Երևան, 24.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչպե՞ս ճիշտ կրծքով կերակրել երեխային

ԼԱՅՖ

Կրծքով կերակրելու թեման շատ լայնածավալ է: Այսօր կխոսենք այն մասին, թե ինչպես է պետք կարգավորել նորածին երեխային կրծքով կերակրելու գործընթացը, որքան հաճախ է պետք նրան մոտեցնել կրծքին կամ ինպես հասնել նրան, որ երեխան գիշերը կաթ ուտելու կարիք չունենա:

Ինչպե՞ս է առաջանում կրծքի կաթը

Ծննդաբերությանը պատրաստվող կնոջ կրծքագեղձերը հարմարվում են կերակրելուն դեռևս հղիության ժամանակ: Յուրաքանչյուր հղի կին նկատել է, թե ինչպես է կուրծքը մեծանում և ավելի ձիգ դառնում:

Ծննդաբերությունից հետո առաջին 2-3 օրը կրծքագեղձից մաքուր կաթ չի արտադրվում. այն էապես տարբերվում է իր յուղոտությամբ և բաղադրությամբ: Այն չափազանց օգտակար է նորածնի համար, քանի որ պարունակում է սպիտակուցների չափազանց բարձր մակարդակ, միկրոէլեմենտներ, վիտամիններ, բայց միևնույն ժամանակ քիչ ածխաջրեր: Նման «կոկտեյլը» ապահովում է փոքրիկի պաշտպանությունը` բարձրացնելով նրա դիմադրողականությունը: Շատ կարևոր է նորածնին կրծքին մոտեցնել անմիջապես ծնվելուց հետո կամ գոնե առաջին օրվա ընթացքում: Դա առաջին ծանոթությունն է, իսկ առաջին կաթը պակաս յուղայնություն ունի և ավելի հեշտ է մարսվում փոքրիկի օրգանիզմում: Այդ նախնական կաթը շատ քիչ քանակությամբ է արտադրվում` ընդամենը 20-30 մլ մեկ կերակրման ընթացքում: Սակայն ի տարբերություն սովորական կաթի, այն անընդհատ է արտադրվում: Բնությունն այդ մեխանիզմը մշակել է նրա համար, որպեսզի մայրը որքան հնարավոր է հաճախ կերակրի երեխային ծնվելուց հետո: Պատճառն այն է, որ այդ ճանապարհով գրգռվում է մոր պտուկը, ինչն էլ հանգեցնում է արդեն բնական կաթի արտադրությանը: Այսպիսով կաթի կանոնավոր հոսք ապահովելու համար հարկավոր է նրան որքան հնարավոր է հաճախ կերակրել: Արդեն 3-րդ օրվանից սկսած ձևավորվում է միջանկյալ կաթը, իսկ 2-3 շաբաթ հետո մայրը իր փոքրիկին կարող է կերակրել սովորական կաթով:

Ինչի՞ց է կախված կաթի քանակությունը

Եթե փոքրիկը ակտիվ կաթ է ուտում, ապա մեկ կերակրման ընթացքում նա դատարկում է մեկ կամ երկու կուրծքը: Սակայն շատ հաճախ մայրերը բողոքում են կաթի պակասից: Նրանց թվում է, որ կուրծքը չի հասցնում լցվել կերակրման ժամանակահատվածների միջև, ինչի արդյունքում երեխան սոված է մնում: Շատ մայրեր դիմում են արհեստական կերերի օգնությանը և փորձում հագեցնել իրենց երեխաներին` շշից կերակրելով նրանց: Մասնագետները նման բան անել խորհուրդ չեն տալիս: Եթե նույնիսկ կուրծքը դատարկ է, ապա միևնույն է խորհուրդ է տրվում երեխային կուրծք տալ: Այդ ժամանկ կնոջ ուղեղին ազդակներ են հասնում, և որոշ ժամանակ անց կաթը սկսում է հոսել դեպի կուրծք:

Կաթի կարգավորումը կարող է տևել 2-3 օր առանց երեխային վնաս պատճառելու: Եվ միայն երրորդ օրը, եթե կաթը կրկին չի հավաքվում, ապա կարող եք դիմել արհեստական միջոցների:

Կերակրող մորը պեստք է սիրել, խնամել ու փայփայել

Կերակրման գործընթացի վրա իր մեծ ազդեցությունն ունի կնոջ էմոցիոնալ վիճակը, քանի որ կաթի արտադրության համար պատասխանատու է ուղեղի կեղևային հատվածը: Եվ երբ մայրերը տխրում են, ապա նրանց կաթը կարող է պակասել կամ ամբողջապես վերանալ: Այնպես որ շատ կարևոր է շրջապատել կերակրող մորը ուշադրությամբ և սիրով, թողնել նրան քնել, չծանրաբեռնել կենցաղային գործերով:

