Երևան, 16.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Վայրենիները. երեխաներ, որոնց մեծացրել են գայլերը

ԼԱՅՖ

Օքսանա Մալայա, Ուկրաինա, 1991

Գեղեցիկ և միևնույն ժամանակ մտահոգիչ Ջուլիա Ֆուլլերտոն-Բաթթենսի նոր ֆոտոշարքը հեքիաթային է և բեմադրված, սակայն դրանց հետևում թաքնված պատմությունները, ցավոք, իրական են:

«Գոյություն ունի 2 սցենար. Մեկը այն է, երբ երեխան հայտնվում է անտառում և մեծանում այնտեղ, իսկ մյուսնայն է, երբ երեխան մեծանում է տանը, սակայն այնքան արհարմարված և հալածված է, որ իրեն ավելի լավ է զգում կենդանիների շրջապատում, քան մարդկանց»,- պատմում է լուսանկարիչը: Լուսանկարում պատկերված է ուկրաինուհի Օքսանա Մալայան:

Ֆուլլերտոն-Բաթթենի խոսքով՝ Օքսանային գտել են շների հետ ապրելիս 1991 թվականին: Նա ութ տարեկան էր և արդեն վեց տարի էր, ինչ ապրում էր շների հետ: Նրա ծնողները հարբեցողներ էին և մի գիշեր նրան պարզապես թողել էին դրսում: Տաք տեղ գտնելու հույսով 3-ամյա փոքրիկը մտել է ֆերմայի շների բունը, ինչն էլ փրկել է նրա կյանքը: Նա վազում էր շների պես, լեզուն դուրս հանած, բաց բերանով և հաչում էր: Մարդկանց հետ շփում չունենալու պատճառով նա միայն գիտեր «այո» և «ոչ» բառերը: Օքսանան հիմա ապրում է Օդեսայի կլինիկայում, աշխատում է հիվանդանոցի ֆերմայի կենդանիների հետ:

Shamdeo, India, 1972 (Credit: Credit: Julia Fullerton-Batten)

Շամդեո, Հնդկաստան, 1972

«Սա ամենևին էլ Տարզանի պատմությունը չէ»,- ասում էր Ֆուլերտոն-Բաթթենը: «Երեխաները ստիպված էին կռվել կենդանիների հետ սննդի համար. նրանք պետք է սովորեին գոյատևել: Երբ ես կարդացի նրանց պատմությունները, շոկի մեջ էի և սարսափած»,- ասում է նա:

Նրա՝ «Վայրի երեխաներ» կոչվող ծրագրում կա 15 դեպք և բեմադրված լուսանկարներ:
Այս մեկը ներկայացնում է Շամդեոյին, մի տղա, ում գտել էին 1972 թվականին Հնդկաստանում: Նա մոտավորապես չորս տարեկան էր: «Նա խաղում էր գայլերի ձագերի հետ: Նրա մաշկը շատ մուգ էր, ուներ սուր ատամներ, երկար եղունգներ, խճճված մազեր և կոշտ ափեր, արմունկներ և ծնկներ»: Նա երբեք չի խոսել, սակայն կարողացել է ժեստերի լեզվով մի քանի նշան ցույց տալ: Նա մահացել է 1985 թվականին:

Madina, Russia, 2013 (Credit: Credit: Julia Fullerton-Batten)

Մադինա, Ռուսաստան, 2013

Ըստ Ֆուլլերտոն-Բաթթենի` Մադինան ապրում էր շների հետ իր ծնված օրից մինչև 3 տարեկան դառնալը: Նա ուտում էր շների հետ, խաղում նրանց հետ, քնում նրանց հետ, երբ ձմռանը ցուրտ էր լինում: Երբ սոցիալական աշխատողները գտան նրան 2013 թվականին, նա մերկ էր, նման էր չորքոտանի կենդանու և շան նման վնգստում էր: Մադինայի հայրը լքել էր նրան իր ծննդից հետո, իսկ 23-ամյա մայրը հարբեցող էր: Նա հաճախ էր անգիտակցության աստիճան հարբած լինում և անտեսում փոքրիկին՝ նրան թողնելով գետնին՝շների հետ պառկած:» Մադինային վերցրեցին խնամքի տակ: Բժիշկները ստուգեցին փոքրիկին, և, չնայած նրա ապրած «անմարդկային» կյանքին, երեխայի և՛ հոգեկան, և՛ ֆիզիկական վիճակը կարգին էր:

Sujit Kumar, Fiji, 1978 (Credit: Credit: Julia Fullerton-Batten)

Սուջիթ Կումար, Ֆիջի, 1978

«Սուջիթը ութ տարեկան էր, երբ նրան գտան հավաբնում՝ ձեռքերը նրանց նման թափահարելիս»,- պատմում է Ֆուլլերտոն-Բաթթենը:

«Նա փորում էր իր ուտելիքը, կռանում աթոռի վրա, իբր՝ թառել է: Նրա ծնողները փակել էին նրան հավաբնում: Նրա մայրն ինքնասպանություն էր գործել, իսկ հորը սպանել էին: Նրա պապը իր վրա է վերցնում երեխային պահելու պատասխանատվությունը, սակայն նա նույնպես երեխային պահում էր հավաբնում»:

Երեխաների համար մարդկային կյանքին հարմարվելը կարող է այնքան դժվար լինել, որքան կենդանական կյանքին և մարդկանցից հեռու ապրելուն հարմարվելը: «Երբ նրանց գտել էին, մարդիկ ուղղակի շոկի մեջ էին: Նրանց մատերը նման էին ճանկերի, մատները չէին կարողանում նույնիսկ գդալ բռնել: Եվ հանկարծ բոլոր մարդիկ փորձում էին օգնել նրանց ճիշտ նստել և խոսել»,- պատմում է նա:

Սուջիթին հիմա խնամում է Էլիզաբեթ Քլեյթոնը, ով փրկել է երեխային ծեր պապից և տուն տվել:

Ֆուլլերտոն-Բաթթենն ասում է, որ այս վայրի երեխաներն ապացուցում են, որ շատ բան կա թաքնված մեր քաղաքակիրթ հասարակություններում. իրականում քաղաքը կարող է լինել նույնքան անհյուրընկալ, որքան անտառը:

«Ես փորձում էի այս իրական դեպքերը «շահագործելով» իրազեկել հասարակությանը, որ նման դեպքեր դեռ կան մեր հասարակության մեջ»,- պատմում է նա:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը:

