Ереван, 27.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Նոր ռազ­մա­վա­րու­թյան մեջ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մա­սով բո­վան­դա­կա­յին խնդիր­ներ կան

АНАЛИТИКА

Հուլիսի 10-ին անցկացված անվտանգության խորհրդի նիստում ընդունվեց Հայաստանի ազգային անվտանգության նոր ռազմավարությունը, փաստաթուղթ, որում ամրագրվում են ներքին ու արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղենիշները: Եվ այդ ուղենիշները պետք է հստակ պատկերացում տան, թե ինչ ռազմավարական մոտեցումներ է որդեգրելու Հայաստանը իր անվտանգային միջավայրը ձևավորելու և արտաքին աշխարհի հետ հարաբերվելու հարցում։

Նշենք, որ Հայաստանի ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության ընդունումը մեծ կարևորություն ունեցող իրադարձություն է, քանի որ նորանկախ Հայաստանի պատմության մեջ ազգային անվտանգության առաջին և միակ ռազմավարությունն ընդունվել էր 2007թ.-ին: 

Ինչպես 2007 թվականին ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության, այնպես էլ նոր ընդունված ռազմավարության մեջ նշված է, որ Հայաստանի և Արցախի անվտանգության համար լուրջ սպառնալիք կարող են ներկայացնել ինչպես Ադրբեջանը, այնպես էլ Թուրքիան։

 Սակայն ուղղակի զարմանալի է, որ ՀՀ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ իսպառ բացակայում են «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն» կամ «Արցախի Հանրապետություն» ձևակերպումերը, ինչն ակնհայտ հետքայլ է նախկինում գոյություն ունեցող սկզբունքներից ու մոտեցումներից։ 

Այնինչ, 2007 թվականի ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ առանձին բաժին էր հատկացված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անվտանգության ապահովման հարցին։

Ճիշտ է՝ նոր ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ նշված է, որ Արցախի հարցի կարգավորման բանակցային գործընթացի նպատակը պետք է լինի Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման և անվտանգության համար մղված Արցախյան ազատամարտի արդյունքների պաշտպանությունը, սակայն խոսք չկա Արցախի Հանրապետության դե յուրե միջազգային ճանաչման պահանջի մասին։

Ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ խնդիրներ կան նաև արտաքին հարաբերությունների մասով։ Ժամանակակից գլոբալ գործընթացների պարագայում, երբ պետություններն ավելի փոխկապակցված են միմյանց, տրամաբանական է, որ ժամանակի ընթացքում նրանց փոխհարաբերությունները պետք է ավելի խոր և համաբովանդակ բնույթ կրեն։

Եվ սա ենթադրում է, որ պետք է այս իրողությունն իր արտացոլումը գտներ նաև ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության բովանդակության մեջ, սակայն նրանում Հայաստանի արտաքին գործընկերների հետ հարաբերություններին անդրադարձը ավելի սեղմ է, քան 2007 թվականին ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ, և ընդամենը ներկայացված է ընդհանուր գծերով։

Այդպես են ներկայացված, օրինակ՝ Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի հետ հարաբերություններին վերաբերող հատվածները։ Այնինչ Հայաստանի համար մեծ կարևորություն ունեցող այս երկրների հետ հարաբերություններին ավելի ընդգրկուն բովանդակություն պետք է հատկացվեր։

Մտահոգիչ է նաև այն, որ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության մեջ շատ համառոտակի է անդրադարձ կատարված շրջափակման մեջ գտնվող Հայաստանի երկու բարիդրացիական հարևանների՝ Իրանի և Վրաստանի հետ հարաբերություններին։ 

Այնինչ Վրաստանի և Իրանի հետ գործակցության խորացումը ուղղակի առանցքային նշանակություն ունի Հայաստանի համար, և շատ կարևոր փաստաթղթում նշված չէ, թե ինչ ուղղություններով են զարգանալու երկու հարևան երկրների հետ փոխհարաբերությունները և, ըստ այդմ, ինչ տարածաշրջանային նախագծեր են կյանքի կոչվելու։

 

Գաղտնիք չէ, որ ներկայիս աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերի պարագայում ամբողջ աշխարհում աստիճանաբար ավելի է մեծանում Չինաստանի ազդեցությունը և հատկապես տնտեսական կշիռը, իսկ սա ենթադրում է, որ Հայաստանը մեծ կարևորություն պետք է տա Չինաստանի հետ հարաբերությունների հետագա խորացմանը։

Հաշվի առնենք նաև, որ Չինաստանի հետ գործակցության ամրապնդումը հնարավորություն կտա դիվերսիֆիկացնել Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը և չինական կողմից ներդրումային հոսքեր ապահովել, սակայն նոր ընդունված ազգային անվտանգության ռազմավարության մեջ Չինաստանի հետ հարաբերություններին ընդամենը երկուսուկես տող է հատկացված, որի մեջ ընդամենը գրված է համագործակցությունն ընդլայնելու մտադրության մասին։ 

Ոչինչ նշված չէ ինչպես Չինաստանի հետ փոխգործակցության բովանդակության, այնպես էլ Չինաստանի կողմից մշակված աշխարհաքաղաքական ու տնտեսական կարևոր նշանակություն ունեցող «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախագծին մասնակցություն ունենալու անհրաժեշտության մասին։

 

Ճիշտ է՝ ազգային անվտանգության նոր ռազմավարության ընդունումը դեռևս չի նշանակում, թե դրա բովանդակության մեջ մատնաշվածից ավելին չի արվելու, և գործընկեր պետությունների հետ հարաբերությունների խորացումն ավելի հեռուն չի գնալու, սակայն մտահոգիչն այն է, որ արտաքին քաղաքականության բնագավառում էական ձեռքբերումներ չկան նաև գործնական հարթության վրա։

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Генерирует ненависть и вражду против всех, вносит раскол: «Паст»Уступки превращаются в капитуляцию, но мир так и не устанавливается: «Паст»Хор Сретенского монастыря спел в самолете по дороге в Ереван Новый законодательный пакет: В трех областных центрах Армении власти решили построить приюты для животных«Футбольная легенда Никита Симонян — лидер развития армяно-российских спортивных отношений.»Правительство Армении решило продлить на год отмену НДС и пошлин на импорт электромобилейМир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возрастаВажность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»