Կրծքով կերակրման տեսակները

  • Ըստ պահանջի
  • Որոշակի պարբերականությամբ

Առաջին դպքում մայրը կերակրում է փոքրիկին հենց վերջինս սկսում է լաց լինել` անկախ նրանից, թե որքան ժամանակ է անցել վերջին կերակրումից հետո: Երկրորդ դեպքում նրան կերակրում են խիստ գրաֆիկով` յուրաքանչյուր 3 ժամը մեկ: Այս կամ այն եղանակը ընտրելը սովորաբար կախված է երեխայի բնավորությունից: Եթե փոքրիկն անհանգիստ է, ապա մայրը ստիպված է ընտրել առաջին տարբերակը, իսկ եթե փոքրիկը հանգիստ է և շատ է քնում, ապա տեղին է երկրորդ տարբերակը:

Ամեն դեպքում մայրը պետք է իմանա, որ եթե եխան ինքնուրույն է թողում պտուկը, ապա նա սով չի զգա առնվազն 2 ժամերի ընթաքում: Այսինքն, եթե ձեր փոքրիկը կերակրելուց 30 րոպե անց արդեն լաց է լինում, ապա դրա պատճառը սովը չէ:

Արքա՞ն երկար  է հարկավոր կերակրել երեխային կրծքով

Չափազանց կարևոր է երեխային կրծքով կերակրել նրա կյանքի առաջին կես տարվա ընթացքում. դրանից կախված է նրա աճը, առողջությունը, զարգացումը: Ժամանակակից բժիշկները պայմանավորվել են, որ եթե մոր սեփական կաթը բավարար է, ապա մինչև 6 ամսական կարելի է իրականացնել կրծքով կերակրում, որն ամբողջովին բավարար է փոքրիկին, այսինքն ոչ ջուր, ոչ էլ այլ հավելում հարկավոր չէ:

Միակ բացառությունը չափազանց տաք կլիման է, որի դեպքում բարձրանում է արևային հարված ստանալու հավանականությունը: Այդ դեպքում հարկավոր է փոքրիկին նաև ջուր տալ: Կես տարուց հետո կրծքով կերակրելը կախված է ձեր ցանկությունից և հնարավորություններից: Արդեն 6 ամսականից կարող եք երեխային արհեստական կեր տալ, սակայն անհրաժեշտ է շարունակել կրծքով կերակրելը որոշ ժամանակ:

Մասնագետները նշում են, որ եթե նույնիսկ փոքրիկը քնում է մինչև առավոտ և չի արթնանում, ապա միևնույն է անհրաժեշտ է գիշերը 1 կամ 2 անգամ արթնացնել և կերակրել նրան: 6 ամսից հետո գիշերը կերակրել կարելի է 1 անգամ, ինչը թույլ կտա պահպանել մոր քունը: Փորձը ցույց է տալիս, որ երեխան լավ է քնում, եթե 23 ժամից հետո նրան լողացնում են սառը ջրում և լավ կերակրում: Այդ դեպքում նա խորը կքնի առաջիկա 3-4 ժամը: Այլ միջոց է սենյակի միկրոկլիմայի փոփոխումը: Հարկավոր է բավականին սառը ջերմաստիճան պահպանել` 20°-ից ոչ բարձր, իսկ խոնավությունը` 50-70%:

