Վիրահատություն առանց ցավազրկման ու լիցքը աչքի մեջ․ Ռոջեր Օհանեսյանի հիշողությունները 1992-ի մասին
SOCIETY
1992-ի սեպտեմբերի 10-ին աչքի հայտնի վիրաբույժ Ռոջեր Օհանեսյանը (ԱՄՆ) մտադիր էր Մեծ Բրիտանիա մեկնել՝ ընտանիքի մոտ, երբ հաղորդագրություն է ստանում, որը փոխում է հետագա շաբաթների ու ամբողջ հետագա կյանքի նրա ծրագրերը։ Հայաստանի առողջապահության փոխնախարար Արա Գրիգորյանը կապվել էր նրա եւ սփյուռքի մյուս բժիշկների հետ՝ ասելով, որ Հայաստանում պատերազմ է ու շատ վիրավորներ կան, բժիշկների օգնությունն է պետք։
Ռոջեր Օհանեսյանը զանգահարում է կնոջն ու ասում, որ իր ծրագրերը փոխվել են, պետք է Հայաստան մեկնի, որտեղ իր օգնության կարիքը կա։
«Երբ պապս երիտասարդ էր, մի խումբ ընկերների հետ Հայաստան էր եկել՝ մարտնչելու։ Երբ փոքր էի, ինձ ասում էր, որ կգա ժամանակը, երբ ես նույնպես պետք է վերադառնամ իմ հայրենիք։ Ինչպե՞ս կարող էի չանել դա։ Ես զանգահարեցի կնոջս ու հարցրեցի, թե նա կառարկի՞, որ Հայաստան մեկնեմ, այլ ոչ թե իր մոտ։ Նա պատասխանեց, որ նախանձում է ինձ, չէ՞ որ ես կարող եմ որեւէ բան անել իմ հայրենիքի համար»,- NEWS.am Medicine-ի թղթակցի հետ զրույցում պատմեց Ռոջեր Օհանեսյանը։
Պատերազմի տարիներին Ռոջեր Օհանեսյանը Հայաստան է ժամանում՝ իր հետ բերելով դեղորայք, բժշկական սարքավորում, ինչպես նաեւ իր գիտելիքներն ու հմտությունները։ Հայ բժիշկների հետ միասին նա հնարավոր ամեն ինչ անում է, որպեսզի փրկի վիրավորված տղաների տեսողությունը։
1992-ի ամենատպավորիչ իրադարձությունների մասին պատմելիս Ռոջեր Օհանեսյանը հիշեց մի երիտասարդ զինվորի մասին, որին աչքի վիրահատություն էր պետք։ Անզգայացմամբ լիարժեք վիրահատություն կատարելու համար ցավազրկող նյութեր չկային, ստիպված էին վիրահատել առանց դրա։ Տղային ապակու երկու սուր կտոր են տվել. նա պետք է դրանք սեղմեր ափերի մեջ, որպեսզի ուշադրությունը շեղվեր աչքի ցավից։
«Ես ապշած էի այդ տղայի պահվածքից։ Բժիշկ Մալայանը հեռացրեց նրա աչքից բեկորը ու վերականգնեց աչքը։ Այդ ամբողջ ընթացքում տղան իրեն շատ զուսպ էր պահում, նրա ափերն արյունոտվել էին, բայց այդ կտրվածքները շեղում էին նրան աչքի վիրահատությունից։ Այդ տղայի աչքերը հաջողվեց փրկել, ու նա կարողացավ վերադառնալ նորմալ կյանքի»,- հիշում է վիրաբույժը։
Մեկ այլ երիտասարդ զինվորի աչքի մեջ ռազմական գործողությունների ժամանակ փոքր պայթուցիկ է մտել։ Սովորաբար դրանք ինչ-որ բանի դիպչելով՝ պայթում են, բայց տղամարդու աչքի մեջ մտնելով՝ սկսել է այրվել։ Զինվորն աչքից հանել է պայթուցիկն ու հնարավորինս հեռու նետել։ Հողին դիպչելով՝ այն պայթել է։
«Նա երրորդ աստիճանի այրվածքներ ուներ՝ ձեռքերին, դեմքին, աչքի վրա... Բայց եթե այն պայթեր աչքի մեջ, նա ողջ չէր մնա։ Երբ նրան վիրահատեցին, սրտի կանգ գրանցվեց, բայց բժիշկներին հաջողվեց այն նորից աշխատեցնել, ու տղամարդը ողջ մնաց։ Աչքը փրկել չհաջողվեց, բայց նրա երկրորդ աչքը նորմալ էր»,- պատմեց Ռոջեր Օհանեսյանը։
Հետագայում Հայաստան են հրավիրում պլաստիկ վիրաբույժ Հովարդ Կոնին, որը մի շարք պլաստիկ վիրահատություններ է կատարում, նրա հիվանդներից մեկն էլ հենց այդ զինվորն էր։ Վիրաբույժը մաշկի լաթով փակում է վերքը, որը մնացել էր աչքի տեղում։
«Այդ տղամարդը շատ երջանիկ էր վիրահատությունից հետո, ասում էր, որ այդպես արդեն երեխաներին իր տեքսով չի վախեցնի։ Նա պատերազմի հերոս էր, բայց նրան անհանգստացնում էր այն, որ իր դեմքը վախեցնում է երեխաներին...»:
Հայաստանի ու հրավիրված բժիշկների վիրահատական սեղանին այն տարիներին եղել են ոչ միայն զինվորականներ, այլեւ քաղաքացիական անձինք ու նույնիսկ երեխաներ, ովքեր տուժել էին ռազմական գործողություններից։ Տուժածներից մեկը՝ Ծովինար անունով 8-ամյա մի աղջիկ, հատկապես տպավորվել է Ռոջեր Օհանեսյանի հիշողությունում։
Ծովինարը փողոցում ավագ եղբոր հետ խաղալիս է եղել, երբ նրանցից ոչ հեռու արկ է ընկել։ Այն չի պայթել, ու երեխաները մոտեցել են՝ դիտելու։ Աղջիկն արկը ձեռքն է վերցրել, բայց եղբոր խնդրանքով նետել է։ Ընկնելով գետնին՝ արկը չի պայթել, ու հետաքրքրասեր տղան քարով հարվածել է դրան։ Արկը պայթել է։ Արնաշաղախ տղան քրոջը խնդրել է կանչել ծնողներին։
Բայց աղջիկը չի կարողանում հասնել ծնողների մոտ։ Մոտակայքով անցնող մեքենան տեսնում է ուշաթափված երեխային եւ հիվանդանոց հասցնում։ Միայն այնտեղ, ուշքի գալով, աղջիկը կարողանում է պատմել ավագ եղբոր մասին, բայց արդեն ուշ էր, տղային չեն կարողանում փրկել։
«Աղջկա աչքերի մեջ թափանցող վերքեր էին, նրան տեղափոխել էին Երեւան, վիրահատել, հեռացրել բեկորները, հիմա նա լավ տեսնում է։ Հիմա մեծացել է, գեղեցիկ, երիտասարդ կին է դարձել, մի քանի օր առաջ է ամուսնացել։ Նա հարսանիքին հրավիրել էր նաեւ Հայկական ակնաբուժական նախագծի աշխատակիցներին»,- պատմեց Ռոջեր Օհանեսյանը, որն այդ տարիների իրադարձություններից հետո էլ հիմնադրել է այդ նախագիծը։
IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on Guarantees
Ucom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course
Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilience
AraratBank and Arca's joint campaign has ended
IDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in Armenia
GRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia
Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition
Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi Camp
Idram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNet
Ucom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia
Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital Future
IDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United States
RoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
AraratBank Honoured with STP Award by Commerzbank AG
Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US
AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club 
The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej Times
Ameriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion
Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos)
AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little Ones
Opportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBank
The Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population
"You Choose the Destination": New Promotion for AraratBank Mastercard World Travel Cardholders
Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony Orchestra
New Campaign Ahead of Savings Day: IDBank
Think beyond today. Why save?
Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI
The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service 
Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference
IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference
With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched
Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia
Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to Moscow 
