Երևան, 15.Օգոստոս.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Ավելի շատ վնա՞ս, թե՞ օգուտ. փոքր ՀԷԿ-երի խնդի­րը՝ փոր­ձա­գետ­նե­րի ուշադ­րու­թյան կենտ­րո­նում

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ

Հիդրոէլեկտրակայանների գործունեությանն առնչվող մտահոգությունները մշտապես եղել են «Փաստի» ուշադրության կենտրոնում։ Փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման հետ կապված հիմնական ահազանգերը վերաբերում են նրան, որ դրանք նպաստում են գետերի չորանալուն, բացի դա, նշվում է՝ հնարավոր է, որ ՓՀԷԿ-երի շահագործման պատճառով առաջանա ոռոգման ջրի պակաս, կամ ջրի սակավության պատճառով գետը չկարողանա ինքնամաքրվել: Չնայած ոլորտը կարգավորվում է օրենսդրությամբ, բայց գուցե որոշակի առումով կա նաև վերահսկողության խնդիր։ 

Օրերս անդրադարձել էինք նրան, որ «Լոռվա ամրոց» ՍՊԸ-ն ցանկանում է Լոռու մարզում Ձորագետ գետի վրա երկու փոքր հիդրոէլեկտրակայան կառուցել և ջրօգտագործման թույլտվություն ստանալու նպատակով դիմել է շրջակա միջավայրի նախարարությանը։ Այս ՀԷԿ-երի կառուցման ծրագրի շուրջ աղմուկ էին բարձրացրել բնապահպանական որոշ կազմակերպություններ: 

Ըստ նախագծահաշվարկային փաստաթղթերի, այն ունենալու է շուրջ 30 մեգավատտ հզորություն։ Մասնագետներից ոմանք կարծիք էին հայտնել, որ նման հնարավորություններով ՓՀԷԿ-ի շահագործման արգելանքը կարող է էական վնաս հասցնել էներգետիկ ոլորտին։ 

Առհասարակ, ցանկացած նման հարց պետությանը կանգնեցնում է երկու խնդրի առաջ. մի կողմից՝ բնապահպանական հարցեր, մյուս կողմից՝ տնտեսական շահ։ Ո՞րն ընտրել կամ արդյոք հնարավո՞ր է, օրինակ՝ ՓՀԷԿ-ի աշխատանքն այնպես կազմակերպել, որ այն գոնե մեծ հաշվով անվնաս լինի շրջակա միջավայրի համար։ 

Հարցի վերաբերյալ մեկնաբանություններ ստանալու համար «Փաստը» դիմեց բնապահպան Կարինե Դանիելյանին և արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, էներգետիկ աշխարհաքաղաքականության և միջազգային անվտանգության հարցերով մասնագետ Արմեն Մանվելյանին։ 

Կարինե Դանիել յանը նշեց, որ կոնկրետ այս երկու ՓՀԷԿ-երի կառուցման և դրա շուրջ բարձրացած աղմուկի խնդրին ինքն էլ է ծանոթ։ «Կարծում եմ՝ մոտակա օրերին հանրային խորհրդի բնապահպանական հարցերի հանձնաժողովում կքննարկենք այս հարցը, որովհետև էներգետիկները բնապահպաններին հակառակ կարծիք ունեն, ասում են, որ ՀԷԿ-երն անհրաժեշտությունն են, դրանք կառուցելն արգելելը սխալ է։ Բնապահպաններն էլ, իհարկե, այլ կարծիքի են։ Մենք կհրավիրենք և՛ բնապահպաններին, և՛ էներգետիկներին, կլսենք երկու կողմերին էլ՝ խնդրին առավել մանրամասն ծանոթանալու համար»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Դանիելյանը։

Արմեն Մանվելյանը նշում է՝ իր կարծիքով, փոքր ՀԷԿ-երի արդյունավետությունը շատ ցածր է։ «Կարծում եմ, որ փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման քաղաքականությունը սխալ է։ Դրանց օգտակար գործողության գործակիցը բավականին ցածր է, իսկ էկոլոգիական վնասը՝ մեծ։ 

Ընդհանրապես հիդրոէլեկտրակայաններ պետք է կառուցել համեմատաբար մեծ գետերի վրա, որտեղ արդյունավետությունը բավականին բարձր է, այդ պայմաններում հասցված բնապահպանական վնասն էլ, այսպես ասենք, փոխհատուցվում է։ 

Փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման դեպքում խնդիրն այլ է։ Փոքր գետերը չորանում են, փաստացի փակվում, այդ ՀԷԿ-երի արտադրած էլեկտրաէներգիայի ինքնարժեքը բավականին բարձր է, և պետությունը մասամբ փոխհատուցում է բարձր ինքնարժեքի դեպքում։ 

Կարծում եմ՝ փոքր ՀԷԿ-երի կառուցման քաղաքականությունը պետք է դադարեցնել, նշել որոշակի չափորոշիչներ, օրինակ՝ թե ինչ մեծության գետի վրա կարելի է ՀԷԿ կառուցել և այլն»,-ընդգծում է Մանվելյանը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ

Իսպանիայում անտառների հրկիզման գործով չորս մարդ է ձերբակալվել Արցունքներ, ճիչեր և սկանդալներ. նոր վավերագրական ֆիլմում ցուցադրվում է Քիմ Քարդաշյանի և Քանյե Ուեսթի ամուսնության փլուզումըԱՄՆ Պետքարտուղարությունն արձագանքել է Իսրայելի՝ Արևմտյան ափը բաժանելու ծրագրինԿորդոբան մեկնաբանել է Սպերցյանի ապագայի մասին լուրերը Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի Հայաստան-Պորտուգալիա խաղի տոմսերը ամբողջությամբ սպառվել են․ ՀՖՖ«3+3» ձևաչափով հաջորդ հանդիպումը նախատեսվում է Երևանում կամ Բաքվում․ ՀՀ ԱԳՆ Հայր–դուստր ջերմ հանդիպում. Կիրկորովն ու Ալլա-Վիկտորիան Հունաստանում Սևանա լճից ոռոգման համար 127.5 մլն մ³–ի փոխարեն 170 մլն մ³ ջուր բաց կթողնվի Արոնյանը երկրորդ տեղն է զբաղեցրել արագ շախմատի մրցաշարում․ Grand Chess Tour Գողերը որսում են Labubu. «Շքեղ» հանցագործության նոր թիրախ Վրաստանի դատախազությունը հրապարակել է «օրենքով գող» Մերաբ Սուխումսկու եղբոր սպանության պատվիրատուների անուններըԹուրքիան նոր ռազմական համաձայնագրի շրջանակում Սիրիային զենք և զինտեխնիկա կտրամադրիԱլյասկայում Պուտինի և Թրամփի հանդիպումից հետո փաստաթղթերի ստորագրում չի նախատեսվում. ՊեսկովՎանաձորում հայտնի «Գլորիա» կարի ֆաբրիկայից 2 կարող բանվորուհիներ տեղափոխվել են «Վանաձոր» բժշկական կենտրոնՈւկրաինայի կառավարությունը նախատեսում է երկու նավթագազային հանքավայրեր փոխանցել Միացյալ ՆահանգներինՌուսաստանը «Լրագրողներ առանց սահմանների» միջազգային կազմակերպությանը հայտարարել է անցանկալիՈւԵՖԱ-ի Սուպերգավաթը կարող է ընդլայնվել․ կառույցում նոր ձևաչափ են մտածել Կեյթ Միդլթոնը կորցրել է 40 կգ՝ քաղցկեղի դեմ պայքարից հետո ԱՄՆ նախագահը կարծում է, որ Վլադիմիր Պուտինը գործարք կկնքի իր հետ Թուրքիայի հարավում անտառային հրդեհների պատճառով հարյուրավոր բնակիչներ տարհանվել ենԹրամփը Ստոլտենբերգի հետ քննարկել է խաղաղության Նոբելյան մրցանակը. Dagens NaeringslivՎանաձորցի Մոսինյանների ընտանիքում ծնվել է 5 կգ քաշով 8-րդ որդին Նորաձևությունը մեզ տանում է մանկություն. խաղային պայուսակների և կախազարդերի միտումը Ուկրաինայում հուլիսին քաղաքացիական բնակչության շրջանում զոհերի թվով երեք տարվա առավելագույն ցուցանիշն է գրանցվելՀնդկաստանում տեղացած հորդառատ անձրևների հետևանքով զոհվել է առնվազն 37 մարդ, վիրավորվել՝ ավելի քան 100-ըՄահվան ելքով ավտովթար Կոտայքի մարզում. կա 1 զոհ, 6 վիրшվորԻրանի հոգևոր առաջնորդը համաձայնել է վերսկսել միջուկային բանակցությունները ԱՄՆ-ի հետ․ ReutersԱՄՆ-ի հետ հետագա շփումներում կարող է համաձայնություն ձեռք բերվել ռազմավարական հարձակողական սպառազինությունների շուրջ. ՊուտինԻրանը առանձնապես զգայուն է իր տրանսպորտային հասանելիությունը սահմանափակող ծրագրերի նկատմամբ. ԱրաղչիՖոնդային շուկան պատրաստվում է աճի՝ Ալյասկայում Թրամփի և Պուտինի հանդիպման ֆոնին. BILD970 դոլար՝ աղբի տոպրակ հիշեցնող ինչ-որ բանի համար. Balenciaga-ի հերթական անհեթեթ առաջարկըԵվրահանձնաժողովը հույս ունի սեպտեմբերին համաձայնեցնել Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցների 19-րդ փաթեթըՆուբարաշենի թռչնաբուծարանի մոտակա տարածքում ապօրինի պահվող զենք-զինամթերք է հայտնաբերվել710 նորահայտ հուշարձան ընդգրկվել է ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակումՀուլիսի 15-ի դրությամբ Ստեփանակերտից անհետացել են բոլոր 25 արձաններն ու կիսանդրիները, որոնք կանգնեցված էին նշանավոր անձանց հիշատակին. հայտարարությունԹմրամիջոցով փաթեթներ տեղադրող տղամարդիկ կալանավորվել են (տեսանյութ) Այո, կա առաջարկ, այս անգամ ամեն ինչ շատ լուրջ է. Սպերցյանը հաստատել է տրանսֆերային լուրերըԺնևում չեղարկվել է հասարակական տրանսպորտի վճարը ՀԱՄԱՍ-ը պատրաստ է դուրս բերել իր մարտիկներին Գազայից Իսրայելի զորքերը հետ քաշելու դիմաց․ Al ArabiyaԷրդողանը դատի է տվել ընդդիմության առաջնորդին վիրավորանքի համար Չկա նախկին-ներկա, կա ազգային-ապազգային, եթե նախկինն Արցախն է, ուրեմն, ես նախկին եմ. Շարմազանով Ձերբակալվել է ՆԳՆ ոստիկանության Տավուշի հաշվառման քննական բաժնի պետը և ևս 14 անձ Որոշ երկրներում տեղական ինտերնետային վերահեռարձակողների պատճառով առաջացել են տեխնիկական խնդիրներ, որոնք պատճառ են դարձել «Կենտրոն» ՀԸ տարբերանշանի ներքո ցուցադրել ոչ հայկական արտադրանքԳազայում սովից մահացածների թիվը հասել է շուրջ 240-ի Արմավիրի մարզում բախվել են «Nissan X-Trail»-ը, «Volkswagen»-ը և «ՎԱԶ 2107»-ը․ կան վիրավորներ Զելենսկին և Սթարմերը քննարկել են անվտանգության երաշխիքները Ռուսաստանը և Ուկրաինան գերիների փոխանակում են իրականացրել Էդ ո՞ր հայ ոստիկանն է գնալու ադրբեջանցիների սադրանքը կանխելու. Մենուա Սողոմոնյան Յունիբանկը թողարկել է արտոնյալ բաժնետոմսեր՝ տարեկան 12% հաստատագրված շահութաբաժնով ՄԻՊ ներկայացուցիչները տեսակցել են կալանավորված Սերոբ Գասպարյանին