Երևան, 06.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Դուք իրոք հավատո՞ւմ եք, որ փղերը վախենում են մկներից. իզուր

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Փղերը վախենում են մկներից: Ընդ որում, համարվում է, որ այդ վախի պատճառն այն է, որ մկները կարող են անցնել փղի կնճիթի (կամ ականջի) մեջ և ստեղծել անհարմարավետության զգացում, երբեմն անգամ շնչահեղձություն: Կա նաև վարկած, որ մուկը կարող է կրծել քնած փղի ներբանը և անցնել նրա ոտքի մեջ. այդ իսկ պատճառով փղերը կանգնած են քնում:

Իրականում այդպես չէ:

Փղերը մկներից իրականում չեն վախենում: Ի դեպ, նշենք, որ փղերը ոչ միշտ են կանգնած քնում, եթե կա հնարավորություն, նրանք պառկում են: Իսկ արդյո՞ք մկնիկը կարող է այդ դեպքում նրա ներբանները կրծել: Հարց է ծագում՝ իսկ ինչի՞ համար կրծել, չէ՞ որ մկների հիմնական կերը բուսական է, բացի այդ, չնայած փղի ներբանները որոշ հատվածներում բարակ են, այնուամենայնիվ, այն ծակելու համար կրծելը տևական ժամանակ կպահանջի: Հետո էլ փոքրիկ մկնիկը օրվա ընթացքում արևի տակ գերտաքացած հսկայի մոտ գտնվելիս անպայման ջերմային հարված կստանա և կսատկի: Ինչ վերաբերում է փղի կնճիթի մեջ մուկ մտնելուն, ապա պետք է ասել, որ փիղը դրանից հաստատ շնչահեղձ չի լինի, քանի որ նա բերանով էլ է շնչում: Հետո էլ կնճիթի մեջ գտնվող մկնիկին դուրս շպրտելու համար փղին անգամ պետք չէ փռշտալ, բավական է ընդամենը խորը արտաշնչել, և մկնիկը դուրս կթռչի: Այնուամենայնիվ, մարդկանց մեջ արմատացած է այն կայուն մոլորությունը, որ փղերը վախենում են մկներից: Նշենք, որ այդ մասին դեռևս 2000 տարի առաջ Պլինոս Ավագն է գրել: Ըստ նրա խոսքերի, փղերը անգամ հրաժարվում են այն կերից, որը մկնահոտ ունի: Փղերի «մկնաֆոբիայի» մասին գրվածքներ են հայտնվել 19-րդ դարի սկզբներին, ընդ որում, այդ գրվածքները ոչ թե կենդանաբանների գրչին էին պատկանում, այլ լրագրողների: Գրվում էր, որ կրկեսի փղերին վարժեցնելիս կարևոր է, որ նրա վանդակ մուկ չմտնի, քանի որ այդ կենդանու տեսքից փիղը սարսափում է, սկսում է անկանոն շարժվել, պտտվել և արդյունքում ջարդում է վանդակը կամ էլ անգամ սատկում: Այս հոդվածները շատ արագ հետաքրքրեցին գիտնականներին, և արդյունքում բազմաթիվ փորձեր կատարվեցին մկների և փղերի մասնակցությամբ: Փորձերը բազմատեսակ էին՝ ինչպես էգ, այնպես էլ արու, ծեր և երիտասարդ, վայրի և ընտելացրած փղերի վանդակ էին լցնում մկներ և այլ կրծողներ, բայց ամեն դեպքում արդյունքը նույնն էր՝ հսկաները ուշադրություն չէին դարձնում այս մանր, արագաշարժ կենդանիներին: Գիտնականները անգամ փղի կնճիթի մեջ մուկ էին մտցնում, մկներին թաքցնում էին կերի մեջ, քնած ժամանակ էին մկներ լցնում վանդակ և այլն: Փղերը երբեք ցույց չտվեցին, որ վախեցել են, ավելին՝ հաճախ նրանք իրենց վանդակում հայտնված կրծողին էին մոտեցնում իրենց կնճիթները և հոտոտում, անգամ կնճիթով բարձրացնելով՝ մոտեցնում աչքերին՝ ավելի լավ նայելու համար: Պարզ է, որ այս փորձերի ժամանակ զգալի քանակությամբ կրծողներ են հայտնվել հսկաների ոտքերի տակ, ընդ որում՝ փղերը երբեք հատուկ չեն փորձել սպանել նրանց, այդ ամենը եղել է պատահականորեն: Ճշմարտության համար պետք է նշել, որ երբեմն առաջին անգամ փղի վանդակ մտցրած մկնիկը իրոք թեթև վախեցնում է փղին, բայց շուտով դա փոխվում է հետաքրքրության, և երկրորդ անգամ մկնիկ տեսնելիս փիղը այդ ռեակցիան չի տալիս: Ի դեպ, նույն երևույթն է նկատվում նաև, եթե փղի վանդակ են մտցնում հավ, ճագար կամ այլ կենդանի: Ստացվում է, որ փղերը հատուկ «մկնաֆոբիա» չունեն: Փիղը ընդամենը սկզբից զգուշավորություն է ցուցաբերում: Ներկայումս էլ են թերթերում երբեմն գրում, որ տրոպիկական գյուղերի բնակիչները վայրի փղերից իրենց ցանքատարածքները պաշտպանելու համար դաշտի շուրջ մկներ են բնակեցնում, որոնք էլ վախեցնում են փղերին: 

Վերջերս հանրահայտ Discovery հեռուստաալիքը փորձեր է կատարել: Երկու փղերի ճանապարհին տեղադրել են փղային գոմաղբի կույտեր, որոնք փղերի մոտենալու ժամանակ տեղաշարժվում են պարանների օգնությամբ: Փղերը այս դեպքում ոչ մի ռեակցիա չեն ցուցաբերում, սակայն եթե գոմաղբի տակից մկնիկ է դուրս պրծնում, փղերը ցնցվում են և աշխատում չմոտենալ մկնիկին: Նշենք, որ փղերը վատ տեսողություն ունեն և դժվար թե հենց սկզբից նկատեն մկնիկին, հավանաբար նրանց վախեցնում են մկնիկի շարժումները և ձայները: Ընդ որում, պետք է հաստատապես նշել, որ այդ արձագանքը ոչ թե վախի, այլ անսպասելիության հետևանք է

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Ռուսաստանը գերազանցում է ԱՄՆ-ին միջուկային կարողություններով Նոր Նորքում Chevrolet-ն բախվել է բետոնե արգելապատնեշին. 26–ամյա վարորդին հասցրել են հիվանդանոց Հրդեհի ահազանգ Թումանյան փողոցում․ ինչ վնասներ են եղել Ուկրաինան Լատվիայից ստացել է 21 զրահափոխադրիչ Թոշակառուների համար դեղերի գներն անհասանելի են. Հրայր ԿամենդատյանՀայոց եկեղեցին փորձում են բնաջնջել միայն մեր թշնամիները և մեկ էլ Փաշինյանը. Արմեն ՄանվելյանՀամապարփակ պաշտպանությունն այն է, երբ ամեն մեկն իր տեղում և ոլորտում գիտի իր անելիքը. Մենուա ՍողոմոնյանԵրվանդ Երկանյանի սիմֆոնիկ «Ձոն»-ը՝ Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ. Երևանում կայացել է պրեմիերանԽոշոր վթար՝ Երևանում, 26-ամյա վարորդը «Chevrolet»-ով բախվել է արգելապատնեշի և տեղափոխվել է հիվանդանոցՄինչև ո՞ւր կհասնի ոսկու գինըՀաղորդում հանցագործության մասին. ՔՊ-ականները անցել են վարչական ռեսուրսի օգտագործմանն ու կաշառքի Ինչու է սրացել Նիկոլի «Սերժացավը»․ Արմեն ԱշոտյանԲիզնես վարկի նոր, շահավետ առաջարկ ԱրարատԲանկից․ «Արի մեզ մոտ» Իշխանության փոփոխություններն են գարանտը զարգացող, նորմալ, ժողովրդավար երկրի, իսկ ժողովրդավար երկիրն էլ գարանտն է զարգացող տնտեսության. Նարեկ Կարապետյան «Համահայկական ճակատ» կուսակցությունը՝ Հայաստանի եզդիական համայնքի կողքին Արյան ճնշման վերահսկման լավագույն դեղամիջոցները. ինչ են խորհուրդ տալիս բժիշկներըՆոր օդային հասանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասինԻնչու է մեկ ականջակալ օգտագործելը վտանգավոր. թաքնված սպառնալիք Ցորենի գնացքներն ու իշխանականների ցնծագին աղմուկը Մոտ է Ուկրաինան նացիստական ժամանակավորներից ազատագրելու օրը․ Զախարովա Փաշինյանը ձախողել է դեմոգրաֆիկական քաղաքականությունը Փաշինյանի թիրախում Սերժ Սարգսյանն է Ներսում հրդեհի հետքեր չկա՞ն, աշխատակիցները գործազուրկ կմնա՞ն․ տնօրենը մանրամասնեց Փաշինյանը շարունակում է կացնային մեթոդներով խաղաղության պատրանք վաճառել Ինչո՞ւ և ինչպե՞ս որոշվեց ստեղծել բնական գազավորված ջրի «անալոգը». «Փաստ»Հրդեհի վայրից 1 հոգու բերման ենթարկեցին․ ի՞նչ էր արել քաղաքացին «Գունավոր» նանոնախշերը կբարձրացնեն պերովսկիտային արևային մարտկոցների արդյունավետությունը Գիտությանը հատկացվում է մեր ՀՆԱ-ի ընդամենը 0,35 տոկոսը. Ատոմ ՄխիթարյանՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Դադարեցվել են բեռնափոխադրումները դեպի Հայաստան, թուրքերը մտել են Ալեքսանդրապոլ, ռուսները գրավել են Կարսը. «Փաստ»ՀՀ-ում 2 ուսուցիչ կա՝ ամեն ամիս ստանում են ավելի քան 700,000 դրամ. Փաշինյան Նոր կադրեր «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում հրդեհի վայրից (տեսանյութ) «Փաշինյանը շուտով Ալիևի ձեռքից կուտի. Թրամփն է հրամայել». «Փաստ»Խոշոր հրդեհ «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում (տեսանյութեր) Twix-ի կոնֆետի մեջ կարի ասեղ են հայտնաբերել«Ադրբեջանից և Թուրքիայից աջակցության ակնկալիք ունեն». «Փաստ»Պարտությունը քաղաքական ու դիվանագիտական է եղել, ոչ թե ռազմական. Դավիթ Սարգսյան Ինքնաթիռի պայթյունի հետևանքով 12 մարդ և մեկ երեխա է զոհվել․ (տեսանյութ)«Ամուսնուս, աղջկաս մահվանից հետո հանուն Վաչագանիս էի ապրում, հիմա սա ապրել չէ». ավագ սերժանտ Վաչագան Դադալ յանն անմահացել է 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ին «Լուսնյակ» կոչվող տեղանքում. «Փաստ»Վաշինգտոնյան հուշագրի հակառակ կողմը Կինը նիհարեցնող դեղամիջոց է ընդունել և հայտնվել վերակենդանացման բաժանմունքումԱրմեն Ստեփանյան. Էներգախնայող տեխնոլոգիաները կարեւոր են խոշոր բիզնեսի համար Ոչ միայն անհատի, այլև գլոբալ անվտանգային խնդիր. զեղծարարությունները «կատարելագործվում» են, իսկ դրանց դեմ պայքարի միջոցնե՞րը. «Փաստ»Ռուբենը մեր ժողովրդի պայքարի կենդանի ոգին է, նրա աննկուն, հայրենասեր և մարդասեր տեսակի իրական մարմնացումը. Ավետիք ՉալաբյանՎթար. հարյուրավոր հասցեներում մի քանի ժամ ջուր չի լինի Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնին՝ հայ իրականության միջազգային հնչեղության նշան Չափազանց բարդ իրադրություն, «մուսկուլների» ցուցադրում տարածաշրջանում. «Փաստ»Ներկա «լավությունները» հետո ժողովրդի «քթերից են բերելու». «Փաստ»Դոլարը թանկացել է, ռուբլին՝ էժանացել․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա խորհուրդՄշակութային արժեքների արտահանման համար պետտուրքի նոր տեսակ կսահմանվի. նախագիծ. «Փաստ»