Yerevan, 07.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Կարևորը էներգակիրներն են, մնացած ամեն ինչը երկրորդական է. «Փաստ»

POLITICS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ուկրաինական պատերազմը համաշխարհային մակարդակով փոփոխությունների պատճառ է դարձել։ Խնդիրն այն է, որ Ռուսաստանը և Ուկրաինան առանցքային դերակատարություն ունեն համաշխարհային տնտեսության մեջ հումքի մատակարարման շղթաներում։ Իսկ Արևմուտք - Ռուսաստան դիմակայությունն իր հետ նոր ռիսկեր է ավելացնում։ Առաջին հերթին այն վերաբերում է Արևմուտքի կողմից Ռուսաստանի նկատմամբ հայտարարված տնտեսական պատերազմին։ Ռուսաստանն ընդհանրապես ամենաշատ սանկցիաների ենթարկված պետությունն է։ Ռուսաստանի՝ Ուկրաինայի նկատմամբ ռազմական գործողությունների մեկնարկից հետո ավելի քան 11 հազար սահմանափակումներ են դրվել ռուս անհատների, ընկերությունների, ապրանքների և տեխնոլոգիաների նկատմամբ։

Թեև նման սահմանափակումների մեծ թիվը իսկապես տպավորիչ է, սակայն այդ «դժոխային պատժամիջոցները» մինչ այժմ այնքան դժոխքի չեն հասցրել Ռուսաստանին, ինչպես ի սկզբանե սպասվում էր: Իսկ երբ Ռուսաստանի արտարժութային պահուստների գրեթե կեսը՝ շուրջ 640 մլրդ դոլար, սառեցվեց, շատ էր խոսվում այն մասին, որ շուտով Ռուսաստանը դեֆոլտի մեջ է հայտնվելու և ընդունակ չի լինելու իր պարտքը սպասարկել, բայց դա այդպես էլ տեղի չունեցավ։ Բացի այդ, ընդհանուր առմամբ, ռուսական տնտեսության վերաբերյալ ապոկալիպտիկ կանխատեսումներն իրականություն չդարձան։ Իսկ ներկայում համեմատականության մեջ Ռուսաստանի տնտեսական դրությունն ավելի բարվոք է, քան Եվրոպական մի շարք երկրների, որոնք լուրջ տնտեսական դժվարությունների առաջ են կանգնել։

Պատճառն այն է, որ ներկա տնտեսական փոխկապակցվածության պայմաններում նույն Արևմուտքը հետևողական չէ իր կողմից սահմանված պատժամիջոցներին, կամ հատուկ դրանցում սողանցքներ է թողնվում՝ մի շարք ուղղություններով շարունակելով օգտվել ռուսական մատակարարումներից։ Օրինակ՝ մինչ այժմ Եվրոպան շարունակում է գազ գնել Ռուսաստանից՝ չնայած «Հյուսիսային հոսք» գազատարը լիովին դադարեցրել է աշխատանքը։ Որքան էլ զարմանալի թվա, բայց ռուսական գազի մատակարարումը շարունակվում է հենց Ուկրաինայի տարածքով։ Փաստացի ստացվում է, որ Ուկրաինայում ինտենսիվ ռազմական գործողությունները շարունակվում են, այդ երկիրն ավերակների է վերածվում, բայց Եվրոպան Ուկրաինայի տարածքով անխափան կերպով ռուսական գազ է ստանում։ Ու որևէ մեկի մտքով չի անցնում վնասել գազատարը, ինչպես եղավ «Հյուսիսային հոսքի» դեպքում։

Եվրոպացի պաշտոնյաները հայտարարում են, թե իրենց համար սկզբունքային հարց է, որ Ռուսաստանը չկարողանա ֆինանսավորել պատերազմը, և ամեն ինչ անելու են դրա համար, բայց մյուս կողմից էլ շարունակում են մեծ գումարներ վճարել Ռուսաստանին։ Չնայած պատերազմին և պատժամիջոցներին, որոշ ուղղություններով եվրոպական երկրներն անգամ մեծացնում են առևտուրը Ռուսաստանի հետ։ Մյուս կողմից էլ՝ եվրոպացիները միջնորդավորված կերպով են գնում ռուսական էներգակիրները, այն էլ՝ ավելի թանկ գներով, քան կարող էին ստանալ միանգամից Ռուսաստանից։ Օրինակ՝ Չինաստանը մեծ քանակությամբ հեղուկ գազ է գնում Ռուսաստանից, որը հետո վերավաճառում է եվրոպական երկրներին։ Իսկ Հնդկաստանը զեղչված գնով ռուսական նավթ է գնում, իսկ վերամշակումից հետո ավելի թանկ գնով վերավաճառում է Եվրոպայում։ Ու այս ամենով հանդերձ Եվրոպան ցանկանում է էներգակիրների մատակարարման համար Ռուսաստանին այլընտրանքներ գտնել։

Իսկ այդ ուղղություններից մեկն էլ Ադրբեջանն է, որի հետ ԵՄ-ն գազային համաձայնագիր է կնքել, ինչի համաձայն, Բաքուն պետք է կրկնապատկի դեպի Եվրոպա գազի մատակարարումները։ Իսկ ադրբեջանական գազի մատակարարումների ավելացման պայմաններում Ռուսաստանը մեծացնում է ռուսական գազի մատակարարումները դեպի Ադրբեջան։ Եվ ոչ մի երաշխիք չկա, որ նույն ռուսական գազը ադրբեջանականի անվան տակ չի հայտնվում եվրոպական շուկայում։ Բայց եվրոպացիները ոչ միայն լռում են այս մասին, այլև աչք են փակում Արցախի ու Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի իրագործած հանցագործությունների վրա։ Իսկ երկակի չափորոշիչների կիրառումն էլ ավելի է ոգևորում Բաքվին։

Ավելին, եվրոպացիներին շահագրգռելու համար Բաքվից և Անկարայից այնպիսի հայտարարություններ են հնչում, թե տարբեր էներգետիկ նախագծեր են անցնելու հենց, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքով»։ Իսկ այն, որ Ադրբեջանը հիմք է նախապատրաստում Հայաստանի նկատմամբ նոր ագրեսիայի, ցույց են տալիս նաև տարբեր լրատվամիջոցներում հրապարակվող կեղծ կամ խեղաթյուրված տեղեկությունները։ Դրանցից մեկն էլ այն մասին էր, թե իբր Ռուսաստանը Հայաստանի ձեռքով հարձակում է նախապատրաստում ադրբեջանական խողովակաշարերի վրա։ Այսպիսով, տեսնելով, որ գազի համար իր հանցագործությունները կարող են անտեսվել, Բաքուն ձգտում է Արևմուտքի աչքում լեգիտիմացնել իր նոր ագրեսիան։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth