Yerevan, 24.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Ինչպե՞ս ճիշտ կրծքով կերակրել երեխային

LIFE

Կրծքով կերակրելու թեման շատ լայնածավալ է: Այսօր կխոսենք այն մասին, թե ինչպես է պետք կարգավորել նորածին երեխային կրծքով կերակրելու գործընթացը, որքան հաճախ է պետք նրան մոտեցնել կրծքին կամ ինպես հասնել նրան, որ երեխան գիշերը կաթ ուտելու կարիք չունենա:

Ինչպե՞ս է առաջանում կրծքի կաթը

Ծննդաբերությանը պատրաստվող կնոջ կրծքագեղձերը հարմարվում են կերակրելուն դեռևս հղիության ժամանակ: Յուրաքանչյուր հղի կին նկատել է, թե ինչպես է կուրծքը մեծանում և ավելի ձիգ դառնում:

Ծննդաբերությունից հետո առաջին 2-3 օրը կրծքագեղձից մաքուր կաթ չի արտադրվում. այն էապես տարբերվում է իր յուղոտությամբ և բաղադրությամբ: Այն չափազանց օգտակար է նորածնի համար, քանի որ պարունակում է սպիտակուցների չափազանց բարձր մակարդակ, միկրոէլեմենտներ, վիտամիններ, բայց միևնույն ժամանակ քիչ ածխաջրեր: Նման «կոկտեյլը» ապահովում է փոքրիկի պաշտպանությունը` բարձրացնելով նրա դիմադրողականությունը: Շատ կարևոր է նորածնին կրծքին մոտեցնել անմիջապես ծնվելուց հետո կամ գոնե առաջին օրվա ընթացքում: Դա առաջին ծանոթությունն է, իսկ առաջին կաթը պակաս յուղայնություն ունի և ավելի հեշտ է մարսվում փոքրիկի օրգանիզմում: Այդ նախնական կաթը շատ քիչ քանակությամբ է արտադրվում` ընդամենը 20-30 մլ մեկ կերակրման ընթացքում: Սակայն ի տարբերություն սովորական կաթի, այն անընդհատ է արտադրվում: Բնությունն այդ մեխանիզմը մշակել է նրա համար, որպեսզի մայրը որքան հնարավոր է հաճախ կերակրի երեխային ծնվելուց հետո: Պատճառն այն է, որ այդ ճանապարհով գրգռվում է մոր պտուկը, ինչն էլ հանգեցնում է արդեն բնական կաթի արտադրությանը: Այսպիսով կաթի կանոնավոր հոսք ապահովելու համար հարկավոր է նրան որքան հնարավոր է հաճախ կերակրել: Արդեն 3-րդ օրվանից սկսած ձևավորվում է միջանկյալ կաթը, իսկ 2-3 շաբաթ հետո մայրը իր փոքրիկին կարող է կերակրել սովորական կաթով:

Ինչի՞ց է կախված կաթի քանակությունը

Եթե փոքրիկը ակտիվ կաթ է ուտում, ապա մեկ կերակրման ընթացքում նա դատարկում է մեկ կամ երկու կուրծքը: Սակայն շատ հաճախ մայրերը բողոքում են կաթի պակասից: Նրանց թվում է, որ կուրծքը չի հասցնում լցվել կերակրման ժամանակահատվածների միջև, ինչի արդյունքում երեխան սոված է մնում: Շատ մայրեր դիմում են արհեստական կերերի օգնությանը և փորձում հագեցնել իրենց երեխաներին` շշից կերակրելով նրանց: Մասնագետները նման բան անել խորհուրդ չեն տալիս: Եթե նույնիսկ կուրծքը դատարկ է, ապա միևնույն է խորհուրդ է տրվում երեխային կուրծք տալ: Այդ ժամանկ կնոջ ուղեղին ազդակներ են հասնում, և որոշ ժամանակ անց կաթը սկսում է հոսել դեպի կուրծք:

Կաթի կարգավորումը կարող է տևել 2-3 օր առանց երեխային վնաս պատճառելու: Եվ միայն երրորդ օրը, եթե կաթը կրկին չի հավաքվում, ապա կարող եք դիմել արհեստական միջոցների:

Կերակրող մորը պեստք է սիրել, խնամել ու փայփայել

Կերակրման գործընթացի վրա իր մեծ ազդեցությունն ունի կնոջ էմոցիոնալ վիճակը, քանի որ կաթի արտադրության համար պատասխանատու է ուղեղի կեղևային հատվածը: Եվ երբ մայրերը տխրում են, ապա նրանց կաթը կարող է պակասել կամ ամբողջապես վերանալ: Այնպես որ շատ կարևոր է շրջապատել կերակրող մորը ուշադրությամբ և սիրով, թողնել նրան քնել, չծանրաբեռնել կենցաղային գործերով:

Կրծքով կերակրման տեսակները

  • Ըստ պահանջի
  • Որոշակի պարբերականությամբ

Առաջին դպքում մայրը կերակրում է փոքրիկին հենց վերջինս սկսում է լաց լինել` անկախ նրանից, թե որքան ժամանակ է անցել վերջին կերակրումից հետո: Երկրորդ դեպքում նրան կերակրում են խիստ գրաֆիկով` յուրաքանչյուր 3 ժամը մեկ: Այս կամ այն եղանակը ընտրելը սովորաբար կախված է երեխայի բնավորությունից: Եթե փոքրիկն անհանգիստ է, ապա մայրը ստիպված է ընտրել առաջին տարբերակը, իսկ եթե փոքրիկը հանգիստ է և շատ է քնում, ապա տեղին է երկրորդ տարբերակը:

Ամեն դեպքում մայրը պետք է իմանա, որ եթե եխան ինքնուրույն է թողում պտուկը, ապա նա սով չի զգա առնվազն 2 ժամերի ընթաքում: Այսինքն, եթե ձեր փոքրիկը կերակրելուց 30 րոպե անց արդեն լաց է լինում, ապա դրա պատճառը սովը չէ:

Արքա՞ն երկար  է հարկավոր կերակրել երեխային կրծքով

Չափազանց կարևոր է երեխային կրծքով կերակրել նրա կյանքի առաջին կես տարվա ընթացքում. դրանից կախված է նրա աճը, առողջությունը, զարգացումը: Ժամանակակից բժիշկները պայմանավորվել են, որ եթե մոր սեփական կաթը բավարար է, ապա մինչև 6 ամսական կարելի է իրականացնել կրծքով կերակրում, որն ամբողջովին բավարար է փոքրիկին, այսինքն ոչ ջուր, ոչ էլ այլ հավելում հարկավոր չէ:

Միակ բացառությունը չափազանց տաք կլիման է, որի դեպքում բարձրանում է արևային հարված ստանալու հավանականությունը: Այդ դեպքում հարկավոր է փոքրիկին նաև ջուր տալ: Կես տարուց հետո կրծքով կերակրելը կախված է ձեր ցանկությունից և հնարավորություններից: Արդեն 6 ամսականից կարող եք երեխային արհեստական կեր տալ, սակայն անհրաժեշտ է շարունակել կրծքով կերակրելը որոշ ժամանակ:

Մասնագետները նշում են, որ եթե նույնիսկ փոքրիկը քնում է մինչև առավոտ և չի արթնանում, ապա միևնույն է անհրաժեշտ է գիշերը 1 կամ 2 անգամ արթնացնել և կերակրել նրան: 6 ամսից հետո գիշերը կերակրել կարելի է 1 անգամ, ինչը թույլ կտա պահպանել մոր քունը: Փորձը ցույց է տալիս, որ երեխան լավ է քնում, եթե 23 ժամից հետո նրան լողացնում են սառը ջրում և լավ կերակրում: Այդ դեպքում նա խորը կքնի առաջիկա 3-4 ժամը: Այլ միջոց է սենյակի միկրոկլիմայի փոփոխումը: Հարկավոր է բավականին սառը ջերմաստիճան պահպանել` 20°-ից ոչ բարձր, իսկ խոնավությունը` 50-70%:

Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi CampIdram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNetUcom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital FutureIDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United StatesRoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.” Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad AnnouncedUnibank's VISA DIGITAL cards are now free Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of UnderstandingIdram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant InternationalSTEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s SupportSolar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of Ucom and SunChild Idram Announces Partnership with WeChat PayAraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for NatureSpeed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube InvestIdram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition ConcludesLusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathonUcom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population "You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel CardholdersYoung Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference