Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Արցախը՝ նոր քաղաքական իրավիճակի շեմին. թեժ, բայց հուսադրող մեկնարկ

АНАЛИТИКА

2020թ. Արցախում սպասվող նախագահական ընտրությունների նախապատրաստական աշխատանքները կարելի է համարել սկսված արդեն նաև պաշտոնապես, քանի որ առնվազն չորս գործիչ հայտարարել է առաջադրման մասին: Ոչ պաշտոնապես քարոզարշավը մեկնարկել էր Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո, որն իր արձագանքը գտավ Արցախում: Որոշակի դժգոհության ալիքը վերադասավորումներ առաջացրեց Արցախում, այդ վերադասավորումների ու դրանց ի պատասխան Հայաստանից հնչող տարբեր խմբերի, այդ թվում՝ իշխանության արձագանքները նախանշեցին Արցախում քաղաքական վերադասավորումների ակտիվ փուլ, որը դրսևորվելու է Արցախի ընտրություններով: 

Մասնակցության մասին առայժմ հայտարարել է չորս թեկնածու՝ Սամվել Բաբայան, Արայիկ Հարությունյան, Աշոտ Ղուլ յան, Վիտալի Բալասանյան: Առաջին իսկ հայացքից աչքի է ընկնում մի պարզ հանգամանք՝ չորս թեկնածուներից երեքը ներկայիս արցախյան քաղաքական վերնախավի կենտրոնական դերակատարներ են, իսկ Սամվել Բաբայանը այդպիսի դերակատար եղել է նախկինում: 

Այս օրերին շատերը հարց են տալիս, թե ով է լինելու արցախյան ընտրություններում Հայաստանի թեկնածուն: Քննարկվող տարբերակները երկուսն են. Նախ՝ Արայիկ Հարությունյանը, որ հետհեղափոխական իրավիճակում բավական լոյալ է դրսևորել իրեն հայաստանյան իշխանությունների հանդեպ: Երկրորդ տարբերակը Սամվել Բաբայանն է, այսպես ասած, նախահեղափոխական շրջանի դերակատարներից մեկը, որն ազատության մեջ հայտնվեց արդեն հեղափոխությունից հետո: Դժվար է ասել՝ այս թեկնածուների մասով հայաստանյան իշխանությունները կոնկրետ նախընտրություն ունեն, թե ոչ, կամ եթե ունեն, ապա ում վրա կկանգնի վերջնական ընտրությունը: 

Սակայն իրավիճակի նախնական պատկերը ցույց է տալիս, որ եթե նույնիսկ Հայաստանի իշխանությունն ունի նախընտրած թեկնածու, ապա չունի այդ թեկնածուին արցախյան վերնախավի ամբողջական կոնսենսուսով նախագահ դարձնելու ռեսուրս և հնարավորություն: Այդպիսի ռեսուրս և հնարավորություն, մեխանիզմ ուներ նախկին իշխանությունը: Միայն առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե արցախյան վերնախավը միատարր է: Այն միշտ էլ եղել է բազմաբևեռ: Սակայն Հայաստանից կատարվել է ընտրություն, այնուհետ այդ ընտրությունն անցել է ներարցախյան խողովակներով: Եթե նույնիսկ եղել է մրցակցություն, ապա այն մնացել է աննկատ հանրության համար:

Այժմ, երբ այլևս չկա Հայաստան–Արցախ իշխանական նախկին ուղղահայացը, մյուս կողմից էլ քաղաքականությունն է մտել հրապարակային փուլ, ներվերնախավային մրցակցությունը ևս մտնում է հրապարակային դաշտ: Եվ այս դեպքում կարևոր, բայց վճռորոշ չէ, թե ում կնախընտրի Հայաստանի իշխանությունը: Այն հանգամանքը, որ միաժամանակ երեք բարձրաստիճան պաշտոնյա հայտարարում են առաջադրման մասին, ցույց է տալիս, որ այս անգամ լինելու է բնական մրցակցություն: 

Էականն այն է, որ փաստացի Արցախը նոր քաղաքական շրջափուլ է մտնում էվոլ յուցիոն ճանապարհով, թեկուզև բավական բուռն մրցակցային պայմաններով: Նիկոլ Փաշինյանը քանիցս հայտարարել է, որ Արցախում արտահերթ ընտրության կարիք չի տեսնում: Այս հայտարարությունը հնչել է ի պատասխան «Սասնա ծռեր» խմբավորման արցախյան ակտիվության և Արցախում իրավիճակը թեժացնելու փորձերի: Արդեն հիմք կա ենթադրելու, որ այդ խումբը Արցախում աջակցելու է Սամվել Բաբայանին: Սա էլ իր հերթին տեղ է տալիս ենթադրելու, որ բնավ Բաբայանը չէ Հայաստանի նախընտրելի թեկնածուն, եթե, իհարկե, առաջնորդվենք պաշտոնական հռետորաբանությամբ:

Մեծ հաշվով, իհարկե, արցախցին է որոշում նախագահի անձը: Սակայն հաշվի առնելով Արցախի առանձնահատկությունը՝ Հայաստանի դերակատարությունը պակաս կարևոր չէ: Էականն այստեղ արդեն ոչ թե կոնկրետ անձերն են, այլ քաղաքական վերարտադրության ցիկլի բովանդակությունը: Կհաջողվի՞ արցախյան վերնախավին, չնայած ներքին թեժ մրցակցությանը, սահուն անցնել քաղաքական հաջորդ շրջափուլ՝ թույլ չտալով ապակայունացնող սուբյեկտներին օգտվել անցումային փուլի ընձեռած հնարավորություններից: Կհաջողվի՞ թեժ մրցակցությունից հետո ճանաչել միմյանց լեգիտիմությունն ու սուբյեկտությունը: Իրավիճակն առայժմ հուշում է, որ կհաջողվի:

 

ԼԵՎՈՆ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными