Երևան, 07.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Ինչպես դաստիարակել հաջողակ երեխաներ. 10 կանոն ծնողների համար

ԼԱՅՖ

168.am-ը գրում է.

Լրագրող և գրող Բիլ Մյորֆին նոր հետազոտություն է կատարում՝ երեխաների դաստիարակության և խթանելու կանոնների վերաբերյալ։ Ահա այն 10 գլխավոր կանոնները, որոնք հայտնաբերել է լրագրողը՝ ուսումնասիրելով հաջողակ երեխաներ ունեցող ծնողների կանոնները և ներկայացնելով դրանք իր «Ինչպես հաջողակ երեխաներ դաստիարակել» գրքում։

1. Նրանք տեղափոխվում են ավելի լավ թաղամաս

Տեղափոխությունը կարող է թանկ ու կործանարար լինել։ Բայց այն ծնողները, որոնք ցանկանում են երեխաներին ոտքի կանգնեցնել և դնել հաջողության ուղու վրա, արմատական փոխոխություն են անում իրենց կյանքում, եթե դա անհրաժեշտ է։ Առաջինը, որ նրանք կարող են անել՝ նոր թաղամաս տեղափոխվելն է, որտեղ կան ավելի մեծ հնարավորություններով, լավ դպրոցներ։ Դա վիճելի, բայց էֆեկտիվ խորհուրդ է։ Հենց դրա համար են զարգացող երկրների ծնողները փորձում արտագաղթել առավել հարուստ երկրներ, և հենց դրանով է բացատրվում «գնել ամենաէժան տունը, որը կարելի է գտնել լավագույն թաղամասում» խորհուրդը։

«Թաղամասի ընտրությունը, երևի, ամենակարևոր քայլերից է, որ կարող ենք անել մեր երեխայի համար»,- պարզաբանում է Կալիֆոռնիայի համալսարանի սոցիոլոգ Էն Օուենսը, ով հետազոտել է, թե ինչպես են հարուստ մարդիկ օգտագործում իրենց հնարավորությունները՝ երեխաների կյանքն էֆեկտիվորեն լավացնելու համար։

2. Նրանք նախագծում և խրախուսում են լավ հարաբերություններ

1938 թվականից Հարվարդի համալսարանի գիտնականները հետազոտում են Հարվարդում սովորած 400 մարդուց բաղկացած խմբի որոշումներն ու փորձը։ Այդ նախագիծը ստացել է Grant Study անվանումը, իսկ մասնակիցների խմբում եղել են նախագահ Ջոն Քենեդին ու Բեն Բրեդլին, ով հետագայում դարձավ The Washington Post-ի խմբագիրն Ուոթերգեյթի ժամանակ։

Դոկտոր Ռեբերտ Վալդինգերը, որը ղեկավարում է  Grant Study-ն 2003 թվականից, ասում է. «Խոսքը հարստության, փառքի կամ քրտնաջան աշխատանքի մասին չէ։ Ամենահստակ ուղերձը, որ մենք ստացել ենք այդ 75 տարվա հետազոտությունից, այն է, որ լավ հարաբերություններն օգնում են մեզ լինել ավելի երջանիկ և առողջ։ Վերջ։

Հաջողակ երեխաների ծնողները նախագծում են լավ հարաբերություններ ընկերների և ընտանիքի հետ և իրենց երեխաներին էլ պատվիրում են պահպանել այդ լավ հարաբերությունները։

3. Նրանք իրենց երեխաներին ճիշտ են գովաբանում

Չպետք է գովել երեխային այն բանի համար, որ նա թեստից ստանում է բարձր գնահատական, այլ պետք է գովել այն բանի համար, որ սովորել է, և դա տվել է արդյունք։

Չպետք է գովել խաղում կամ մրցույթում տարած նրա հաղթանակի համար, այլ դրա փոխարենը՝ պետք է գովել այն ջանքերը, որ նա դրել է պարապմունքների ժամանակ, որը նույնպես բերել է արդյունքի։

Չպետք է ասել՝ դու այնքան խելացի, այնքան տաղանդավոր ես։ Դրա փոխարեն՝ պետք է միջոց գտնել և ասել այսպես՝ դու մեծ աշխատանք ես կատարել՝ լուծելով այդ խնդիրը, կամ՝ դու այնքան լավ ես երգում. երգիդ պարապմունքները լավ են անցել։ Նպատակը  երեխաների մոտ զարգացող մտածողության խթանումն է։

4. Նրանք խրախուսում են աշխատանքը

Տարիներ առաջ «Ինչպես դաստիարակել մեծահասակներին» գրքի հեղինակ Ջուլիա Լիթքոթ-Հեյմսն ասել է, որ կյանքի լավագույն դասերից մեկը, որը նա ստացել է ծնողների հետ շփումից, այն է, որ նրանք ստիպում են երեխաներին՝ անել տան գործեր, և երբեք նրանց փոխարեն չեն անում տնային հանձնարարությունները։

5. Նրանք երեխաներին հասկացնում են, որ միշտ նրանց կօժանդակեն

Խոսքը երեխաների փոխարեն բոլոր խնդիրները լուծելու մասին չէ։ «Այն ծնողների երեխաները, որոնք հանգստացնում են երեխաներին՝ ի պատասխան նրանց էմոցիաների, ավելի շփվող են, քան այն ծնողների երեխաները, որոնք կամ ասում են իրենց երեխաներին, թե նրանք շատ կտրուկ են արձագանքում, կամ պատժում են նրանց»,- ասում է Արիզոնայի պետական համալսարանի հոգեբան Նենսի Այզենբերգը։

6. Նրանք օգնում են երեխաներին՝ դառնալ սթրեսադիմացկուն

Սթրեսադիմացկունությունը, այսինքն՝ դժվարություններից հետո վերականգնվելու կարողությունը, ամրությունը, հաջողության հիմքն է։ Օրինակ ծառայեք, թույլ տվեք ձեր երեխաներին՝ ինքնուրույն լուծել իրենց խնդիրներից շատերը, դրդեք ռիսկի՝ միևնույն ժամանակ պահպանելով ձեր ծնողական հեղինակությունը, երբ պետք է։

7. Նրանք դպրոցում բարեխոսում են իրենց երեխաների համար

Այս գիտական խորհուրդը պահանջում է բավականաչափ առողջ միտք։ Մի կողմից՝ կարևոր է երեխաներին թույլ տալ լուծել սեփական խնդիրները, երբ դա հնարավոր է, մյուս կողմից՝ որպես ծնող, դուք պետք է գործեք՝ որպես հեղինակություն ունեցող կերպար։

Դա հատկապես վերաբերում է դպրոցին։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ դպրոցը շատ հաճախ արհամարհում է տաղանդավոր աշակերտներին՝ փորձելով բարձրացնել միջակ աշակերտների ցուցանիշները։

Այդ ամենը կատարվում է միայն այն պատճառով, որ հավատում են, թե տաղանդավոր աշակերտը, միևնույն է, հասնելու է իր նպատակներին, բայց, ցավոք, դա մեծ սխալ է։ Միակ ռեալ հակագործողությունը՝ ծնողների մասնակցությունն ու երեխաների հետաքրքրությունների առաջմղումն է։

8. Նրանք հիշեցնում են իրենց մեծ սպասելիքների մասին

Էսեքսի համալսարանի հետազոտություները ցույց են տալիս, որ այն ծնողների մոտ, որոնք գերբնական հույսեր են կապել իրենց երեխաների հետ, և որոնք միշտ հիշեցրել են նրան՝ իրենց սպասելիքների մասին, երեխաներն ավելի քիչ են հակված եղել վաղ հղիությանը, դպրոցից դուրս գալուն և դատարկապորտությամբ զբաղվելուն։

Այլ խոսքերով՝ որքան շատ պահանջեք, այնքան ավելի մեծ հաջողություն կլինի վերջին հաշվով։

9. Նրանք հույս են փայփայում, որ երեխաները հաջող ամուսնություն կունենան

Վաշինգտոնի համալսարանի հետազոտությունները պարզել են, որ ճիշտ մարդու հետ ամուսնությունը ստիպում է մարդկանց՝ ավելի լավ աշխատել, առաջ գնալ աշխատանքում, ավելի շատ գումար վաստակել և բավարարված զգալ սեփական աշխատանքից։

10. Նրանք խրախուսում են երեխաներին՝ նախաձեռնող լինել (և միգուցե՝ հարուստ դառնալ)

Այս կետը բոնուս է, քանի որ հիմնված է իմ սեփական հետազոտությունների վրա։ Թեկուզ մենք գիտենք, որ գումարը երջանկության բանալին չէ, բայց դրա բացակայությունը երբեմն բերում է դժբախտությունների։ Բոլորս էլ գիտենք մարդկանց, որոնք քիչ հաջողակ են, քան կարող էին լինել, որովհետև ամբողջ կյանքը վատնում են գումար աշխատելու վրա։ Նրանք ստիպված են երկարաժամկետ որոշումներ ընդունել՝ հաշվի առնելով կարճաժամկետ ֆինանսական իրավիճակները։

Եվ այսպես, ինչպե՞ս եք ձեր երեխաներին օգնում դուրս գալ այս ծուղակից։ Ֆինանսական կրթվածությունը կարևոր է, բայց ավելի կարևոր է նրանց մղել՝ նախաձեռնողականորեն գործել։ Մի քանի ամիս առաջ ես 118 հաջողակ գործարարներից հետաքրքրվեցի, թե ինչն է նրանց հաջողության հասցրել։ 118-ից 110-ի պատասխանը պարզ էր. մանկուց նրանց խրախուսել են՝ իրենց դրսևորել՝ որպես նախաձեռնողներ, և նրանք սկսել են այդպիսին լինել դեռևս շատ երիտասարդ տարիքից։

Թարգմանությունը՝ 168.am-ի

Էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանն իր վերջին հարցազրույցում նշել է, որ Տաշիր ընկերությունների խումբը փութաջանորեն է օգտվում պետության տրամադրած արտոնություններից․ Լիլիթ ՂարաջյանԺողովրդի մոբիլիզացիոն ռեսուրսը կսրբի կտանի իշխանությանը Մրցույթ «Առաջարկ Հայաստանին» նախաձեռնության շրջանակներումԵրեք հայ գրոսմայստեր դուրս եկան ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի երրորդ փուլ Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին «Նոա»-«Սիգմա» խաղի ժամանակ հայ և չեխ երկրպագուները աղբամաններ են նետել իրար վրա (տեսանյութ) Բաքվում շարունակվում է ապօրինաբար պահվող Արցախի նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարության դեմ «դատը» Մինչև 2026 թվականի հունվարի վերջ նախատեսվում է Ադրբեջանով անցնող երթուղով առաքել ևս 132 վագոն ցորեն. Հարավկովկասյան երկաթուղի Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոան» պարտվեց առաջին խաղակեսում Շղթայական ավտովթար՝ Երևանում. խցանումն էլ հասնում էր մոտ 3 կմ-ի Բաքվի դատարանում «ապացույցներ» են ներկայացվել Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի դեմ Մենք մեզ որբացած ենք զգում, այստեղ չէ մեր Առաջնորդը․ միասնական աղոթք՝ Մուղնու եկեղեցում Աշխարհի լավագույն ֆուտբոլիստի կոչման թեկնածուները Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Ռուսաստանին գոհացնում է «Վրացական երազանք»-ի գործունեությունը․ Շոյգու Մանվել Քեշիշյանը նշանակվել է վարչապետի աշխատակազմի ռազմավարական հաղորդակցության վարչության պետ Նախատեսվում է հուշագիր ստորագրել ՀՀ դատախազության և Իտալիայի Գլխավոր զինվորական դատախազության միջև Եվրահանձնաժողովը սկսել է քննարկել ռուսների համար վիզային նոր սահմանափակումները KFC-ն հայտարարություն է տարածել՝ այսօր մասնաճյուղերից մեկում բռնկված հրդեհի կապակցությամբ Հայաստանը և Սաուդյան Արաբիան հարաբերությունները խորացնելու մեծ ներուժ ունեն. Սարգիս Խանդանյան Իսրայելի բանակը հարվածներ է հասցրել «Հեզբոլլահ» շարժման ռազմական թիրախներին Որպես անհետ կորած որոնվում է 29–ամյա արցախցի Արսեն Թեւոսյանը Արես Հակոբյանը հաղթել է չեխ մրցակցին Ադրբեջանը Մեծ Բրիտանիայի հետ ռազմավարական գործընկերության հարցեր է քննարկել Մեզ վստահեցրել են, որ Զանգեզուրի ճանապարհում Իրանի համար որևէ սպառնալիք չկա. Արաղչի Վարդան Ղուկասյանի առողջական վիճակը կտրուկ վատացել է․ փաստաբան Բռնցքամարտիկ Տիգրան Խաչատրյանը հաղթեց բոսնիացի բռնցքամարտիկին․ տեսանյութ Պարզեցվել են կենսաթոշակների նշանակման ընթացակարգերը Գողություն՝ Արթիկի հյուրանոցառեստորանային համալիրներից մեկում․ թռցրել են անգամ սեփականատիրոջ որդու կիսավերարկուն Ավտովթար՝ Արագածոտնի մարզում․ բախվել են «SHACMAN» բեռնատարը և «Opel Astra»-ն. հայրը և 2 անչափահաս երեխաները տեղափոխվել են հիվանդանոց Լոռու մարզի քրեական ոստիկանները սպանության դեպք են կանխել․ 5 անձ ձերբակալվել է Բաքվում քննարկել են «Արևմտյան Ադրբեջան» վերադառնալու հարցը 2026-ի հունվարի 1-ից նույնականացման միջոցներով դրոշմավորման ենթակա ապրանքների ցանկն ընդլայնվում է Տարիներ շարունակ մեր գլուխներն եք արդուկում, թե Արցախը ճանաչեցիք Ադրբեջանի մաս, որ հակընդդեմ պահանջներ չլինենԻրազեկում․ գործարկվելու է էլեկտրական շչակ Ռուսաստանը գերազանցում է ԱՄՆ-ին միջուկային կարողություններով Նոր Նորքում Chevrolet-ն բախվել է բետոնե արգելապատնեշին. 26–ամյա վարորդին հասցրել են հիվանդանոց Հրդեհի ահազանգ Թումանյան փողոցում․ ինչ վնասներ են եղել Ուկրաինան Լատվիայից ստացել է 21 զրահափոխադրիչ Թոշակառուների համար դեղերի գներն անհասանելի են. Հրայր ԿամենդատյանՀայոց եկեղեցին փորձում են բնաջնջել միայն մեր թշնամիները և մեկ էլ Փաշինյանը. Արմեն ՄանվելյանՀամապարփակ պաշտպանությունն այն է, երբ ամեն մեկն իր տեղում և ոլորտում գիտի իր անելիքը. Մենուա ՍողոմոնյանԵրվանդ Երկանյանի սիմֆոնիկ «Ձոն»-ը՝ Էդուարդ Թոփչյանի ղեկավարությամբ. Երևանում կայացել է պրեմիերանԽոշոր վթար՝ Երևանում, 26-ամյա վարորդը «Chevrolet»-ով բախվել է արգելապատնեշի և տեղափոխվել է հիվանդանոցՄինչև ո՞ւր կհասնի ոսկու գինըՀաղորդում հանցագործության մասին. ՔՊ-ականները անցել են վարչական ռեսուրսի օգտագործմանն ու կաշառքի Ինչու է սրացել Նիկոլի «Սերժացավը»․ Արմեն ԱշոտյանԲիզնես վարկի նոր, շահավետ առաջարկ ԱրարատԲանկից․ «Արի մեզ մոտ» Իշխանության փոփոխություններն են գարանտը զարգացող, նորմալ, ժողովրդավար երկրի, իսկ ժողովրդավար երկիրն էլ գարանտն է զարգացող տնտեսության. Նարեկ Կարապետյան «Համահայկական ճակատ» կուսակցությունը՝ Հայաստանի եզդիական համայնքի կողքին