Ереван, 15.Август.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


«Այս իրա­վի­ճա­կում նման օրենքն ուղ­ղա­կի չի գոր­ծի. տպա­վո­րու­թյուն է, թե անում են անե­լու հա­մար»

ИНТЕРВЬЮ

Վարչապետի աշխատակազմն իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում ներկայացրել է նախագծերի փաթեթ, որը վերաբերում է բնապահպանական ոլորտում որոշակի փոփոխություններ կատարելուն։ 

Այն մշակել է վարչապետի աշխատակազմի տեսչական մարմինների աշխատանքների համակարգման գրասենյակը։ Դրա ընդունման նպատակն է բնապահպանական որոշ իրավախախտումների դեպքում բնապահպանական տեսուչների համար նախատեսել իրավախախտում թույլ տված սուբյեկտների գործունեության կասեցման լիազորություն, ինչպես նաև սահմանել այդ լիազորության իրականացման կարգը: 

Մասնավորապես, առաջարկվում է լրացում և փոփոխություն կատարել բնապահպանական վերահսկողության, մթնոլորտային օդի պահպանության մասին օրենքներում, ինչպես նաև լրացումներ կատարել ՀՀ ջրային և ընդերքի մասին օրենսգրքերում։ 

Նշվում է, որ այս նախագծերի մշակման անհրաժեշտությունը բխում է բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի կողմից բնապահպանության ոլորտում արդյունավետ վերահսկողության իրականացման, շրջակա միջավայրին սպառնացող վնասի կանխման անհրաժեշտությունից: 

Նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է՝ գործող օրենսդրությամբ բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի համար բնապահպանության ոլորտում վերահսկողություն իրականացնելու նպատակով նախատեսված միջոցները, որոնք հիմնականում ուղղված են իրավախախտում թույլ տված անձանց պատասխանատվության ենթարկելուն կամ շրջակա միջավայրին արդեն իսկ պատճառված վնասը հատուցելուն, բավարար չեն շրջակա միջավայրի պահպանության և բնական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման ապահովումն իրականացնելու համար, հատկապես շրջակա միջավայրին սպառնացող վնասի կանխման համար: 

Բացի դա, գործնականում տեսչական մարմնի տեսուչները ստուգման կամ այլ գործողություններ իրականացնելու ընթացքում բացահայտում են այնպիսի իրավախախտումներ, որոնց դեպքում շրջակա միջավայրին կամ բնական ռեսուրսներին պատճառվող վնասը հնարավոր է կանխել միայն իրավախախտում թույլ տված անձի գործունեության անհապաղ կասեցման միջոցով, հակառակ դեպքում տնտեսվարող սուբյեկտները շարունակում են բնապահպանական օրենսդրությունը խախտող գործունեությունը՝ անդառնալի վնաս պատճառելով շրջակա միջավայրին: 

Այսպիսով՝ նախագծերի փաթեթի ընդունման արդյունքում որոշ բնապահպանական իրավախախտումների դեպքում կնախատեսվի բնապահպանական տեսուչի կողմից իրավախախտում թույլ տված անձանց գործունեությունը կասեցնելու լիազորություն՝ շրջակա միջավայրին և բնական ռեսուրսներին սպառնացող վնասը կանխելու նպատակով: 

Ընդ որում, շրջակա միջավայրի և բնական ռեսուրսների պաշտպանության ապահովման կարևորությամբ պայմանավորված, որպեսզի ստուգվող տնտեսվարող սուբյեկտի գործունեությունը կասեցնելու մասին որոշման բողոքարկումը չկասեցնի այդ որոշման կատարումը, այդ որոշումը պետք է ենթակա լինի անհապաղ կատարման՝ ելնելով հանրային շահերի ապահովման անհրաժեշտությունից:

 Սրանք նախագծի հիմնական ձևակերպումներն են, հստակ սահմանված են, թե գործող օրենքներում ինչ փոփոխություններ պետք է կատարվեն։ Այսպիսով՝ պետությունը ցանկություն ունի բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնին վերապահել, այսպես ասած, «էկոլոգիական ոստիկանության» գործառույթ, ինչն, ի դեպ, բավականին ընդունված պրակտիկա է աշխարհի շատ երկրներում։ 

Հատկապես զարգացած երկրներում վարչական և անգամ քրեական պատասխանատվություն է սահմանվում նրանց նկատմամբ, ովքեր որևէ կերպ խախտում են երկրի բնապահպանական օրենսդրությունը։ 

Իսրայելում, օրինակ՝ գործում է «կանաչ ոստիկանությունը», որն իրավունք ունի ընդհուպ ձերբակալել, հետաքննություն սկսել և տուգանել այն անձանց, որոնք կխախտեն բնապահպանական օրենսդրությունը, իսկ Գերմանիայում այս ոլորտում դիտավորյալ հանցագործության համար կարող է պատիժ սահմանվել մինչև 5, անգամ 10 տարվա ազատազրկումը։ 

Սա, իհարկե, միջազգային փորձն է, իսկ որքանո՞վ է հնարավոր, որ տեսչական մարմինը կարողանա կասեցնել որևէ հսկա արտադրամասի կամ էլ, օրինակ՝ հանքարդյունահանող ընկերության աշխատանքային գործունեությունը։ 

Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը նշում է՝ լավ ծանոթ է ոլորտում միջազգային պրակտիկային։ «Ունեի գործընկերներ Միացյալ Նահանգներում, որոնք լինելով հասարակական կազմակերպություն, որը հարում էր տեսչական մարմնին և նրան տրվել էր լիցենզիա, դադարեցնում էին հսկա գործարանների, հանքերի գործունեությունը, եթե հայտնաբերում էին ինչ-որ խախտում։ 

Կարծում եմ՝ օրինակը վերցված է միջազգային փորձից։ Բայց... քանի որ ոչ առաջին տարին է, ինչ առնչվում եմ տեսչական մարմինների հետ, հասկացել եմ՝ մեր տեսչական մարմինները հիմա այն վիճակում են, որ նման նախագիծն ուղղակի չի գործի։ Նրանք պատրաստ չեն դրան, չունեն անգամ համապատասխան տեխնիկական միջոցներ խնդիրներին լուծում տալու համար։ 

Հետաքրքիր հոդվածներ ու ֆիլմեր կան, որոնց ինքս հետևում եմ, թե ինչպես են բնապահպանական տեսուչները, կոնկրետ ԱՄՆ-ում փորձում որևէ հիմնարկի գործունեություն կասեցնել։ Նախ նրանք մինչև ատամների ծայրը զինված են, ինչպես ոստիկանները, բացի դա, ունեն տեխնիկական բոլոր հնարավորությունները, և իրենց գործունեությունն ամրագրված է իրավական ակտերով։ 

Եթե ուզում ենք, որ Հայաստանում տեսչական մարմինն աշխատի այնպես, ինչպես նախատեսված է առաջարկված նախագծում, այսինքն՝ մտնի որևէ կառույց և դադարեցնի դրա գործունեությունը, ուրեմն այն պետք է այլ գործառույթ ունենա։ 

Պետք է ավելի շատ նման լինի ոստիկանության։ Տեսչական մարմնի այն աշխատակիցները, որոնց ես եմ ճանաչում, հնարավոր է՝ ոլորտի լավ մասնագետներ են, բայց կառավարությունը, օրենքները իրենց թույլ չեն տալիս նման գործունեություն ծավալել։ Բացի դա, իրենք պետք է ունենան նաև ֆիզիկական պատրաստվածություն և տեխնիկական միջոցներ բոլոր խնդիրներին լուծում տալու համար։ 

Պետք է փոխվի տեսչական մարմնի ամբողջ կազմը։ Նույնիսկ այս պարագայում, երբ նրանք չունեն հնարավորություն որևէ կազմակերպության գործունեություն կասեցնել, հիմա, երբ ինչ-որ խախտումներ են գտնում, չեն կարողանում լիարժեք ձևով պատասխանատվության կանչել տվյալ անձին կամ կազմակերպությանը։ 

Գաղտնիք չէ, որ կան բազում խնդիրներ, ուստի նախ պետք էր դրանց լուծում տալ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սիլվա Ադամյանը։ Վերադառնալով նախագծի ներկայացմանը՝ նա ընդգծում է, որ գործը սխալ է արվում։ 

«Ի սկզբանե պետք էր ստեղծել նոր մարմին, վերանվանել տեսչականը, նոր մարդկանց ներգրավել, այն ավելի շատ անվանել «ոստիկանություն» իր տարբեր բաժիններով, որը շատ մեծ գործառույթներ կունենար։ Բայց սրան պետք է գալ աստիճանաբար։ 

Հիմա պետք է այնքան ուժեղացնել այդ մարմինը, որ նա կարողանա տարաբնույթ հարցեր լուծել, իսկ որոշ ժամանակ հետո, օրինակ՝ կարողանա դադարեցնել ինչ-որ գործարանի աշխատանքը, եթե այնտեղ հայտնաբերի խախտումներ։ 

Իսկ այս իրավիճակում նման օրենքն ուղղակի չի գործի»,-ընդգծում է մեր զրուցակիցը։ Բնապահպանը հիշեցնում է՝ ինքը պարբերաբար ահազանգել է տեսչական մարմնի գործունեության մասին, նշել է, որ այն անարդյունավետ է։ 

«Հենց միայն այս պատճառով նման օրենքի մասին մտածելը դեռ շատ շուտ էր։ Պետք էր ամրացնել գործող մարմինների հիմքը, ապահովել տեխնիկական վերազինումը և այլ հարցերի լուծում տալ։ 

Իսկ հիմա ստացվում է, որ կունենանք օրենսդրական հերթական ակտը, որը կմնա թղթի վրա։ Տպավորություն է, թե սա անում են ուղղակի անելու համար»,-եզրափակում է Սիլվա Ադամյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Архиепископ Баграт: Так называемая запись фейковая, смонтированная и вырванная из контекстаЮнибанк выпустил привилегированные акции с фиксированным дивидендом 12%Team Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиямиДва мальчика пообещали, что больше не будут драться: Аршак Карапетян Трамп пообещал Зеленскому не обсуждать с Путиным раздел территорий УкраиныTeam Telecom Armenia первой в регионе отключит сеть 2G, заменив ее передовыми технологиями․ Действует специальная программа предоставления новых телефонов Затулин: Плохо вы знаете Пашиняново правосудиеСеть фиксированной связи Ucom стала доступна в районе Силикян МОЖЕТ ЛИ АРМЕНИЯ ПОВТОРИТЬ СУДЬБУ ГАЗЫ? ПАШИНЯН И АЛИЕВ В ВАШИНГТОНЕ: НЕ МИР, А ЭСКАЛАЦИЯThe Guardian: количество разрушений от лесных пожаров в Европе выросло на 87%Беркли, Стэнфорд и многое другое: уникальная возможность для 10 студентов из АрменииВ Ереване в четвёртый раз пройдёт Фестиваль пива: чего ждать от трёхдневного событияЛидер движения «Всеармянский фронт» Аршак Карапетян выступит 13 августа 2025 года в 19:00 на радио «Звезда» в программе «Стратегия национальной безопасности»Самвел Карапетян: На завтрашнем судебном заседании поймем существует ли справедливость в АрменииАрмения у истоков цивилизации: путешествие сквозь камень, мифы и историю в крепости ГарниТрудные, но важные уроки геополитики Экспорт сельхозтоваров из России в страны ЕАЭС вырос на 10%: доля Армении составила 5%Молодежь России и Армении активно развивают сотрудничество Доннарумма договорился с «Манчестер Сити»В Армении слушания по вопросу эксплуатации золотоносного рудника в Караберде проходят в напряженной обстановкеВ Антарктиде спустя 66 лет нашли останки пропавшего без вести известного исследователяСнова в школу 2025: Смартфон HONOR 400 Lite 5G теперь доступнее благодаря специальному предложению от UcomДефицит бюджета США в июле вырос на 19%, за 10 месяцев финансового года - на 7%Трамп перебросил бомбардировщики к границе с Россией перед переговорами по УкраинеАмирбеков: Баку ожидает внесения изменений в Конституцию Армении«Аякве»: Вашингтонское трехстороннее соглашение – это не мир, а новые уступкиВоенные РФ нанесли ракетный удар по учебному подразделению Сухопутных войск ВСУ: 1 человек погибМхитарян забил гол в ворота «Аякса»МВД Армении: Вождение машины без права во второй раз в течение года повлечет за собой уголовную ответственностьДа, Самвел Карапетян - политический заключённый։ будущий президент Армении Самвел Карапетян должен быть немедленно освобождён. Хачик АсрянВ Сисиане состоялся армяно-иранский культурно-кулинарный фестиваль «Навасард»Германия требует от Израиля разъяснений по поводу гибели журналистов в секторе ГазаЗаявление: Мир между Арменией и Азербайджаном невозможен без полноценной реализации прав народа АрцахаСоловьев пригрозил Азербайджану специальной военной операциейМинобороны Армении: Скоропостижно скончался военнослужащий Ваге ЗакарянIDBank увеличил уставный капитал «Мастерс»: Победный старт Карена Хачанова в ЦинциннатиЦены на литий резко выросли после закрытия одной из крупнейших шахт в миреКНДР осуждает планируемые совместные учения США и Южной КореиАктриса и певица Карина Каграманян поздравила армян с Навасардом — Днём национальной идентичности Пять журналистов погибли в городе Газа в результате удара ИзраиляТерриториальная целостность Армении не должна быть нарушена – иранский депутат«Надеюсь, между правительством Армении и Церковью начнется диалог»: Роберт АмстердамВ Таиланде при сходе поезда с рельсов пострадали людиНа крупнейшем в России предприятии по производству пищевой соды произошел взрыв газаРазгаданы древние татуировки на 2000-летней сибирской ледяной мумииАлиев получил всё, что хотелПашинян: О сдаче в аренду Сюникской области не может быть и речиПашинян: Двусторонняя торговля между гражданами Армении и Азербайджана - одна из самых надежных гарантий безопасностиЧто обсудили Пашинян и Уиткофф?