Էլեկտրակիթառ. մետաղյա թավայից մինչև ծիծեռնակի պոչ
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Կիթառները կարելի է բաժանել երկու մեծ խմբի՝ ակուստիկ և էլեկտրո։ Էլեկտրական կիթառների հայտնվելը շատ մեծ դեր է խաղացել երաժշտության մեջ, քանի որ առանց դրա շատ երաժշտական ուղղություններ պարզապես չէին ծնվի: Էլեկտրական կիթառի ստեղծման պատմությունը սկսվել է 192030 ական թվականներին:
Այն ժամանակ սովորական ակուստիկ կիթառն օգտագործվում էր բազմաթիվ ամերիկյան բլ յուզային և ջազային նվագախմբերի կողմից, բայց քանի որ այն գործնականում լսելի չէր, նրան տրվել էր միայն ռիթմային գործիքի «պաշտոն»: Այսինքն՝ պահանջ կար կիթառի ձայնը բարձրացնել:
1923 թվականին սկսել են էլեկտրականության միջոցով կիթառի ձայնը բարձրացնելու առաջին փորձերը կատարել: Այդ տարիներին քիչ հայտնի ինժեներ և գյուտարար Լլոյդ Լորը կարողացել է ստեղծել լարային գործիքների էլեկտրաստատիկ ձայնի ուժեղացուցիչ, որը ֆիքսում էր ռեզոնատորային տուփի թրթռումները և ուժեղացնում այն:
Այնուամենայնիվ, նրա գյուտը շուկայում ամբողջովին ձախողվել է: Էլեկտրական կիթառի ստեղծման պատմության մեջ կարևոր ամսաթվերից մեկը 1931 թվականն է, երբ Ժորժ Բոշամը և Ադոլֆ Ռիգբենկերը հորինել են էլեկտրամագնիսական ձայնի ուժեղացուցիչը:
Դրա մեջ էլեկտրական ազդակը անցնում է մագնիսի փաթույթով, ստեղծում էլեկտրական դաշտ, և թրթռացող լարից եկող ազդանշանն ուժեղանում է: Հենց հայտնվեց նրանց հորինած էլեկտրակիթառը, այն անմիջապես կոչվեց «թավա»:
Եվ դա այն պատճառով, որ նրա մարմինն ամբողջությամբ մետաղական էր, իսկ տեսքով իսկապես նման էր թավայի, որին կցված էր անհամաչափ երկար «բռնակ»՝ գրիֆը:
Այնուամենայնիվ, պարզվեց, որ այս առաջին էլեկտրական կիթառը ամենակենսունակն է:
Բազմաթիվ փորձարարներ 1930-ականների վերջին փորձել են ձայնի ուժեղացուցիչը տեղադրել իսպանական կիթառների մեջ, որոնք ավելի ավանդական են և ունեն դատարկ կորպուսներ, կամ էլ կիթառին տալ այլ տեսք:
Բայց առանց այնպիսի խնդիրների, ինչպես ռեզոնանսային երևույթները (feedback), աղավաղումները և այլ արտառոց աղմուկների հայտնվելը, ոչինչ չէր ստացվում: Միայն կիրառելով կրկնակի հանդիպակաց փաթույթ, որը ունակ է «խլացնել» ավելորդ ազդանշանները, հնարավոր եղավ հաղթահարել բոլոր այդ թերությունները:
Ժամանակին Լեո Ֆենդերը հիմնել է մի ընկերություն, որը մինչև 1950 թվականը դրոշմում էր էլեկտրակիթառների պատճեններ, որոնք կոչվում էին «Esquire» (թարգմանվում է որպես զինակիր): Հետագայում «Esquire»-ին հաջորդել են «Broadcaster»- ը և «Telecaster»- ը, իսկ 1954 թվականին արտադրվել է «Stratocaster» անվանված գործիքը:
Այդ ժամանակվանից ի վեր էլեկտրակիթառների այս մոդելը չի ենթարկվել որևէ փոփոխության, քանի որ նրա արտաքին ձևը առանձնապես չէր խանգարում կիթառի ձայնի որակին:
Այնուամենայնիվ, դիզայներները փորձել են հնարավորինս իրականություն դարձնել իրենց ֆանտազիաները: Օրինակ՝ «ABBA» խմբի կիթառահարի գործիքը իր տեսքով նման էր աստղի, իսկ «Scorpions» խմբի կիթառահարը ուներ ծիծեռնակի պոչի տեսքով էլեկտրակիթառ:
Էլեկտրակիթառ արտադրող ընկերություններից ամենահայտնին թերևս «B.C. Rich and Gibson» ընկերությունն է իր ծայրահեղական գործիքների ուրվագծերով ու արտաքին տեսքով: Հենց այդ ընկերության դիզայներներն են ստեղծել «ծիծեռնակի պոչը»:
Իսկ ո՞վ է առաջին անգամ նվագել էլեկտրակիթառով։ Դա առաջին անգամ արել է Լես Պոլը, որը դաշնակահար է եղել։
Ռոքի ծննդից սկսած՝ էլեկտրակիթառը եղել է ռոքի անբաժան մաս։ Երբ առաջին անգամ էլեկտրակիթառով նվագել են, այն մարդկանց վրա թողել է անմոռանալի տպավորություն, և մարդիկ սկսել են ավելի հաճախ գնալ այն համերգներին, որտեղ կա էլեկտրակիթառ։
Հենց այսպես էլ այն դարձել է հայտնի։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը




















































