Yerevan, 27.December.2025,
00
:
00
English
Հայերեն Русский
BREAKING
Lavrov: Russia intends to outline concrete steps to resolve issues in Karabakh Armenia President signs decree on calling snap parliamentary elections on June 20 Armenia President petitions to Constitutional Court Armenia legislature convenes special session to consider new Electoral Code Latvia parliament recognizes Armenian Genocide 145 new cases of COVID-19 confirmed in Armenia Armenia acting Deputy PM receives Iran Ambassador Azerbaijanis advance in territory of Nor Ghazanchi village of Karabakh's Martakert again, negotiations underway Lebanon official to Armenians: You were killed by sword, we—by famine, blockade, but culprit is one Al-Arabia: 10,000 people parade with torches in Yerevan in memory of 1.5 million Armenians killed in Ottoman Turkey Greek PM expects to meet with Erdogan in the near future Armenia Ombudsman on protest held in front of Prosecutor General's Office


2025 թվականի առողջապահության ոլորտի հինգ ամենակարևոր նվաճումները

SOCIETY
Կիսվել

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին 

Այս տարին նշանավորվել է գիտական խոշոր ձեռքբերումներով, որոնք հեռանկարում կարող են փոխել միլիոնավոր մարդկանց համար ամբողջ աշխարհում գործող առողջապահական համակարգը։

Euronews-ը ներկայացնում է բժշկական հինգ առաջընթաց, որոնք հույս են ներշնչում 2025 թվականի համար։

  1. Մանկան ԴՆԹ-ի խմբագրում՝ հազվագյուտ մահացու հիվանդության բուժման համար

Փետրվարին հազվագյուտ և հաճախ մահացու գենետիկական հիվանդություն ունեցող նորածնին անցկացրել են աշխարհում առաջին անհատականացված թերապիան, որը հիմնված է եղել CRISPR տեխնոլոգիայի վրա: Գործողության ընթացքում գիտնականները փոփոխություններ են կատարել անմիջապես նրա լյարդի արատավոր գեների մեջ։

Չնայած երեխան ողջ կյանքի ընթացքում կունենա հսկողության կարիք, բուժումը նվազեցրել է նրա կախվածությունը՝ հիվանդությունը վերահսկող դեղամիջոցներից և զգալիորեն բարելավել կյանքի որակը։ Նոյեմբերին փոքրիկի մայրը հայտնել է, որ նա արդեն սկսում է քայլել և հասնում է զարգացման այլ կարևոր փուլերի։

Հետազոտողները նշել են, որ այս միջամտության հաջողությունը կարևորագույն առաջընթաց է CRISPR-ի համար և փաստում է, որ ապագայում այս տեխնոլոգիան կարող է օգնել գենետիկական հիվանդություններ ունեցող այլ պացիենտներին նույնպես։

  1. Առաջընթաց մՌՆԹ-ի պատվաստանյութի տեխնոլոգիայում

Տեղեկատվական ՌՆԹ-ի (մՌՆԹ) տեխնոլոգիայի վրա հիմնված պատվաստանյութերը լայն ճանաչում են ձեռք բերել COVID-19 համավարակի ժամանակ և այժմ հարյուրավոր կլինիկական փորձարկումներ ստուգում են դրանց արդյունավետությունը՝ գրիպի, ՄԻԱՎ-ի, գենետիկ հիվանդությունների և նույնիսկ քաղցկեղի դեմ պայքարում։

Այդ փորձարկումներից մի քանիսն արդեն խոստումնալից նախնական արդյունքներ են տվել: Ամռանը հրապարակված երկու աշխատությունները ցույց են տվել, որ մՌՆԹ-ի վրա հիմնված ՄԻԱՎ-ի պատվաստանյութերն ընդունակ են չեզոքացնող հակամարմիններ առաջացնել, որոնք իմունային պատասխանի առանցքային բաղադրիչն են և օգնում են պաշտպանել բջիջները վիրուսային վարակներից:

Այս ձեռքբերումները վկայում են այն մասին, որ մՌՆԹ տեխնոլոգիան կարող է արդյունավետ գործիք դառնալ բազմաթիվ հիվանդությունների դեմ պայքարում, թեև դրա ողջ ներուժն ու սահմանափակումները հասկանալու համար անհրաժեշտ են ավելի մասշտաբային հետազոտություններ՝ մեծ թվով մարդկանց մասնակցությամբ:

  1. Խոզերի օրգանների փոխպատվաստումը գնալով ավելի է մոտենում իրականությանը

Քսենոտրանսպլանտացիայի ոլորտը, այսինքն՝ տեսակների միջև օրգանների փոխպատվաստումը, այս տարի մի քանի նշանակալի իրադարձություններ է գրանցել, այդ թվում՝ կենդանի պացիենտին գենետիկորեն մոդիֆիկացված խոզի լյարդի առաջին փոխպատվաստումը:

Պացիենտը 71-ամյա տղամարդ է եղել, ով ունեցել է հեպատիտ B-ով պայմանավորված լյարդի հիվանդություն և լյարդի քաղցկեղ: Նրան հակացուցված է եղել ավանդական վիրահատական բուժումը և նա չէր կարող ստանալ մարդու դոնորական լյարդ: Նա խոզի լյարդով ապրել է 171 օր, ինչը ցույց է տվել, որ այդ օրգանն ընդունակ է կատարել մարդու կյանքի համար կարևոր գործառույթները:

Գիտնականները կարծում են, որ մոդիֆիկացված խոզի օրգանների փոխպատվաստումը մարդկանց ժամանակի ընթացքում կարող է օգնել լուծել մարդկային դոնորական օրգանների դեֆիցիտի խնդիրը: Վերջին տարիներին մի քանի կենդանի պացիենտների փոխպատվաստվել են նաև խոզի երիկամներ, թոքեր և սրտեր և նրանցից ոմանք այդ օրգաններով ապրել են շաբաթներ շարունակ:

  1. Գիտնականները կենդանի մարդու ուղեղի հյուսվածք են օգտագործել դեմենցիան մոդելավորելու համար

Աշխարհում առաջին անգամ Մեծ Բրիտանիայի գիտնականներն օգտագործել են մարդու ուղեղի կենդանի հյուսվածքը՝ դեմենցիայի վաղ փուլերին հետևելու համար:

Հետազոտողների խումբը այլ ցուցումներով կատարված վիրահատությունների ժամանակ ստացված առողջ բջիջները ենթարկել է Ալցհայմերի հիվանդության հետ կապված տոքսիկ սպիտակուցի՝ բետա-ամիլոիդի ազդեցությանը, որպեսզի իրական ժամանակում ցույց տա, թե ինչպես է այն քայքայում ուղեղի բջիջների միջև կապերը:

Մարդու ուղեղում դեմենցիայի զարգացման ընթացքն ուղղակիորեն ուսումնասիրելու հնարավորությունը կարող է հեշտացնել իրապես արդյունավետ բուժման մեթոդների որոնումը՝ հաշվի առնելով, որ ներկայումս դեմենցիան լիարժեք բուժող դեղամիջոց գոյություն չունի:

  1. Քաշի կորստի դեղամիջոցները խոստումնալից արդյունքներ են ցույց տվել մի շարք այլ հիվանդությունների բուժման համար

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ գերհանրաճանաչ դեղամիջոցները, որոնք կիրառվում են գիրության և դիաբետի բուժման համար, կարող են օգնել նաև մի շարք այլ վիճակների դեպքում, ներառյալ կախվածությունները և պսիխոտիկ խանգարումները, ինչպիսին է շիզոֆրենիան:

Առավելությունները դեռևս ստուգվում են, սակայն գիտնականները կարծում են, որ դրանք երկակի են. դեղամիջոցները նվազեցնում են գիրությունը, որն առողջական բազմաթիվ այլ խնդիրների ռիսկի գործոն է, ինչպես նաև բարելավում են արյան հոսքը և նվազեցնում բորբոքումը, ինչը կարող է ազդել ուղեղի պարգևատրման համակարգի ազդակների և իմպուլսների վերահսկման վրա:

Այնուամենայնիվ, այս դեղամիջոցները պանացեա չէ: Նոյեմբերին դանիական Novo Nordisk դեղագործական ընկերությունը հայտարարել է, որ իր հետազոտությունները ցույց են տվել՝ սեմագլուտիդը (Ozempic և Wegovy դեղամիջոցների ակտիվ նյութը) չի ազդում դեմենցիա կամ թեթև ճանաչողական խանգարումներ ունեցող մարդկանց կոգնիտիվ ունակությունների և առօրյա գործունեության վրա:

Հետևեք մեզ՝ այստեղ

Կիսվել
Timeline
Unibank Launches Gift Cards New Education Platforms through Cooperation between AraratBank and Aren Mehrabyan FoundationTech Innovator and Winemaker Adam Kablanian Joins the Board of Trustees of the “Music for Future” FoundationUcom Reopens Sales and Service Center on Tigran Mets Avenue AraratBank Receives Visa Trusted Partnership Award 2025 Secret Santa at idplus: Anonymous Gift CardsWe condemn the unlawful actions by Armenia’s Gov. against the Armenian Apostolic Church. Jan Figel Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube InvestUnibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual BondsScholarship for 100 Artsakh Students as Part of IDBank’s “Side by Side” Program The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armenia CSR Campaign Ucom and SunChild Launch the “Smart Birdwatching” Educational Program AraratBank Supports Digitization of "Karin" Scientific Center ArchiveWelcome to the ID booth: Big Christmas MarketWidest 5G Coverage, the Launch of the Uplay Platform, and the Integration of Cerillion: Ucom Summarizes 2025 Ucom and Armflix Present “13 Seconds” at KinoPark How to Choose a Career Path and What Skills are Considered Crucial: AraratBank on the GoTeach Platform Unibank Issues a New Tranche of Perpetual Bonds with 13.75% Coupon Unibank Became a Member of BAFTThe December beneficiary of “The Power of One Dram” initiative is the “City of Smile” Foundation EBRD lends US$ 40 million to Acba bank for youth-led firms in ArmeniaHeading Into 2026 at Ucom Speed։ New Year Offers Are Now Live Bvik and Idram Standing by Young ReadersIDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025Ucom Promotes Space Engineering Education Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in ArmeniaAraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnershipTeam Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three YearsApply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMDEuromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospectA Brand-New Section on Idram&IDBankSeveral real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and IdramAraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in LjubljanaIDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on GuaranteesUcom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilienceAraratBank and Arca's joint campaign has endedIDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in ArmeniaGRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia
All Timeline »
Most Popular
1 New Education Platforms through Cooperation between AraratBank and Aren Mehrabyan Foundation 2 Unibank Completed the Placement of Its Third Issuance of Perpetual Bonds 3 Free Style issues Armenia’s first corporate bonds in the fashion retail sector, placed by Cube Inves... 4 The results of the second Junius financial literacy competition have been summarized 5 From idea to implementation: Ameriabank Presents the Programs Implemented under My Ameria, My Armen...
Poll