Yerevan, 07.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Ե՞րբ մարդկությունը կհասնի աստղերին. «խանգարողն» էլի Էյնշտեյնն է

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Հաշվի առնելով գիտության ներկա զարգացումը՝ կարելի է ասել, որ հեռու չէ այն օրը, երբ մարդկությունը թռիչք կիրականացնի դեպի այլ աստղեր։ 

Իրականում այդպես չէ։

Հնարավոր է, որ ապագայում հնարավոր լինի շրջանցել ներկայումս հայտնի ֆիզիկայի օրենքները, բայց ներկայիս օրենքների պայմաններում հասնել անգամ մոտակա աստղերին գործնականում անհնար է։ Բանն այն է, որ անգամ մեր Արեգակնային համակարգին ամենամոտ աստղը՝ Պրոքսիմա Ցենտավրան, մեզանից հեռու է ամբողջ 4,22 լուսատարով, այսինքն՝ անգամ լույսը իր 300 000 կիլոմետր վայրկյան արագությամբ հասնում է այս աստղին 4 տարի անց։ Ինչ վերաբերում է մնացած աստղերին, այդ հեռավորություններն ահռելի են։ Ներկայումս մարդու կյանքում միջաստղային ճանապարհորդություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ արագությունները բազմակի գերազանցում են այն արագությունը, ինչը կարող են ապահովել ժամանակակից տիեզերանավերը: Սարքեր, որոնց ուղղակի նպատակը կլինի մոտակա աստղերին հասնելը, մինչև 21–րդ դարի սկիզբ չեն ստեղծվել: 20–րդ դարի երկրորդ կեսին միջուկային հրթիռների հիման վրա ստեղծվել են Orion և  Dedal փորձնական միջաստղային տիեզերանավերի զարգացման ծրագրեր: Նրանց շարունակությունը հանդիսանում են Longshot և Icarus միջուկային աստղագնացների ժամանակակից նախագծերը: 2011 թվականին DARPA– ն NASA– ի հետ համատեղ հայտարարել է «100 տարի անց դեպի աստղերը» գաղափարական նախագծի մեկնարկի մասին, որի նպատակն է իրականացնել թռիչք այլ աստղային համակարգեր: Ըստ DARPA նախագծի համակարգող Պոլ Էրիմենկոյի, այս նախագծի նպատակն է ոչ թե տիեզերանավերի կառուցումը, այլ գիտնականների մի քանի սերունդներին խրախուսելը` տարբեր թեմաներով հետազոտություններ կատարելու և առաջընթաց տեխնոլոգիաներ ստեղծելու համար: Ames հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Սիմոն Բրոդենի խոսքերով, 15–20 տարվա ընթացքում կարող է մշակվել հեռավոր տիեզերք թռիչքների իրականացման շարժիչային նախագծեր: 2016 թվականին մեկնարկել է «Breakthrough Starshot» մասնավոր նախագիծը, որը նախատեսում է ստեղծել ծայրահեղ փոքրիկ ավտոմատ միջաստղային տիեզերանավ, որը, օգտագործելով լուսային առագաստը և բարձր ուժային լազերային արագացումը, հնարավորություն կտա մոտ 20 տարի անց հասնել 4.37 լուսատարի հեռավորությամբ գտնվող Ալֆա Ցենտավրա արեգակնային համակարգին։ Նշենք, որ ըստ նախագծի, նախատեսվում է, որ տիեզերանավը զարգացնելու է լույսի արագության մինչև 20% –ի չափով արագություն։ Արժե նշել, որ միջաստղային ճանապարհորդություններ իրականացնելու համար առաջարկվում են երկու ուղղություններ։ Առաջինը մի քանի հազար տարի տևողությամբ դանդաղ թռիչքն է առանց հատուկ շարժիչների (այս դեպքում ստեղծվում են «սերունդների տիեզերանավեր», մարդիկ սերունդներով ապրում են տիեզերանավում՝ ապահովելով հաջորդականությունը), և երկրորդը հատուկ շարժիչներով կամ առագաստներով արագ թռիչքն է, որի տևողությունը կարճ է մարդկային կյանքից։ Դժվար է ասել՝ որն է ճիշտը։

Ինչպես արդեն ասացինք, անհնար է ներկա գիտության իմացության պայմաններում իրականացնել միջաստղային ճամփորդություններ, քանի որ ամեն ինչին «խանգարում» է Ալբերտ Էյնշտեյնը։ Իհարկե, բազմաթիվ ֆիլմերում և ֆանտաստիկ վեպերում կարելի է տեսնել կամ կարդալ գերլուսային արագությունների մասին, բայց դա միայն ֆանտաստիկա է։ Ըստ Էյնշտեյնի, չկա լույսի արագությունից ավելի արագություն, և անհնար է գերազանցել այդ արագությունը։ Իհարկե, ներկայումս կան մի շարք տեսություններ, որոնք հակառակ են համաշխարհային «արագաչափին»։ Ըստ այդ տեսությունների, հարաբերականության տեսությունը հնարավորություն է տալիս օբյեկտի տեղափոխությունը տարածությունում լույսի արագությունից ավելի մեծ արագությամբ, եթե առկա է շեղված տարածա–ժամանակային իրականություն։ Նաև, ըստ գիտնական Կոնստանտին Ֆեոկտիստովի, չի կարելի բացառել մարդու աբստրակտ տելեպորտացիան, օրինակ, էլետրամագնիսական ալիքների տեսքով։ Սա կարող է լուծել միջաստղային ճանապարհորդությունների հարցը, քանի որ տելեպորտացիան իրականացվում է վայրկյանական։

Կամո Խաչիկյան 

Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth