Ավելի շատ վնա՞ս, թե՞ օգուտ. փոքր ՀԷԿ-երի խնդիրը՝ փորձագետների ուշադրության կենտրոնում
INTERVIEWՀիդրոէլեկտրակայանների գործունեությանն առնչվող մտահոգությունները մշտապես եղել են «Փաստի» ուշադրության կենտրոնում։ Փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման հետ կապված հիմնական ահազանգերը վերաբերում են նրան, որ դրանք նպաստում են գետերի չորանալուն, բացի դա, նշվում է՝ հնարավոր է, որ ՓՀԷԿ-երի շահագործման պատճառով առաջանա ոռոգման ջրի պակաս, կամ ջրի սակավության պատճառով գետը չկարողանա ինքնամաքրվել: Չնայած ոլորտը կարգավորվում է օրենսդրությամբ, բայց գուցե որոշակի առումով կա նաև վերահսկողության խնդիր։
Օրերս անդրադարձել էինք նրան, որ «Լոռվա ամրոց» ՍՊԸ-ն ցանկանում է Լոռու մարզում Ձորագետ գետի վրա երկու փոքր հիդրոէլեկտրակայան կառուցել և ջրօգտագործման թույլտվություն ստանալու նպատակով դիմել է շրջակա միջավայրի նախարարությանը։ Այս ՀԷԿ-երի կառուցման ծրագրի շուրջ աղմուկ էին բարձրացրել բնապահպանական որոշ կազմակերպություններ:
Ըստ նախագծահաշվարկային փաստաթղթերի, այն ունենալու է շուրջ 30 մեգավատտ հզորություն։ Մասնագետներից ոմանք կարծիք էին հայտնել, որ նման հնարավորություններով ՓՀԷԿ-ի շահագործման արգելանքը կարող է էական վնաս հասցնել էներգետիկ ոլորտին։
Առհասարակ, ցանկացած նման հարց պետությանը կանգնեցնում է երկու խնդրի առաջ. մի կողմից՝ բնապահպանական հարցեր, մյուս կողմից՝ տնտեսական շահ։ Ո՞րն ընտրել կամ արդյոք հնարավո՞ր է, օրինակ՝ ՓՀԷԿ-ի աշխատանքն այնպես կազմակերպել, որ այն գոնե մեծ հաշվով անվնաս լինի շրջակա միջավայրի համար։
Հարցի վերաբերյալ մեկնաբանություններ ստանալու համար «Փաստը» դիմեց բնապահպան Կարինե Դանիելյանին և արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, էներգետիկ աշխարհաքաղաքականության և միջազգային անվտանգության հարցերով մասնագետ Արմեն Մանվելյանին։
Կարինե Դանիել յանը նշեց, որ կոնկրետ այս երկու ՓՀԷԿ-երի կառուցման և դրա շուրջ բարձրացած աղմուկի խնդրին ինքն էլ է ծանոթ։ «Կարծում եմ՝ մոտակա օրերին հանրային խորհրդի բնապահպանական հարցերի հանձնաժողովում կքննարկենք այս հարցը, որովհետև էներգետիկները բնապահպաններին հակառակ կարծիք ունեն, ասում են, որ ՀԷԿ-երն անհրաժեշտությունն են, դրանք կառուցելն արգելելը սխալ է։ Բնապահպաններն էլ, իհարկե, այլ կարծիքի են։ Մենք կհրավիրենք և՛ բնապահպաններին, և՛ էներգետիկներին, կլսենք երկու կողմերին էլ՝ խնդրին առավել մանրամասն ծանոթանալու համար»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Դանիելյանը։
Արմեն Մանվելյանը նշում է՝ իր կարծիքով, փոքր ՀԷԿ-երի արդյունավետությունը շատ ցածր է։ «Կարծում եմ, որ փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման քաղաքականությունը սխալ է։ Դրանց օգտակար գործողության գործակիցը բավականին ցածր է, իսկ էկոլոգիական վնասը՝ մեծ։
Ընդհանրապես հիդրոէլեկտրակայաններ պետք է կառուցել համեմատաբար մեծ գետերի վրա, որտեղ արդյունավետությունը բավականին բարձր է, այդ պայմաններում հասցված բնապահպանական վնասն էլ, այսպես ասենք, փոխհատուցվում է։
Փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման դեպքում խնդիրն այլ է։ Փոքր գետերը չորանում են, փաստացի փակվում, այդ ՀԷԿ-երի արտադրած էլեկտրաէներգիայի ինքնարժեքը բավականին բարձր է, և պետությունը մասամբ փոխհատուցում է բարձր ինքնարժեքի դեպքում։
Կարծում եմ՝ փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման քաղաքականությունը պետք է դադարեցնել, նշել որոշակի չափորոշիչներ, օրինակ՝ թե ինչ մեծության գետի վրա կարելի է ՀԷԿ կառուցել և այլն»,-ընդգծում է Մանվելյանը։
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow
Suren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International Forum
Pay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoins
Unibank Launches Online Queue Booking System
With Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing Championship
AraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual Game
Converse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference
Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments
IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool
Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue
AraratBank: Financial Partner of Théâtron Festival
The Sound of Artsakh in the USA
Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership
Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young Musicians
Ucom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security
JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms 
Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference
Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by Kids
Converse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee Conference
Financial Literacy Lesson with Idram Junior
Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom
IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025
200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row
Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia
AraratBank Modernizes Matenadaran's Security System
The Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of Cooperation
Ucom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6G
AraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of Cooperation
The Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludes
IDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”
Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection
Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives
Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth
SIA 2025 Award Ceremony Held under AraratBank Sponsorship 
