Yerevan, 06.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Դուք իրոք հավատո՞ւմ եք, որ փղերը վախենում են մկներից. իզուր

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Փղերը վախենում են մկներից: Ընդ որում, համարվում է, որ այդ վախի պատճառն այն է, որ մկները կարող են անցնել փղի կնճիթի (կամ ականջի) մեջ և ստեղծել անհարմարավետության զգացում, երբեմն անգամ շնչահեղձություն: Կա նաև վարկած, որ մուկը կարող է կրծել քնած փղի ներբանը և անցնել նրա ոտքի մեջ. այդ իսկ պատճառով փղերը կանգնած են քնում:

Իրականում այդպես չէ:

Փղերը մկներից իրականում չեն վախենում: Ի դեպ, նշենք, որ փղերը ոչ միշտ են կանգնած քնում, եթե կա հնարավորություն, նրանք պառկում են: Իսկ արդյո՞ք մկնիկը կարող է այդ դեպքում նրա ներբանները կրծել: Հարց է ծագում՝ իսկ ինչի՞ համար կրծել, չէ՞ որ մկների հիմնական կերը բուսական է, բացի այդ, չնայած փղի ներբանները որոշ հատվածներում բարակ են, այնուամենայնիվ, այն ծակելու համար կրծելը տևական ժամանակ կպահանջի: Հետո էլ փոքրիկ մկնիկը օրվա ընթացքում արևի տակ գերտաքացած հսկայի մոտ գտնվելիս անպայման ջերմային հարված կստանա և կսատկի: Ինչ վերաբերում է փղի կնճիթի մեջ մուկ մտնելուն, ապա պետք է ասել, որ փիղը դրանից հաստատ շնչահեղձ չի լինի, քանի որ նա բերանով էլ է շնչում: Հետո էլ կնճիթի մեջ գտնվող մկնիկին դուրս շպրտելու համար փղին անգամ պետք չէ փռշտալ, բավական է ընդամենը խորը արտաշնչել, և մկնիկը դուրս կթռչի: Այնուամենայնիվ, մարդկանց մեջ արմատացած է այն կայուն մոլորությունը, որ փղերը վախենում են մկներից: Նշենք, որ այդ մասին դեռևս 2000 տարի առաջ Պլինոս Ավագն է գրել: Ըստ նրա խոսքերի, փղերը անգամ հրաժարվում են այն կերից, որը մկնահոտ ունի: Փղերի «մկնաֆոբիայի» մասին գրվածքներ են հայտնվել 19-րդ դարի սկզբներին, ընդ որում, այդ գրվածքները ոչ թե կենդանաբանների գրչին էին պատկանում, այլ լրագրողների: Գրվում էր, որ կրկեսի փղերին վարժեցնելիս կարևոր է, որ նրա վանդակ մուկ չմտնի, քանի որ այդ կենդանու տեսքից փիղը սարսափում է, սկսում է անկանոն շարժվել, պտտվել և արդյունքում ջարդում է վանդակը կամ էլ անգամ սատկում: Այս հոդվածները շատ արագ հետաքրքրեցին գիտնականներին, և արդյունքում բազմաթիվ փորձեր կատարվեցին մկների և փղերի մասնակցությամբ: Փորձերը բազմատեսակ էին՝ ինչպես էգ, այնպես էլ արու, ծեր և երիտասարդ, վայրի և ընտելացրած փղերի վանդակ էին լցնում մկներ և այլ կրծողներ, բայց ամեն դեպքում արդյունքը նույնն էր՝ հսկաները ուշադրություն չէին դարձնում այս մանր, արագաշարժ կենդանիներին: Գիտնականները անգամ փղի կնճիթի մեջ մուկ էին մտցնում, մկներին թաքցնում էին կերի մեջ, քնած ժամանակ էին մկներ լցնում վանդակ և այլն: Փղերը երբեք ցույց չտվեցին, որ վախեցել են, ավելին՝ հաճախ նրանք իրենց վանդակում հայտնված կրծողին էին մոտեցնում իրենց կնճիթները և հոտոտում, անգամ կնճիթով բարձրացնելով՝ մոտեցնում աչքերին՝ ավելի լավ նայելու համար: Պարզ է, որ այս փորձերի ժամանակ զգալի քանակությամբ կրծողներ են հայտնվել հսկաների ոտքերի տակ, ընդ որում՝ փղերը երբեք հատուկ չեն փորձել սպանել նրանց, այդ ամենը եղել է պատահականորեն: Ճշմարտության համար պետք է նշել, որ երբեմն առաջին անգամ փղի վանդակ մտցրած մկնիկը իրոք թեթև վախեցնում է փղին, բայց շուտով դա փոխվում է հետաքրքրության, և երկրորդ անգամ մկնիկ տեսնելիս փիղը այդ ռեակցիան չի տալիս: Ի դեպ, նույն երևույթն է նկատվում նաև, եթե փղի վանդակ են մտցնում հավ, ճագար կամ այլ կենդանի: Ստացվում է, որ փղերը հատուկ «մկնաֆոբիա» չունեն: Փիղը ընդամենը սկզբից զգուշավորություն է ցուցաբերում: Ներկայումս էլ են թերթերում երբեմն գրում, որ տրոպիկական գյուղերի բնակիչները վայրի փղերից իրենց ցանքատարածքները պաշտպանելու համար դաշտի շուրջ մկներ են բնակեցնում, որոնք էլ վախեցնում են փղերին: 

Վերջերս հանրահայտ Discovery հեռուստաալիքը փորձեր է կատարել: Երկու փղերի ճանապարհին տեղադրել են փղային գոմաղբի կույտեր, որոնք փղերի մոտենալու ժամանակ տեղաշարժվում են պարանների օգնությամբ: Փղերը այս դեպքում ոչ մի ռեակցիա չեն ցուցաբերում, սակայն եթե գոմաղբի տակից մկնիկ է դուրս պրծնում, փղերը ցնցվում են և աշխատում չմոտենալ մկնիկին: Նշենք, որ փղերը վատ տեսողություն ունեն և դժվար թե հենց սկզբից նկատեն մկնիկին, հավանաբար նրանց վախեցնում են մկնիկի շարժումները և ձայները: Ընդ որում, պետք է հաստատապես նշել, որ այդ արձագանքը ոչ թե վախի, այլ անսպասելիության հետևանք է

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth