Քարանձավային մարդիկ քարանձավներում չեն ապրել
ОБЩЕСТВОՔարանձավային մարդիկ ապրել են քարանձավներում:
Իրականում այնքան էլ այդպես չէ:
Պարզվում է, որ քարանձավային մարդիկ ապրել են բաց տարածքներում:
Ընդհանրապես, «քարանձավային մարդ» կոչում են քարե դարում ապրող այն մարդկանց, որոնք հետքեր են թողել քարանձավներում (նեանդարթալցիներ և կրոմոնյոնցիներ): Նեանդարթալցիները ընդհանրապես նման չեն եղել ժամանակակից մարդկանց: Իսկ ահա կրոմոնյոնցիները նման են ժամանակակից մարդկանց:
Քարանձավային մարդ տերմինն առաջացել է 19–20–րդ դարերում, երբ սկսեցին հետազոտվել քարանձավները, և այնտեղ մարդկային կենսագործունեության հետքեր հայնաբերվեցին (միայն Եվրոպայում հայտնաբերված է 277 այդպիսի քարանձավ): Քարանձավային մարդ տերմինը հիմնականում վերաբերում է պալեոլիթի վերջին սառցային դարաշրջանում ապրող մարդկանց: Նրանց նկարագրում են որպես անտաշ և անմշակույթ մարդիկ: Սրանք որսորդությամբ զբաղվող մարդիկ էին և վարում էին քոչվոր կյանք: Նրանք ապրում էին բաց տարածքներում, իսկ քարանձավները օգտագործում էին որպես պահեստներ, նաև կրոնական ծեսեր կատարելու և ցեղի մահացածներին թաղելու վայրեր: Հարցն այն է, որ բաց տարածքում նրանք ոչ մի հնէաբանական հետք չեն թողել, ժամանակը ջնջել է ամեն ինչ, իսկ քարանձավներում նրանց հետքերը նկարների կամ գործիքների տեսքով պահպանվել են: Այդտեղից էլ սխալը՝ կոչել նրանց քարանձավային մարդ: Իրականում քարանձավում ապրելը ոչ ավելի անվտանգ է, ոչ էլ ավելի հաճելի (ոտաբոբիկ ավելի հեշտ է քայլել խոտերի վրա, այլ ոչ թե սառած քարերի), բացի այդ՝ վաղ թե ուշ մարդկանց մոտ հոդացավեր և խոնավության հետ կապված այլ հիվանդություններ կզարգանային:
Հետաքրքիրն այն է, որ այս քարանձավային մարդիկ, որպես կանոն, ճամբարներ են խփել ամենագեղատեսիլ վայրերում: Անթրոպոլոգները համարում են, որ եթե ինչ–որ մեկը ցանկանում է նրանց բնակատեղին գտնել, ապա պետք է գտնի չնաշխարհիկ տեսարաններ ունեցող բաց տարածք: Նրանք բավականին վտանգավոր ժամանակաշրջանում են ապրել՝ բազմաթիվ վայրի գիշատիչ կենդանիներ և այլ վտանգներ:
Չնայած դրան, նրանք ժամանակ են գտել քարանձավների պատերին նկարելու համար: Ըստ մի վարկածի, պատերին մարդիկ կենդանիներ են նկարել ապագա որսի հաջողությունը ապահովելու համար, իսկ մի այլ վարկածի համաձայն, այդ նկարներն արել են նրանց դեռահաս երեխաները՝ ժամանակ կարճելու համար: Քարանձավային մարդիկ ունեին զարգացած սոցիալական հասարակություն, որտեղ աշխատանքը բաժանված էր բոլորի միջև, ապրում էին ընտանիքներով, բայց ցեղի հետ: Օգտագործելիս են եղել կրակ, բայց այն ստանալու մասին տվյալներ չկան: Պատրաստելիս են եղել քարե գործիքներ և անգամ զարդեր: Աստիճանաբար սկսել են օգտագործել նիզակներ և սովորել են նույնիսկ նետ ու աղեղ օգտագործել:
Ինձ թվում է՝ «քարանձավային մարդ» տերմինը սխալ է, և այդ հին մարդկանց պետք է կոչել «քարանձավային հայեր»: Իմ այս միտքը հաստատում է նաև վերջերս հայերի կողմից քարանձավում գտնված ամենահին կոշիկը՝ չարոխը: Դա նշանակում է, որ դաշտերից հայերն են առաջին անգամ «քարանձավ–բնակարան» տեղափոխվել՝ չարոխների հայտնագործությունից հետո (կարևոր է, որ ոտքերը չմրսեն, թե չէ մեկ էլ տեսար, մարդ մեջքացավ ստացավ և չկարողացավ մամոնտ որսալ):
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը
США намерены пересмотреть грин-карты, выданные лицам, иммигрировавшим из 19 стран
Двое военнослужащих-контрактников пострадали в результате взрыва мины в Варденисе
Полицейский на автостоянке Первопрестольного Эчмиадзина заснял номерной знак одной из машин
Обыски у главы офиса Зеленского начались после заявлений об отказе на территориальные уступки
Круглый стол-обсуждение о новом миропорядке и геополитическом выборе Армении
IDBank выпустил первый транш облигаций 2026 года
Пропагандистские пузыри, которые не выдерживают и нескольких минут: «Паст»
Ucom поддерживает развитие космической инженерии в Армении
Почему циркулируют «николовские нарративы»? «Паст»
Генерирует ненависть и вражду против всех, вносит раскол: «Паст»
Уступки превращаются в капитуляцию, но мир так и не устанавливается: «Паст»
Хор Сретенского монастыря спел в самолете по дороге в Ереван
Новый законодательный пакет: В трех областных центрах Армении власти решили построить приюты для животных
«Футбольная легенда Никита Симонян — лидер развития армяно-российских спортивных отношений.»
Правительство Армении решило продлить на год отмену НДС и пошлин на импорт электромобилей
Мир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возраста
Важность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025
Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиям
В окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаров
Генеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасности
Губернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролем
Следственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенных
Трамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцев
Татоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна
В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосков
Трамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и Украиной
Сын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»
«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна
Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»
Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»
IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в Армении
Тупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»
Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкой
Работы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в Люксембурге
Ucom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025»
Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезни
ABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по Украине
В Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме Вашингтона
Зои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизни
Израиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»
Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по миру
Какие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»
Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»
Почему власти «паникуют»? «Паст»
Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»
Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276
Токаев: Армения является надежным партнером для Казахстана
Финансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь Наири
Китайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 км
Генрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкам 