110 մարզիկ մեկ հարթակում․ Սեղմում հենարանից Հայաստանի 2025 թվականի առաջնությունըԱրտակարգ դեպք՝ Գեղարքունիքի մարզում Նոյեմբերի 21-ին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժման անդամները այցելեցին Գյումրիի Զարգացման Լաբորատորիա Առաջիկա 5 օրերին սպասվում է օդի աղտոտվածության մակարդակի կրկին աստիճանաբար բարձրացում. ՇՄՆ Իջևանի անտառտնտեսությունում բռնկված հրդեհը մարվել է Երեք օրում բացահայտվել է հանցագործության 281 դեպք. գրանցվել է 43 ավտովթար. զոհվել է 2, վիրավորվել՝ 53 մարդ Փաշինյանը հենց այնպես չի համեմատում իրեն Ադենաուերի հետ․ դրանով նա առաջ է տանում ադրբեջանական թեզը․ Էդմոն ՄարուքյանՆիկիտա Պավլովիչն իսկական հայ էր, ով մշտապես ամբողջ աշխարհում բարձր է պահել հայի անունն ու հայի հպարտությունը. Գագիկ Ծառուկյան ՆԳՆ–ն հայտարարում է մրցույթ՝ նախարարին կից Հասարակական խորհրդի կազմը ձևավորելու նպատակով Որոնվում են տեսագրության երիտասարդները. քրեական վարույթ կաՄահացել է ABBA խմբի երաժիշտ Յան Քլինգը Օդանավակայանում հայտնաբերված 53-ամյա կինը հետախուզվում էր պատժի կրումից խուսափելու համար «Թեթև մարզում մեր օլիմպիական չեմպիոնի հետ»․ Արման Ծառուկյանը տեսանյութ է հրապարակել (տեսանյութ) Նիկիտա Սիմոնյանը կհուղարկավորվի Մոսկվայի Վագանկովյան գերեզմանատանը Թրամփն ակնարկել է Ժնևի բանակցություններում «մեծ առաջընթացի» մասին ՀՀ ԿԲ–ն զգուշացնում է ՝ «DaoBit», «Orbis» և «GKGD» ընկերությունները գործում են իր վերահսկողության շրջանակից դուրս Խոշոր չափերով խարդախության և հափշտակության համար հետախուզվող է տեղափոխվել Հայաստան Կարծում եմ՝ շուտով կվերջացնենք այս «քաշքշուքն» Ուկրաինայում, ապա կզբաղվենք մեր ներքին գործերով․ Լուկաշենկո Ուսուցիչների դիտարկումները ուսումնասիրվելու են․ ԿԳՄՍՆ ուղված բողոքի հետքերով Հայտնաբերվել է 422 ոչ սթափ վարորդ․ պարեկների անցած շաբաթվա ծառայության արդյունքները ԿԳՄՍ նախարարությունն վշտակցություն է հայտնել ամերիկահայ բռնցքամարտիկ Վանես Մարտիրոսյանի մահվան կապակցությամբ Քննարկվել է մի շարք պատմամշակութային կառույցների նորահայտ հուշարձանի կարգավիճակ տալու հարցը Ընդդիմության միավորումն անհնար է և անիմաստ, բայց մի քանի բևեռով էլ հնարավոր է հաղթել սրանց. Արմեն ՄանվելյանՊուտինը հեռախոսազրույց է ունեցել Էրդողանի հետ․ ինչ են քննարկել Փաշինյանը թուրքամետ գործիչ է, դա են վկայում նրա քայլերը. Ավետիք ՉալաբյանԿյանքից անժամանակ հեռացել է Ռուզաննա ՄանուկյանըԻրականում ոչ «անկլավները», ոչ էլ դեօկուպացիան կապ չունեն «էշ, մի սատկիր, գարուն կգա» լոգիկայով իրականացվելիք դելիմիտացիայի հետ. Արմեն Աշոտյան Ոսկու գինը արագորեն անկում է ապրում. ի՞նչ կապ ունի դրա հետ Թրամփի ծրագիրը Դատարանը մարդկանց առջև պայման է դնում՝ եթե մասնակցես ցույցի, հետ կգնաս բանտ․ Լիդյա Մանթաշյան Դավիթ Խուդաթյանը կմեկնի Ուզբեկստան Robust Armenia 2025-ում քննարկվել են Հայաստանի հնարավորություններն ու մարտահրավերներըՍննդաբանները նշել են 50 տարեկանից հետո ոսկորների ամրացմանը նպաստող լավագույն սննդամթերքըUcom-ն աջակցեց կիբեռանվտանգության ամենամյա «Capture the Flag 2025» մրցույթի անցկացմանը Սպասվում է մառախուղ, օդի ջերմաստիճանը ցերեկն աստիճանաբար կնվազի․ եղանակի տեսությունԷվերեստը այլևս ամենաբարձրը չէ. գիտնականները հայտնաբերել են 100 անգամ բարձր «հսկաներ»Քաղաքական իշխանության քաղաքացիական հասարակություն է. դրա համար չեն խոսում. Մենուա Սողոմոնյան Եկամտի աճ չունեցող թոշակառուի համար գույքահարկը 100 տոկոսով բարձրանում է. Հրայր ԿամենդատյանՎեճը վերածվել է կրակոցների. դպրոցում աշակերտների ծնողների միջև կոնֆլիկտ է սկսվել. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ«Ինչո՞ւ է Հայաստանը խլում էլեկտրացանցերը ռուս միլիարդատիրոջից» ԱՄՆ-ն հետաձգում է խաղաղության ծրագիրը. ինչ է սպասվում առաջիկայումԿԳՄՍ նախարարությունը վշտակցությունն է հայտնել Նիկիտա Սիմոնյանի մահվան կապակցությամբ Բոլորին կոչ եմ անում լինել զգոն և ուշադիր. այս օգտահաշիվը որևէ առնչություն չունի Գագիկ Ծառուկյանի հետ. Տոնոյան Աշխարհը լարված սպասման մեջ. որ սահմաններում է պատերազմ սպասվումՆարինե Կոտիկյանը նշանակվել է Փաշինյանի խորհրդական Մտահոգիչ է, որ Հայաստանում ավելի շատ կալանավոր կա, քան դատապարտյալ. Դավիթ ՍարգսյանՉինաստանը բացարձակ առաջատար է արևային էներգիայի արտադրության ոլորտում Դեղեր, որոնք կարող են վտանգավոր և մահացու լինել երեխաների համարԱՄՆ փոխպետքարտուղարը շոկի է մատնել Փաշինյանին Ճամբարակ-Թթուջուր հատվածում բռնկված հրդեհը տարածվել է Գետիկի անտառպետության որոշ պահաբաժիններում՝ այրելով խոտածածկ և ծառեր Գործակալ Փաշինյանի ամերիկյան չափորոշիչներն աղետալի են հայ ժողովրդի համար` անազնիվ, գծուծ, անհավասարակշիռ. Արշակ Կարապետյան