200 000 տարի առաջ մարդիկ նախընտրել են մահճակալներին քնել
VIDEOԱյսպիսի եզրակացության է եկել հնագետների եւ մարդաբանների միջազգային խումբը, որը հարավաֆրիկյան Սահմանային քարանձավում հայտնի հնագիտական պեղումների վայրում հայտնաբերել է հնագույն մահճակալների հետքեր, որոնք պատրաստվել են կորեկազգի խոշորատերեւ բույսերի խրձերից: Դրանցից, սակայն, քիչ բան է մնացել՝ միայն հազիվ տարբերվող հետքեր, որոնք, սակայն, հաջողվել է ճշգրիտ նույնականացնել ուժեղ խոշորացնելու եւ քիմիական վերլուծության օգնությամբ, հայտնում է «Հանրամատչելի մեխանիկա»-ն:
Խոտի մահճակալները տեղակայված են եղել քարանձավի խորքում` մոխրի մի շերտի վրա, որը, ըստ երեւույթին, քնած մարդկանց պաշտպանել է սողացող միջատներից: Ըստ գիտնականների՝ մոխիրը հին ժամանակներում բավականին տարածված միջոց է եղել միջատների դեմ, քանի որ խոչընդոտել է նրանց տեղաշարժին, ինչպես նաեւ արգելափակել է շնչառական եւ խայթող օրգանները: Բացի այդ, ամենահին մահճակալների վերին շերտում հայտնաբերվել են լելեշվայի հետքեր, դա բույս է, որը մինչ այժմ օգտագործվում է Արեւելյան Աֆրիկայում` միջատներից պաշտպանվելու համար:
Գիտնականների խոսքերով՝ որոշ դեպքերում հիմք է ծառայել այս վայրում տեղակայված ավելի հին մահճակալների մոխիրը: Դրանք հավանաբար այրվել են քարանձավը մաքրելու եւ միջատներին ոչնչացնելու համար: Մոխիրը նաեւ օգտագործվել է նոր մահճակալների տեղադրման համար մաքուր մակերեւույթ ստեղծելու նպատակով:
«Մեր ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ ավելի քան 200 000 տարի առաջ, համարյա մեր տեսակի ծագման ակունքներում, մարդիկ կարողացել են անհրաժեշտության դեպքում կրակ ստանալ, եւ նրանք օգտագործել են կրակը, մոխիրը եւ դեղաբույսերը քարանձավը մաքուր պահելու ու դրանից մակաբույծներին հանելու համար: Վարքագծի նման ռազմավարությունը կարող էր օգտակար լինել ինչպես առողջության համար, այնպես էլ այս վաղ համայնքներին առավելություն տալ»,- ասում է հետազոտական խմբի ղեկավար, պրոֆեսոր Լին Ուեդլին` հարավաֆրիկյան Վիտվատերսրանդի համալսարանից:
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments
IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool
Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue
AraratBank: Financial Partner of Théâtron Festival
The Sound of Artsakh in the USA
Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership
Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young Musicians
Ucom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security
JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms 
Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference
Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by Kids
Converse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee Conference
Financial Literacy Lesson with Idram Junior
Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom
IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025
200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row
Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia
AraratBank Modernizes Matenadaran's Security System 
