Yerevan, 06.November.2025,
00
:
00
English
Հայերեն Русский
BREAKING
Lavrov: Russia intends to outline concrete steps to resolve issues in Karabakh Armenia President signs decree on calling snap parliamentary elections on June 20 Armenia President petitions to Constitutional Court Armenia legislature convenes special session to consider new Electoral Code Latvia parliament recognizes Armenian Genocide 145 new cases of COVID-19 confirmed in Armenia Armenia acting Deputy PM receives Iran Ambassador Azerbaijanis advance in territory of Nor Ghazanchi village of Karabakh's Martakert again, negotiations underway Lebanon official to Armenians: You were killed by sword, we—by famine, blockade, but culprit is one Al-Arabia: 10,000 people parade with torches in Yerevan in memory of 1.5 million Armenians killed in Ottoman Turkey Greek PM expects to meet with Erdogan in the near future Armenia Ombudsman on protest held in front of Prosecutor General's Office


Գտնվել է լու­ծում, որն այն­քան էլ լու­ծում չէ. պրոբ­լեմ­ներ՝ ան­գամ գործ­նա­կան հար­թու­թյան վրա

POLITICS
Կիսվել

Հայաստանում թավշյա հեղափոխության հաղթանակից հետո ամենատարածված սյուժեն համայնքներից շատերում տեղի ունեցող մինի հեղափոխություններն են, որոնց մասնակիցները պահանջում են իրենց քաղաքապետի կամ գյուղապետի հրաժարականը։ Քաղաքական կայացած համակարգեր ունեցող երկրներում նման պրակտիկան նույնիսկ զարմանալի կլիներ, որովհետև տեղական իշխանությունը չպետք է տրվեր քաղաքական կոնյուկտուրայի փոփոխությանը։ Սակայն Հայաստանում հետհեղափոխական տեղական հուզումները նույնիսկ օրինաչափություն են. տեղական իշխանությունը, մեծ հաշվով, չի եղել ինքնուրույն ինստիտուտ ու, ըստ էության, հանդիսացել է հին համակարգի լոկալ դրսևորումը։ Գյուղապետի պաշտոնը հաճախ եղել է ինդուլգենցիա, որով «պարգևատրվել» են տեղական կլանները՝ համապետական ընտրություններում իշխանության թեկնածուին կամ կուսակցությանն աջակցելու համար։ Այս միտումը նոր դրսևորում ստացավ համայնքների խոշորացման գործընթացից հետո։ Համայնքների խոշորացման գործընթացը շատ դեպքերում արհեստական էր ու ենթարկվում էր հենց քրեաօլիգարխիկ համակարգի տրամաբանությանը՝ դառնալով ստատուս-քվոյի ամրապնդման կարևոր գործիք, ինստիտուտ։

Այս իրողությունների համատեքստում խիստ օրինաչափ է, որ հեղափոխությունից հետո ամբողջ երկրում սկսեց համանյքապետների հրաժարականների պահանջով անցկացվող ակցիաների գործընթաց։ Առավել օդիոզ համայնքապետները հեռացան կենտրոնական իշխանության փոխվելուն զուգահեռ, մյուսները՝ հարուցված քրեական գործերի ճնշման տակ։ Եղան նաև արտառոց դեպքեր։ Օրինակ՝ Արարատի մարզի Ուրցաձոր համայնքի ղեկավարը հրաժարական տվեց մարզպետի ու Պետական վերահսկողության ծառայության պետի ուղղակի կամ քողարկված ճնշման արդյունքում, սակայն արտահերթ ընտրություններում բավականին համոզիչ հաղթանակ տարավ։ Սակայն մի շարք համայնքներում ճգնաժամային, նույնիսկ՝ ֆորս-մաժորային իրավիճակները շարունակվում են. համայնքի բնակիչների մի մասը, նույնիսկ մեծամասնությունը պահաջում է իր ղեկավարի հրաժարականը, սակայն վերջինս համառորեն չի հեռանում՝ պասիվ դիմադրություն ցույց տալով, որոշ դեպքերում՝ մոբիլիզացնելով իր կողմնակիցներին։

Երբ իշխանությունը չունի իրավական կամ վարչական գործիքներ՝ թերացած համայնքապետից ազատվելու կամ տարբեր համայնքների բնակիչների պահանջները բավարարելու համար, բնական է, որ պետք է փորձի խնդրին տալ օրենսդրական կարգավորում։ Հենց այդ նպատակով էլ խորհրդարանական մեծամասնության նախաձեռնությամբ փորձ է արվում օրենսդրորեն ամրագրել տեղական հանրաքվեների ինստիտուտը։ Ըստ մտահղացման, եթե հանրաքվեին մասնակցի ընտրության իրավունք ունեցող քաղաքացիների 40 տոկոսը, ապա հնարավոր կլինի անվստահություն հայտնել գործող ղեկավարին ու նշանակել նոր ընտրություններ, այլ խոսքով՝ ստեղծվում է համայնքի ղեկավարին պաշտոնանկ անելու օրենսդրական մեխանիզմ։

Իհարկե, օրենսդրական հնարավոր կարգավորումը կօգնի, որպեսզի մի շարք համայնքներում ֆորս-մաժորային վիճակները հաղթահարվեն։ Դա այդպես է անկասկած, սակայն առաջարկվող լուծումը նույնպես ինստիտուցիոնալ չէ, ավելին՝ կարող է ծնել մի շարք ռիսկեր։ Նախ՝ այս հարցում գոյություն ունի իրավական խնդիր, ու անպայման անհրաժեշտ կլինի Սահմանադրական դատարանի դրական եզրակացությունը, մյուս կողմից՝ տեղական հանրաքվեների ինստիտուտը դառնում է համայնքային իշխանությունը խոցելի դարձնող գործոն, որը միաժամանակ ուժեղ լծակ է դառնում կառավարության ու մարզպետների համար՝ անցանկալի համայնքապետներին հեռացնելու, առնվազն՝ «խեղճացնելու» համար։ Հետո՝ տեղական հանրաքվեների ինստիտուտն ակնհայտորեն կաշկանդում է համայնքապետներին, որովհետև նրանք չեն կարող ընդունել ոչ պոպուլ յար որոշումներ, որոնք գուցե անհրաժեշտություն են քաղաքի, գյուղի երկարաժամկետ զարգացման համատեքստում։

Օրենքի նախագիծը պրոբլեմներ է հարուցում անգամ գործնական հարթության վրա։ Եթե որևէ համայնքում ընտրություններին մասնակցում են մեծ թվով թեկնածուներ, ապա քաղաքապետը կամ գյուղապետը կարող են ընտրվել, օրինակ, 20% քվեով, իսկ դա նշանակում է, որ միանգամայն լեգիտիմ ընտրությունների հենց հաջորդ օրը պարտված թեկնածուները կարող են կոնսոլիդացվել ու, տեղական հանրաքվե նախաձեռնելով, իր պաշտոնից արագ հեռացնել միանգամայն լեգիտիմ համայնքապետին։

Այս իրավիճակը հաշվի առնելով՝ իշխանությունները պետք է կարողանան գտնել մարզերում իրավիճակը կայունացնող այլ լուծումներ՝ արդյունավետ կառավարման համակարգը փորձելով ներդնել ՏԻՄ հերթական ընտրությունների միջոցով։

ՍՈՒՐԵՆ ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Կիսվել
Timeline
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth
All Timeline »
Most Popular
1 Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Conc... 2 Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s... 3 Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US 4 AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones 5 Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region...
Poll