Գիտնականները պարզել են աշխարհի ամենագեղեցիկ կղզիներից մեկում տասնյակ հազարավոր ցնցումների պատճառները
INTERNATIONAL NEWSՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
Գիտնականները պարզել են, որ հունական Սանտորինի կղզու մոտ այս տարվա սկզբին տեղի ունեցած տասնյակ հազարավոր երկրաշարժերի պատճառը մագմայի (այսինքն՝ հալված ապարի) ստորգետնյա շարժն էր։
Հետազոտողները ֆիզիկական մոդելներ և արհեստական բանականություն են օգտագործել՝ պարզելու, թե ինչ պատճառներով են մոտ 20 կմ խորության վրա տեղի ունեցել ավելի քան 25 հազար հորիզոնական ցնցումները, հայտնում է BBC-ն։
Արհեստական բանականությունը կարևորագույն գործիքներից մեկն էր․ դրա օգնությամբ գիտնականները վերլուծել են յուրաքանչյուր ցնցման տվյալները և դրանք կապող օրինաչափությունները։
Հետազոտության հեղինակներից մեկը՝ Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի դոկտոր Սթիվեն Հիքսը, նշել է, որ նոր տեխնոլոգիաների կիրառումը ֆիզիկական գիտելիքների համադրությամբ մոտ ապագայում կարող է օգնել կանխատեսելու հրաբուխների ժայթքումները։
Հունական Սանտորինի, Ամորգոս և Անաֆի կղզիների մոտ սեյսմիկ ակտիվությունը սկսել է աճել 2025 թվականի հունվարին։ Այնտեղ տեղի են ունեցել տասնյակ հազարավոր երկրաշարժեր, որոնցից շատերի մագնիտուդը գերազանցել է 5.0-ը։
Շատ զբոսաշրջիկներ հեռացել են, իսկ տեղի բնակիչները վախենում էին մերձակա Կոլումբո ստորջրյա հրաբխի մոտալուտ ժայթքումից։ Նաև մտավախություններ կային, որ ցնցումների շարքին կհաջորդի ավելի հզոր երկրաշարժ, ինչպիսին 1956 թվականինն էր, երբ 7.7 մագնիտուդով ցնցումը նույն տարածաշրջանում զգալի ավերածություններ էր գործել։
Science ամսագրում իրենց եզրակացությունները հրապարակած գիտնականները ստեղծել են Սանտորինիի շուրջ երկրակեղևի եռաչափ քարտեզը։ Այնուհետև նրանք նկարագրել են յուրաքանչյուր ցնցման պարամետրերը և դրանց համապատասխանող շարժումն ու լարվածությունը երկրակեղևում։ Սա թույլ է տվել կառուցել մանրամասն մոդել այն բանի, թե կոնկրետ ինչն է հանգեցրել երկրաշարժերի շարքին։
Հետազոտողների թիմը պարզել է, որ ակտիվությունը պայմանավորված է եղել մագմայի հորիզոնական շարժով։ Այն տեղի է ունեցել Սանտորինի կղզու և Կոլումբո հրաբխի տակ՝ մոտ 30 կմ երկարությամբ անցուղով, որը գտնվում է ծովի հատակից ավելի քան 10 կմ խորության վրա։
Ըստ գիտնականների գնահատականների, երկրակեղևով անցած մագմայի ծավալը կարող էր լցնել 200 հազար օլիմպիական լողավազան։ Հենց այդ «ինտրուզիաներն» են (ինչպես դրանք անվանում են երկրաբանության մեջ) իրենց ճանապարհին ճեղքել ապարների շերտերը՝ առաջացնելով հազարավոր ցնցումներ։
«Ցնցումները մեզ այնպիսի տեղեկատվություն են տալիս, ասես, գետնի խորքում սարքեր ունենք, որոնցից տվյալներ ենք ստանում,- բացատրում է հետազոտության առաջատար հեղինակ, սեյսմոերկրաֆիզիկոս Էնթոնի Լոմաքսը։- Երբ վերլուծում ենք «պատկերը», որն այդ երկրաշարժերը ստեղծում են Երկրի մեր 3D մոդելում, այն շատ լավ համընկնում է նրա հետ, ինչ ակնկալում ենք տեսնել մագմայի հորիզոնական շարժի դեպքում»։
Հետևեք մեզ՝ այստեղ
Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi Camp
Idram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNet
Ucom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia
Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital Future
IDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United States
RoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments
