Yerevan, 07.November.2025,
00
:
00
BREAKING


Ինչպես դաստիարակել հաջողակ երեխաներ. 10 կանոն ծնողների համար

LIFE

168.am-ը գրում է.

Լրագրող և գրող Բիլ Մյորֆին նոր հետազոտություն է կատարում՝ երեխաների դաստիարակության և խթանելու կանոնների վերաբերյալ։ Ահա այն 10 գլխավոր կանոնները, որոնք հայտնաբերել է լրագրողը՝ ուսումնասիրելով հաջողակ երեխաներ ունեցող ծնողների կանոնները և ներկայացնելով դրանք իր «Ինչպես հաջողակ երեխաներ դաստիարակել» գրքում։

1. Նրանք տեղափոխվում են ավելի լավ թաղամաս

Տեղափոխությունը կարող է թանկ ու կործանարար լինել։ Բայց այն ծնողները, որոնք ցանկանում են երեխաներին ոտքի կանգնեցնել և դնել հաջողության ուղու վրա, արմատական փոխոխություն են անում իրենց կյանքում, եթե դա անհրաժեշտ է։ Առաջինը, որ նրանք կարող են անել՝ նոր թաղամաս տեղափոխվելն է, որտեղ կան ավելի մեծ հնարավորություններով, լավ դպրոցներ։ Դա վիճելի, բայց էֆեկտիվ խորհուրդ է։ Հենց դրա համար են զարգացող երկրների ծնողները փորձում արտագաղթել առավել հարուստ երկրներ, և հենց դրանով է բացատրվում «գնել ամենաէժան տունը, որը կարելի է գտնել լավագույն թաղամասում» խորհուրդը։

«Թաղամասի ընտրությունը, երևի, ամենակարևոր քայլերից է, որ կարող ենք անել մեր երեխայի համար»,- պարզաբանում է Կալիֆոռնիայի համալսարանի սոցիոլոգ Էն Օուենսը, ով հետազոտել է, թե ինչպես են հարուստ մարդիկ օգտագործում իրենց հնարավորությունները՝ երեխաների կյանքն էֆեկտիվորեն լավացնելու համար։

2. Նրանք նախագծում և խրախուսում են լավ հարաբերություններ

1938 թվականից Հարվարդի համալսարանի գիտնականները հետազոտում են Հարվարդում սովորած 400 մարդուց բաղկացած խմբի որոշումներն ու փորձը։ Այդ նախագիծը ստացել է Grant Study անվանումը, իսկ մասնակիցների խմբում եղել են նախագահ Ջոն Քենեդին ու Բեն Բրեդլին, ով հետագայում դարձավ The Washington Post-ի խմբագիրն Ուոթերգեյթի ժամանակ։

Դոկտոր Ռեբերտ Վալդինգերը, որը ղեկավարում է  Grant Study-ն 2003 թվականից, ասում է. «Խոսքը հարստության, փառքի կամ քրտնաջան աշխատանքի մասին չէ։ Ամենահստակ ուղերձը, որ մենք ստացել ենք այդ 75 տարվա հետազոտությունից, այն է, որ լավ հարաբերություններն օգնում են մեզ լինել ավելի երջանիկ և առողջ։ Վերջ։

Հաջողակ երեխաների ծնողները նախագծում են լավ հարաբերություններ ընկերների և ընտանիքի հետ և իրենց երեխաներին էլ պատվիրում են պահպանել այդ լավ հարաբերությունները։

3. Նրանք իրենց երեխաներին ճիշտ են գովաբանում

Չպետք է գովել երեխային այն բանի համար, որ նա թեստից ստանում է բարձր գնահատական, այլ պետք է գովել այն բանի համար, որ սովորել է, և դա տվել է արդյունք։

Չպետք է գովել խաղում կամ մրցույթում տարած նրա հաղթանակի համար, այլ դրա փոխարենը՝ պետք է գովել այն ջանքերը, որ նա դրել է պարապմունքների ժամանակ, որը նույնպես բերել է արդյունքի։

Չպետք է ասել՝ դու այնքան խելացի, այնքան տաղանդավոր ես։ Դրա փոխարեն՝ պետք է միջոց գտնել և ասել այսպես՝ դու մեծ աշխատանք ես կատարել՝ լուծելով այդ խնդիրը, կամ՝ դու այնքան լավ ես երգում. երգիդ պարապմունքները լավ են անցել։ Նպատակը  երեխաների մոտ զարգացող մտածողության խթանումն է։

4. Նրանք խրախուսում են աշխատանքը

Տարիներ առաջ «Ինչպես դաստիարակել մեծահասակներին» գրքի հեղինակ Ջուլիա Լիթքոթ-Հեյմսն ասել է, որ կյանքի լավագույն դասերից մեկը, որը նա ստացել է ծնողների հետ շփումից, այն է, որ նրանք ստիպում են երեխաներին՝ անել տան գործեր, և երբեք նրանց փոխարեն չեն անում տնային հանձնարարությունները։

5. Նրանք երեխաներին հասկացնում են, որ միշտ նրանց կօժանդակեն

Խոսքը երեխաների փոխարեն բոլոր խնդիրները լուծելու մասին չէ։ «Այն ծնողների երեխաները, որոնք հանգստացնում են երեխաներին՝ ի պատասխան նրանց էմոցիաների, ավելի շփվող են, քան այն ծնողների երեխաները, որոնք կամ ասում են իրենց երեխաներին, թե նրանք շատ կտրուկ են արձագանքում, կամ պատժում են նրանց»,- ասում է Արիզոնայի պետական համալսարանի հոգեբան Նենսի Այզենբերգը։

6. Նրանք օգնում են երեխաներին՝ դառնալ սթրեսադիմացկուն

Սթրեսադիմացկունությունը, այսինքն՝ դժվարություններից հետո վերականգնվելու կարողությունը, ամրությունը, հաջողության հիմքն է։ Օրինակ ծառայեք, թույլ տվեք ձեր երեխաներին՝ ինքնուրույն լուծել իրենց խնդիրներից շատերը, դրդեք ռիսկի՝ միևնույն ժամանակ պահպանելով ձեր ծնողական հեղինակությունը, երբ պետք է։

7. Նրանք դպրոցում բարեխոսում են իրենց երեխաների համար

Այս գիտական խորհուրդը պահանջում է բավականաչափ առողջ միտք։ Մի կողմից՝ կարևոր է երեխաներին թույլ տալ լուծել սեփական խնդիրները, երբ դա հնարավոր է, մյուս կողմից՝ որպես ծնող, դուք պետք է գործեք՝ որպես հեղինակություն ունեցող կերպար։

Դա հատկապես վերաբերում է դպրոցին։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ դպրոցը շատ հաճախ արհամարհում է տաղանդավոր աշակերտներին՝ փորձելով բարձրացնել միջակ աշակերտների ցուցանիշները։

Այդ ամենը կատարվում է միայն այն պատճառով, որ հավատում են, թե տաղանդավոր աշակերտը, միևնույն է, հասնելու է իր նպատակներին, բայց, ցավոք, դա մեծ սխալ է։ Միակ ռեալ հակագործողությունը՝ ծնողների մասնակցությունն ու երեխաների հետաքրքրությունների առաջմղումն է։

8. Նրանք հիշեցնում են իրենց մեծ սպասելիքների մասին

Էսեքսի համալսարանի հետազոտություները ցույց են տալիս, որ այն ծնողների մոտ, որոնք գերբնական հույսեր են կապել իրենց երեխաների հետ, և որոնք միշտ հիշեցրել են նրան՝ իրենց սպասելիքների մասին, երեխաներն ավելի քիչ են հակված եղել վաղ հղիությանը, դպրոցից դուրս գալուն և դատարկապորտությամբ զբաղվելուն։

Այլ խոսքերով՝ որքան շատ պահանջեք, այնքան ավելի մեծ հաջողություն կլինի վերջին հաշվով։

9. Նրանք հույս են փայփայում, որ երեխաները հաջող ամուսնություն կունենան

Վաշինգտոնի համալսարանի հետազոտությունները պարզել են, որ ճիշտ մարդու հետ ամուսնությունը ստիպում է մարդկանց՝ ավելի լավ աշխատել, առաջ գնալ աշխատանքում, ավելի շատ գումար վաստակել և բավարարված զգալ սեփական աշխատանքից։

10. Նրանք խրախուսում են երեխաներին՝ նախաձեռնող լինել (և միգուցե՝ հարուստ դառնալ)

Այս կետը բոնուս է, քանի որ հիմնված է իմ սեփական հետազոտությունների վրա։ Թեկուզ մենք գիտենք, որ գումարը երջանկության բանալին չէ, բայց դրա բացակայությունը երբեմն բերում է դժբախտությունների։ Բոլորս էլ գիտենք մարդկանց, որոնք քիչ հաջողակ են, քան կարող էին լինել, որովհետև ամբողջ կյանքը վատնում են գումար աշխատելու վրա։ Նրանք ստիպված են երկարաժամկետ որոշումներ ընդունել՝ հաշվի առնելով կարճաժամկետ ֆինանսական իրավիճակները։

Եվ այսպես, ինչպե՞ս եք ձեր երեխաներին օգնում դուրս գալ այս ծուղակից։ Ֆինանսական կրթվածությունը կարևոր է, բայց ավելի կարևոր է նրանց մղել՝ նախաձեռնողականորեն գործել։ Մի քանի ամիս առաջ ես 118 հաջողակ գործարարներից հետաքրքրվեցի, թե ինչն է նրանց հաջողության հասցրել։ 118-ից 110-ի պատասխանը պարզ էր. մանկուց նրանց խրախուսել են՝ իրենց դրսևորել՝ որպես նախաձեռնողներ, և նրանք սկսել են այդպիսին լինել դեռևս շատ երիտասարդ տարիքից։

Թարգմանությունը՝ 168.am-ի

Compelling Business Loan Offer from AraratBank: JOIN US AraratBank – Title Sponsor of Urartu Football Club The interview of Mher Abrahamyan, Chairman of the Board of IDBank, to Khaleej TimesAmeriabank’s Corporate Loan Portfolio Surpasses AMD 1 Trillion Arman Vardanyan, the leader of the «Unity» movement, participated in an event dedicated to Armenia’s Independence Day, held at the Cathedral of Monaco (video, photos) AraratBank and Théâtron Festival Bring Smiles to Little OnesOpportunities and Prospects for Cooperation Between Business and the Banking System in Syunik Region – IDBankThe Largest 5G Coverage in Armenia: Ucom’s Network Now Reaches More Than 94% of the Population Young Musician from the “Born in Artsakh” Program, Arsen Safaryan, Performed at the Anniversary Concert of the “Artis Futura” Foundation with the Moscow “Russian Philharmonia” Symphony OrchestraNew Campaign Ahead of Savings Day: IDBank Think beyond today. Why save?Ucom General Director Ralph Yirikian Presented His Vision for Telecommunications in the Era of AI The Armenian UBPay system partners with iSend remittance global service Connected, Convenient, Converse: Andranik Grigoryan Presents Converse Bank’s Digital Transformation Journey at the BACEE Conference IDBank - Silver Sponsor of BACEE’s 50th Jubilee International Banking Conference With the support of IDBank and Idram, the “Symphonic Forest” project was launched Ucom Supports the Development of a Safe and Trusted Digital Environment in Armenia Young Musicians of the “Born in Artsakh” Program Bring the Voice of Artsakh to MoscowSuren Parsyan to Represent Armenia at “Sagarmanthan: The Great Oceans Dialogue 2025” International ForumPay at cafés and bars with Idram&IDBank and earn lots of idcoinsUnibank Launches Online Queue Booking SystemWith Unibank’s Sponsorship Armenia Hosts Open Rock Climbing ChampionshipAraratBank Serves as Title Sponsor of "What? Where? When?" Intellectual GameConverse Bank’s CFO Highlights the Bank’s Resilient Growth and Management Practices at the BACEE Conference Idram Announces Partnership with the World’s Leading Crypto Exchange Bybit in the Field of Innovative Payments IDsalary Package – A Convenient and Beneficial Tool Ucom Reopens Its Sales and Service Center on 8 Komitas Avenue AraratBank: Financial Partner of Théâtron FestivalThe Sound of Artsakh in the USA Converse Bank and Asia Alliance Bank Launch Strategic Partnership Educational Trip and First U.S. Concert of the Music for Future Foundation’s Young MusiciansUcom General Director Ralph Yirikian Speaks on Digital Security JOIN US: Transfer Your Real Estate-Secured Loan to AraratBank on Favorable Terms Converse Bank Receives BACEE Award for International Banking Cooperation at 50th Jubilee Conference Unibank to Issue Cards Featuring Designs Created by KidsConverse Bank Becomes the Diamond Sponsor of the 50th BACEE Jubilee ConferenceFinancial Literacy Lesson with Idram Junior Silicon Mountains 2025 Tech Summit Concludes with the Support of Ucom IDBank issued the 6th tranche of bonds of 2025 200 Scholarships for the Best Students. Ameriabank Announces a Contest for the Second Year in a Row Ucom Supports the Development of a Digital Security Culture in Armenia AraratBank Modernizes Matenadaran's Security SystemThe Power of One Dram, My Forest Armenia, and the Armenian State Symphony Orchestra Sign a Memorandum of CooperationUcom and Nokia։ Autonomous Networks and AI Applications for 6GAraratBank and Teach For Armenia Sign Memorandum of CooperationThe Aylagir Coding Contest sponsored by AraratBank concludesIDBank Sponsors YSU International Conference on “Transforming Economy”Solar Solutions in Areni: Ucom and FPWC Support Environmental Protection Silicon Mountains 2025 Tech Summit Speakers Met with Media Representatives Financial Literacy with Idram and IDBank: A Meeting with the Students of the Republican Center for Children and Youth