Ереван, 27.Ноябрь.2025,
00
:
00
ВАЖНО


Գենդերային խնդիրները լուրջ մարտահրավեր են

АНАЛИТИКА
Գենդեր եզրույթը համաշխարհային մշակութային դիսկուրսի անբաժանելի մասն է հանդիսանում։ Ժամանակակից գիտությունը գենդերը (անգլ.` gender, լատ.` Genus – սեռ), սահմանում է ոչ թե որպես կենսաբանական առանձնահատկություն և դրանից բխող սոցիալապես ամրագրված վարքականոն, այլ իբրև պայմանական, գաղափարական հասկացություն, որում ներառված են տվյալ սոցիումի պատկերացումներն այն մասին, թե ինչ է նշանակում կին կամ տղամարդ լինել տվյալ մշակույթում։ Այսպիսով, գենդերն այլևս ոչ թե բնածին, այլ ձեռքբերովի ինքնություն, կողմնորոշում է համարվում՝ «կին կամ տղամարդ չեն ծնվում, կին կամ տղամարդ դառնում են» բացատրությամբ: Եվ այս շրջանակում, գոնե Արևմուտքում, անհատն ընկալվում է որպես իր հասարակության կամ մշակույթի ներսում զարգացող անհատականություն, որը սոցիալականացման գործընթացի արդյունքում և սեփական ընտրությամբ է կայանում որպես կին կամ տղամարդ՝ գենդերային հավասարությունը դիտարկելով նախ և առաջ որպես հնարավորությունների հավասարություն:
 
Իհարկե, կարող ենք ասել, որ այս դիսկուրսը Հայաստանի պատրիարխիալ հասարակության պարագայում կեղծ օրակարգ է: Սակայն, աշխարհում ընթացող գլոբալ փոփոխություններն ու հատկապես նրանք, որոնք անմիջականորեն են կապված անձնական կյանքի, ընտանիքի, միջանձնային հարաբերությունների հետ, չեն կարող մեզ չառնչվել: Մանավանդ որ մեր պատկերացումները նույնպես ինչպես մեր, այնպես էլ մեզ շրջապատող աշխարհի և մարդկանց մասին նույնպես գլոբալ փոփոխությունների են ենթարկվում ամենատարբեր մշակութային խաչմերուկների ներգործությամբ։ Ու թեպետ մեզանում փոփոխությունները տեղի են ունենում ոչ հավասարաչափ և, սովորաբար, դիմադրության են հանդիպում, միևնույն է, չենք կարող հայտարարել, թե մեր հանրությունը եթե ոչ այսօր, գոնե վաղը ստիպված չի լինելու պատասխանել բոլոր այն հարցերին, որ համաշխարհային մակարդակով են առկա հիշյալ տիրույթում:
 
 
Լավ է դա, թե վատ՝ այլ խնդիր է (ինձ համար, օրինակ, գենդեր հասկացությունը բացառապես իր կենսաբանական առանձնահատկությամբ է ներկայանում, թեպետ՝ ոչ հոմոֆոբ եմ, ոչ էլ հերքում եմ գենդերային իրավահավասարության սկզբունքը հանրության ներսում): Բայց փաստը մնում է փաստ, որ այն, ինչ այսօր, դիցուք, Լոնդոնում է պատահում, վաղը կարող է նաև մեր առջև կանգնել՝ ստիպելով պատասխան գտնել դրանց համար:
 
 
Բրիտանական Highgate և մի շարք այլ դպրոցներում, օրինակ, տնօրենները հայտարարել են, թե գնալով ավելի շատ աշակերտներ են սկսել կասկածել իրենց գենդերային պատկանելության հարցում և, այդ նկատառումից ելնելով, տնօրենները որոշել են դպրոցներում ոչ միայն աղջիկների ու տղաների զուգարանները, խմբակներն ընդհանուր դարձնել, այլև դպրոցական համազգեստը: Այլ կերպ ասած՝ իրենց աղջիկ զգացող կամ նման կասկածներ ունեցող տղաներն այսուհետ կարող են դպրոցական տաբատի ու վերնաշապիկի փոխարեն կիսաշրջազգեստ/աղջկական վերնաշապիկներ/կոշիկներ կրել, երկարացնել մազերը, հյուսել դրանք և այլն, աղջիկներն էլ կարող են հակառակն ընտրել: Highgate–ի տնօրեն Աամ Փեթիթը հայտարարել է, թե աշակերտներն իրե՛նք են խնդրել նման փոփոխություններ, որովհետև նրանց լիակատար խորթ է գենդերի այն դուալիստական ընկալումը, որ հատուկ է մեծերին կամ առհասարակ պատրիարխիալ հասարակություններին:
 
Իսկ ընդհանրապես, BBC–ի տեղեկացմամբ, Բրիտանիայում շատ մեծ թիվ են կազմում այն պատանիները, որոնք վերջին տարիներին սկսել են կասկածել իրենց գենդերային ինքնության հարցում: Միայն անցած տարվա մեկ եռամսյակում, սեռը փոխելու նպատակով, Tavistock and Portman NHS Foundation Trust լոնդոնյան կլինիկա են դիմել մոտ 1400 պատանիներ: Գերմանիայի, Շվեդիայի գենդերային ուսուցման կենտրոնների տվյալներով՝ իրենց երկրներում և առհասարակ ողջ Եվրոպայում նույնպես նույն իրավիճակն է: Դոկտոր Բերնադետ Ռենի կարծիքով՝ մի կողմից դա վկայում է ազատ մարդ լինելու և ընտրություն անելու քաջության մասին, մյուս կողմից էլ՝ Tavistock and Portman NHS Foundation Trust–ից դուրս եկած պատանին կարող է մշակութային շոկի մեջ ընկնել՝ հայտնվելով, օրինակ, Սաուդյան Արաբիայում: Չխոսենք արդեն այն մասին, որ կյանքի ինչ–որ շրջանում, հնարավոր է, այժմ էլ կասկածի տակ առնվեն արդեն կայացրած որոշումները:
 
