Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Նոր իրո­ղու­թյուն­նե­ր. ինչ­պե՞ս հա­կազ­դել Թուր­քի­ա­յին

АНАЛИТИКА

Տարածաշրջանում տեղի ունեցող զարգացումները էական փոփոխություններ են ենթադրում։ Շատ կարևոր է նոր իրողություններին արագ ադապտացվելու հարցը։ Եվ Հայաստանի խնդիրը պետք է լինի շատ արագ կանխազգալ այդ փոփոխությունների տրամաբանությունը և քայլեր ձեռնարկել ուժերի նոր դասավորության պարագայում իր տեղն ունենալու համար։ Ինչպես գիտենք, վերջին շրջանում Թուրքիան տարածաշրջանային մակարդակով մեծ ակտիվություն է դրսևորում, որը նկատելի է ոչ միայն Արևելյան Միջերկրականում առաջ եկած հույն-թուրքական կոնֆլիկտում, այլև լիբիական, սիրիական հակամարտություններում։ Թուրքական կողմը ձեռքերը երկարացնում է նաև դեպի Արցախյան հակամարտություն և փորձում է Ադրբեջանի միջոցով բորբոքել այն։

Պատահական չէ, որ թուրքական կողմը մեկնաբանում է հայ-ադրբեջանական սահմանում տեղի ունեցող գրեթե յուրաքանչյուր միջադեպ և իր անվերապահ աջակցությունը հայտնում Ադրբեջանին։ Իսկ վերջերս էլ Թուրքիայի պաշտպանության նախարարությունը Հայաստանին կոչ արեց «դադարեցնել կրակի հետ խաղալը»։ Հայաստանի համար Թուրքիան անվտանգային տեսանկյունից լուրջ սպառնալիք է ներկայացնում։ Իսկ թե ինչ քայլեր կարող է ձեռնարկել թուրքական կողմը Հայաստանի ուղղությամբ, կախված է նաև տարածաշրջանային մյուս իրողություններից։ Եվ այս առումով ուշագրավ է, որ Արևել յան Միջերկրականի իրավասության գոտիների հետ կապված՝ հույն-թուրքական հակամարտությունում Թուրքիան լուրջ հակազդեցության հանդիպեց։ Ֆրանսիան և ԵՄ անդամ պետությունները, արաբական մի շարք երկրներ՝ Եգիպտոսի գլխավորությամբ, ու Իսրայելը իրենց աջակցությունը հայտնեցին Հունաստանին և Կիպրոսին։

ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը ևս Հունաստանի և Կիպրոսի կողմն է։ Եվ պատահական չէ, որ Միջերկրական ծովի արևել յան հատվածում օրերս տեղի ունեցան Կիպրոսի և Միացյալ Նահանգների համատեղ զորավարժությունները։ Ուստի, հանդիպելով միջազգային աննախադեպ ճնշման, Թուրքիան ստիպված եղավ ժամանակավորապես նահանջել իր դիրքերից և Միջերկրական ծովի էներգակիրներով հարուստ արևելյան հատվածից դուրս բերել սեյսմիկ հետախուզություն իրականացնող Oruc Reis նավը՝ վերադարձնելով այն Անթալիայի շրջանի ափամերձ գոտի։ Արևել յան Միջերկրականի հարցում անհաջողության հանդիպելով՝ Թուրքիան փորձում է դրա փոխարեն լիբիական հակամարտության հարցում հաջողություններ գրանցել, որպեսզի դրանով նաև ցույց տա, թե իր նահանջը Արևել յան Միջերկրականի հարցում ժամանակավոր բնույթ է կրում։

Ուստի այս համատեքստում նախանշվում է Լիբիայի վրա թուրքական ազդեցության ուժեղացման և անգամ Միջերկրականի լիբիական ջրերում էներգառեսուրսների հայտնաբերման համար հետախուզական աշխատանքներ ու հորատումներ իրականացնելու Թուրքիայի մտադրությունը։ Նշենք, որ Լիբիայում շարունակվում է դիմակայությունը Ֆայեզ Սարաջի Ազգային համաձայնության կառավարության, որը ղեկավարում է Տրիպոլին ու երկրի արևմուտքի տարածքները, և մարշալ Խալիֆ Խաֆթարի հրամանատարությամբ Լիբիայի ազգային բանակի միջև, որը համագործակցում է արևելքում նիստեր գումարող խորհրդարանի հետ: Թուրքիան Քաթարի հետ միասին աջակցում է Լիբիայի ազգային համաձայնության կառավարությանը, իսկ Լիբիայի ազգային բանակին աջակցում են Եգիպտոսը և Արաբական Միացյալ Էմիրությունները։

Ընդ որում, լիբիական հակամարտության հարցում հակադրվում են նաև մի կողմից՝ Թուրքիայի, իսկ մյուս կողմից՝ Ռուսաստանի և Ֆրանսիայի շահերը։ Թուրքիան հույսեր ունի Լիբիայի խնդրում Ռուսաստանի հետ համաձայնության հասնել, բայց դա դեռևս չի ստացվում։ Բացի այդ, արդեն իսկ լուրեր կան Լիբիայի ազգային համաձայնության կառավարության ղեկավար Ֆայեզ Սարաջի՝ իր պաշտոնաթողության մասին հայտարարելու մտադրության մասին, ինչը հարված է Թուրքիայի համար։ Եվ պատահական չէ, որ մեկնաբանելով այս լուրերը՝ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը հայտարարել է, թե Թուրքիայի իշխանությունները վշտացած են Լիբիայի Ազգային հաշտության կառավարության ղեկավար Ֆայիզ Սարաջի պաշտոնաթող լինելու պլաններից: Փաստորեն իրավիճակն այնպիսին է, որ լիբիական ուղղությամբ Թուրքիայի՝ հաջողություն արձանագրելու շանսերը ևս փոքրանում են։

Ուստի Արևել յան Միջերկրականի և Լիբիական հակամարտությունների հարցում իր անհաջողությունները քողարկելու համար շատ հավանական է, որ Թուրքիան նոր խոշոր սադրանքներ հրահրի արդեն արևելքում և փորձի հաջողություն գրանցել այս ուղղությամբ։ Եվ այս տեսանկյունից մեծանում է Արցախյան հակամարտության գոտում և հայ-ադրբեջանական սահմանում ռազմական բախման վտանգը։ Արցախյան հիմնահարցի շուրջ Թուրքիայի միջամտությունը թույլ չտալու համար հզոր միջազգային դիմադրություն է անհրաժեշտ։ Եվ այս հարցում Հայաստանը կարող է կիրառել այն երկրների ներուժը, որոնք Արևել յան Միջերկրականում և Լիբիայում հակադրվում են Թուրքիայի ագրեսիվ նկրտումներին։ Էական հակազդեցության և միջազգային ճնշման արդյունքում Թուրքիան Հայաստանի ուղղությամբ ևս ստիպված կլինի նահանջել:

Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возрастаВажность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по карате