Ереван, 26.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Կլինի՞ արդյոք 2019-ը «տաք» տարի

АНАЛИТИКА

Տարեվերջը միշտ բնորոշվում է ամփոփումներով և գալիք տարվա նոր մարտահրավերների գնահատմամբ: Ուստի միշտ որոշակի վերլուծություն և որոշակի կանխատեսումների շեշտադրումներ կատարվում են՝ հաշվի առնելով բոլոր հավանական ռիսկերը: Մի քանի պրիզմաներով ուսումնասիրենք աշխարհում հնարավոր պատերազմական զոնաները:

Աշխարհն ավելի վտանգավո՞ր է քան մեկ տարի առաջ էր, հազիվ թե թեպետ Չինաստանի ու ԱՄՆ-ի հարաբերությունների վատացումը ապագայի համար ոչ մի լավ բան չի խոստանում: Պատերազմի հնարավոր օջախները կարող են ժամանակի հետ փոխվել, սակայն կոնֆլիկտի հիմքը` ԱՄՆ-ի ռազմական հեգեմոնիայի և միջազգային աշխարհակարգի անկումը, նշանակում է, որ առաջիկայում առավել վտանգավոր կլինի, քան առաջ էր:

Հարավ-Չինական ծովը հայտնվել է ԱՄՆ-ի ու Չինաստանի միջև թափ հավաքող առևտրական պատերազմի կենտրոնում: Առայժմ կոնֆլիկտը կտրուկ հայտարարությունների ու մաքսատուրքերի փոխանակման, առևտրական սահմանափակումների մակարդակում է: Վերջերս ԱՄՆ-ը ու Կանադան սրեցին կոնֆլիկտը` ձերբակալելով չինական Huawei տեխնոլոգիական ընկերության տնօրենին, Չինաստանը պատասխանեց Կանադայի ու ԱՄՆ-ի քաղաքացիների դեմ հակաքայլերով: Առայժմ ԱՄՆ-ը ու Պեկինը հստակ կապ չեն սահմանել առևտրական պատերազմի ու Հարավ-չինական ծովում վեճերի միջև: Սակայն երկու երկրների հարաբերությունները շարունակում են վատանալ, մեկնումեկը կարող է դուրս գալ խոսքով սպառնալիքների, մաքսատուրքերի ու իրավական փաստաթղթերի մակարդակից: Եթե Չինաստանն ու ԱՄՆ-ը եզրակացնեն, որ իրենց առևտրական հարաբերությունները լուրջ ռիսկի են ենթարկվում կամ կոնֆլիկտն անխուսափելի է, մեկնումեկը կորոշի «ձեռնոցները հանել» Հարավ-Չինական ծովում:

Աշխարհն Ուկրաինային հիշեց, երբ Կերչի նեղուցի միջադեպը վերաճեց ուկրաինական երկու ռազմանավերի վրա գրոհի ու կալանման: Անկախ, թե ով էր սադրել միջադեպը` Ռուսաստա՞նը, թե՞ Ուկրաինան, ուկրաինական նավերի կալանումը սրեց լարումը ճգնաժամի մեջ, որ վերջին 2 տարում թուլացել էր: Ռազմական դրություն մտցնելու` Ուկրաինայի կառավարության հայտարարությունը վկայում է հուզումների հավանականություն Ուկրաինայում: ՌԴ-ն այնքան էլ շահագրգռված չէ ստատուս քվոն խախտել Ուկրաինայի ընտրությունների նախօրեին, իսկ Ուկրաինայի կառավարությունը հնարավորություն չունի իրավիճակ փոխել: Առաջիկա ընտրությունները, թերևս, չեն փոխի ուժերի ելակետային համամասնությունը, սակայն կարող են ներմուծել անորոշության տարր: Հաշվի առնելով ՌԴ-ի ու ԱՄՆ-ի շարունակվող տարաձայնությունները, նույնիսկ ոչ էական փոփոխությունը սպառնալիք է վերջին մի քանի տարիների երերուն հավասարակշռությանը, որից Արևելյան Եվրոպան կարող է ընկղմվել քաոսի մեջ:

Մերձավոր Արևելքում շարունակվող քաղաքական ու ռազմական ճգնաժամը արդեն սովորական է դարձել: Տնտեսական ճնշումն Իրանի վրա աճում է, ԱՄՆ-ը առավել ագրեսիվ միջոցների է դիմում առևտուրը սահմանափակելու համար: Սաուդյան Արաբիայի պատերազմը Եմենի հետ տեսանելի ապագայում հազիվ ավարտվի, թեպետ Սիրիայում քաղաքացիական պատերազմը կարծես ավարտվում է, և ԱՄՆ-ը, և ՌԴ-ն շարունակում են օգնել իրենց գործընկերներին, բայց այս կոնֆլիկտը ամեն պահ կարող է նոր ուժով բռնկվել: Քաղաքական անկարգություններն Իրանում կարող են ապակայունացնել ամբողջ տարածաշրջանը` Իրանի իշխանություններին մղելով ագրեսիվ քայլերի կամ ԻԻՀ-ն մատչելի թիրախ դարձնելով թշնամիների առաջ: Լարվածությունը քրդերի, թուրքերի, սիրիացիների ու իրաքցիների միջև ցանկացած պահի կարող է վերածվել բաց կոնֆլիկտի: Սաուդյան Արաբիայի անկանխատեսելի արքայազնը մշտապես ցույց է տալիս ռիսկերի հակվածություն, թեպետ ավելի ու ավելի բարձր են դառնում շշուկները, որ թագավորությունն այնքան էլ կայուն պետություն չէ: Հաշվի առնելով այս տարածաշրջանի ռազմավարական նշանակությունը, ցանկացած անկայունություն կարող է վերածվել ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի ու նույնիսկ Չինաստանի կոնֆլիկտի:

Վերջին մեկ տարում լարվածությունը Կորեական թերակղզում էականորեն նվազել է: Կիմ Չեն Ինը ի ցույց դրեց նոր դիրքորոշում միջուկային ու հրթիռային փորձարկումների հարցում, ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը փոխեց տոնը Հս. Կորեայի առնչությամբ: Հիմա խաղաղության հավանականությունը շատ ավելի մեծ է քան երբևէ` սկսած 1990-ականներից: Սակայն բազում վտանգներ մնում են: ԱՄՆ նախագահը խաղասեղանին է դրել իր հեղինակությունը` հայտարարելով Հս. Կորեայի հետ համաձայնության մասին, բայց ամենակարևոր կետերում Հս. Կորեան չի նահանջել ու նույնիսկ արագությունը չի նվազեցրել` շարունակում է իր միջուկային զենքն ու բալիստիկ հրթիռները ստեղծել:

Աշխարհն առավել անվտանգ կդառնա, եթե գերտերությունները դադարեցնեն կատարելագործել իրենց զենքերն ու վաճառել, բայց ոչ մի երկիր չի փակի իր շահույթի աղբյուրը` իմանալով հանդերձ, որ մահ է վաճառում: Ու` տասնյակ պետություններ հարկադրված են իրենց բյուջեների բոլոր ծախսերը կրճատել ու ռազմականն ավելացնել` անվտանգության ապահովման համար: Իրականում ոչ մի պետության ղեկավար չի կարող հանձն առնել պատասխանատվությունը ու միակողմանի զինաթափվել` կոչ անելով մյուս պետություններին հետևել իր օրինակին: Ուստի երրորդ համաշխարհային պատերազմը երբևէ սկսվելու է ինչ-որ երկրում ու հաղթողները նոր աշխարհակարգ են սահմանելու պարտվածների համար: Եթե հաղթողներ լինեն` երրորդ համաշխարհայինը միջուկային զինանոցը կդատարկի:

 

Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюденияIDBank получил разрешение на открытие представительства в Соединённых ШтатахКонкурс RoboTon 2025 прошёл при спонсорстве IdramАрмия Израиля призвала эвакуироваться жителей двух деревень на юге ЛиванаЮрий Киракосян стал призером чемпионата России по каратеСамвел Карапетян из изолятора СНБ: Через несколько месяцев мы будем праздновать победу справедливостиФинская «дочка» «Лукойла» закроет все свои АЗС в странеВодители грузовиков из РА ожидают восстановления 180-дневного срока пребывания в РоссииГарвард проведёт расследование связей экс-министра финансов США с Джеффри ЭпштейномПосол Армении в США обсудил возможное расширение сотрудничества между армянским и американским бизнесамиЦИК: Пересчет голосов в Вагаршапате не отразился на результатах голосованияБернар Арно в Шанхае: глава LVMH покупает китайские бренды, пока иностранные люксовые марки теряют спросТрамп пригласил на ужин в честь принца Саудовской Аравии Криштиану Роналду и Илона МаскаПольша задействовала авиацию в связи с ударами России по территории УкраиныПодведены итоги 20-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектроникеКарты VISA DIGITAL Юнибанка стали бесплатными