 
Որն է ելքը, կամ՝ ինչպես վերաբերվել այս խնդրին, պարզ չէ: Ավելի ճիշտ՝ պարզ չէ մեզ համար, որովհետև ինչպես տեսնում ենք շատերն արդե՛ն իսկ արել են իրենց ոչ հեշտ ընտրությունը:
 
Хор Сретенского монастыря спел в самолете по дороге в Ереван Новый законодательный пакет: В трех областных центрах Армении власти решили построить приюты для животных«Футбольная легенда Никита Симонян — лидер развития армяно-российских спортивных отношений.»Правительство Армении решило продлить на год отмену НДС и пошлин на импорт электромобилейМир - лозунг или внешняя политика? Толерантность должна формироваться с школьного возрастаВажность информационной безопасности: IDBank и Idram поддержали конкурс APOCALYPSE CTF 2025Представитель IDBank Иннеса Амирбекян назначена сопредседателем Рабочей группы Комиссии по банковским вопросам МТП по гарантиямВ окрестностях Дилижана продолжаются работы по тушению пожаровГенеральный директор Ucom Ральф Йирикян вручил сертификаты участникам курса по кибербезопасностиГубернатор Вайоцдзорской области Армении: Пожары на мусорных свалках в городах Ехегнадзор и Джермук под контролемСледственные органы не представили надлежащих доказательств: Слушания в НС Армении по теме политзаключенныхТрамп: Часть территории Украины все равно могла бы перейти к России в течение следующих нескольких месяцевТатоян: Бывшие президенты Армении питают власть Никола Пашиняна В Центральном административном районе Еревана продолжаются работы по демонтажу незаконно размещенных киосковТрамп: Мы очень близки к мирному соглашению между Россией и УкраинойСын Микаэла Арутюняна утверждает, что он вообще не общался с Навальным, а остальных даже не знает: «Паст»«Его пример ценен»: заслуженный строитель России о смерти Симоняна Кто на самом деле наносит вред государству? «Паст»Кэшбэк - это мошенничество. Получается: хотят, чтобы люди молчали, а сами они ели и не насытились: «Паст»IDBank — Пионер цифрового банкинга и инноваций в АрменииТупик одностороннего мира: когда Армения говорит о будущем, а Азербайджан формирует поколение, полное ненависти: «Паст»Мишель Пфайффер говорит, что стала жить «более осмысленно» после того, как стала бабушкойРаботы Гийома Туманяна покажут на Неделе искусств в ЛюксембургеUcom поддержал проведение ежегодного конкурса по кибербезопасности «Capture the Flag 2025» Боксер Ванес Мартиросян скончался после продолжительной болезниABC News: США планируют провести отдельную встречу с российской стороной по УкраинеВ Украине рассказали о двух проектах документов, переданных США, и ультиматуме ВашингтонаЗои Салдана раскрыла важное «обещание», которое она дала вместе с мужем Марко Перего и которое влияет на все аспекты их жизниИзраиль впервые с лета нанёс удар по Бейруту: утверждается, что погиб высокопоставленный член «Хезболлы»Заявление: Украина и США подготовили обновлённый документ по мируКакие аудиозаписи и документы собирается опубликовать бывший министр обороны? «Паст»Какие доходы не будут подлежать декларированию? Предлагаются новые изменения: «Паст»Почему власти «паникуют»? «Паст»Очередной митинг: чем недовольны сотрудники государственных структур? «Паст»Ким Кардашьян тайно выкупила библию покойного отца за $80,276Токаев: Армения является надежным партнером для КазахстанаФинансово грамотные вместе с Idram и IDBank: очередная остановка – лагерь НаириКитайский робот установил мировой рекорд, пройдя без остановки более 100 кмГенрих Мхитарян уже приступил к индивидуальным тренировкамАрмянские хореографические ансамбли из Владимирской области заняли призовые места на фестивале в МосквеGuardian: из Британии могут уехать до 50 тыс. медсестер из-за миграционных мер«По-нашему»: Армения заслуживает руководителя, который не оторван от реальности и связан со своим народомВ Казахстане обсуждают восстановление авиасообщения с АрмениейМинистр: Астана может открыть новый торговый маршрут в Турцию через АрмениюIdram получила разрешение на создание и эксплуатацию армянской платёжно-расчётной QR системы IdramNetUcom завершил построение сети 5G во всех городах Армении А что было бы, если бы он просто сделал антивластные призывы в банке? «Паст»Власти даже не скрывают, что ЭСА и Церковь интересуют их исключительно в рамках предвыборной «логики»: «Паст»От «успеха» к поражению: как «казахстанский транзит» разрушил нарративы власти? «Паст»В Лувре после дерзкого ограбления к концу 2026 года установят 100 внешних камер видеонаблюдения