմնականում մահմեդականներով բնակեցված Հյուսիսային Կովկաս, որտեղ դեռևս 90-ականներից անջատողական նկրտումներ են եղել։ Եվ նույն հաջողությամբ Ռուսաստան կարող են ներթափանցել նաև Սիրիայից բերված գրոհայինները և բախումներ հրահրել։

Հարավային Կովկասում Թուրքիայի դիրքերի ամրապնդումը սպառնալիք է նաև Իրանի ազգային շահերի դեմ։ Թուրքական կողմը հույսեր ունի, որ Ադրբեջանում հաստատվելուց հետո կարող է մեծացնել իր ազդեցությունը իրանական Ադրբեջանի վրա։

Տարբեր գնահատականններով Իրանի հյուսիսում մինչև 20 միլիոն թուրքախոս բնակչություն է բնակվում, և պատահական չէ, որ թուրքական մամուլում արդեն քննարկվում է այն հարցը, թե ինչպիսի՞ն կլինի նրանց դիրքորոշումը Արցախում ընթացքող ռազմական գործողությունների վերաբերյալ։ Ստացվում է, որ Թուրքիան Ադրբեջանում ամուր հաստատվելուց հետո կարող է հաջողությամբ նաև գրոհայիններ տեղափոխել իրանական Ադրբեջան, ապակայունացնել Իրանը և փորձել այդ երկրից անջատել իրանական Ադրբեջանը։

Այսպիսով, թուրքական նեոօսմական նկրտումները բացահայտ հակաիրանական և հակառուսական բնույթ ունեն, ուստի հայկական բանակի հաջող գործողությունները լինելու են ոչ միայն Հայաստանի ու Արցախի հաղթանակը, այլև Ռուսաստանի և Իրանի։

ԱրթուրԿարապետյան

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возрастаВажность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по карате