Սևանա լիճ է բաց թողնվել «Գեղարքունի» ենթատեսակի 437 հազար հատ մանրաձուկ Փայտանյութ տեղափոխող մեքենաների վարորդների ներկայացրած փաստաթղթերը կասկածներ են հարուցել Հայաստանի հավաքականի մարզումը Պորտուում (տեսանյութ) Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետը ժամանել է Նյու Յորք, հանդիպումներ կլինեն հոգևոր դասի հետ Դպրոցներում տարածքներ են վարձակալությամբ հանձնվում Մետաքսի ճանապարհի ստորգետնյա քաղաքը․ հնագետները բացահայտել են Իսիկ Կուլի գաղտնիքը Մենք թույլ չենք տալու գողանալ ժողովրդի քվեն և սեփականաշնորհել քաղաքացիական հասարակությունը․ Մենուա ՍողոմոնյանՎաղարշապատի 14/45 տեղամասի առջև ընտրացուցակներն անհասանելի վայրում և սովորականից բարձր են փակցվածՎաղարշապատ համայնքի Լեռնամերձ բնակավայրում ՔՊ կուսակցության թեկնածուի պաստառը ընտրատեղամասից 20 մետր հեռավորությամբ է, ինչն ընտրախախտում է Խախտումներ՝ Վաղարշապատի մի շարք ընտրատեղամասերումՊուտինը եւ Լուկաշենկոն հեռախոսով քննարկել են պաշտպանության եւ ԱԷԿ կառուցման հարցերը Օդանավակայանում ձյան առատ տեղումների պատճառով մոտ 40 չվերթ է հետաձգվել․ ՌԴ (տեսանյութ) Ձյուն կտեղա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել նոյեմբերի 16-ից 20-ը Վեհափառը «Աղոթքի նախաճաշի» մասնակիցների հետ խոսել է հակաեկեղեցական արշավի մասին Ո՞վ պետք է չեզոքացներ Փաշինյանին ըստ Բայրամովի, ինչո՞ւ է Պետրոսը պարփակվելԻրանում առգրավվել է որպես լվացքի փոշի քողարկված 2 տոննա թմրանյութ Ուկրաինային կարելի է համոզել դադարեցնել հակամարտությունը, քանի որ այն այլևս ինքնիշխան երկիր չէ. Օրբան Քվեարկության օրը բոլոր տեղամասերից իրականացվելու է համաժամանակյա ուղիղ հեռարձակում․ ԿԸՀ Շուրջ 2 տասնյակ մեքենա է աճուրդի հանվել Հիշեցում․ Նոյեմբերի 15-ից ձմեռային անվադողերով երթևեկելը պարտադիր պահանջ է Վաղարշապատի 47 ՏԸՀ-ները պատրաստ են քվեարկության․ ԿԸՀ Փակ կլինի Աբովյան փողոցի՝ Պուշկինից մինչև Բուզանդի փողոցն ընկած հատվածի երթևեկությունը Նոյեմբերի 17-ին և 18-ին ջուր չի լինելու Արագածոտնի թեմի առաջնորդը փորձություն է անցնում, որից պետք է ուժեղացած դուրս գալ «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժման մի շարք անդամներ տեսաուղերձների շարք են հրապարակում սոցիալական ցանցերումՀայհիդրոմետի տնօրենը տեղեկացնում է Եթե դուք այդքան հերոսներ եք և այդքան կողմ եք այս պատերազմին, ապա գնացեք պայքարեք Ուկրաինայում. Ֆիցոն՝ ուսանողներին 10 վիրավոր․ բախվել են «ՊԱԶ» ավտոբուսը, «Infiniti»-ն ու «Լադա»-ն Վարորդը ուղեվարձը չվճարելու պատճառով վեճի ժամանակ հարվածել է ուղևորին Այդ ճանապարհով մենք ո՞ւր ենք գնալու` Հայաստանից ուզում են քշել՝ Բաքո՞ւ գնալ․ Էդմոն ՄարուքյանԿիևում պահանջում են Զելենսկու հրաժարականը Գևորգ Պապոյանը Հնդկաստանում այցելել է Անդրա Պրադեշ բժշկական տեխնոլոգիաների գոտի Տավուշի մարզի Բերդավանում գյուղում հրդեհ է բռնկվել մեկհարկանի նորակառույց տանը Արտակարգ դեպք․ Զապորոժիեի ատոմակայանում էլեկտրահաղորդման գիծ է անջատվել Արգենտինայում պայթյունի հետևանքով վիրավորվել է 25 մարդ Ուկրաինան 104 ԱԹՍ-ով գրոհել է Բելգորոդի մարզը. զոհեր ու վիրավորներ կան Բաց նամակ Եվրամիությանը. Վահե ՀակոբյանԵրկրաշարժ Գառնի գյուղից 6 կմ հյուսիս-արևելք Փաշինյանին են ներկայացվել Ակադեմիական քաղաքի տարածքի ակտիվացման աշխատանքները Ընտրախախտումներ չկա՞ն․ բա մեր տանը հավելյալ 9 հոգու ո՞ւմ եք հաշվառել․ Հարություն Խաչիկյան«Կարող եք պաշտոնապես շնորհավորել ինձ՝ երեք հրաշք երեխաների մայրիկ եմ»․ Լուսինե Թովմասյան Գոհար Մելոյանը հրատապ տեղեկություն է փոխանցում ԿԸՀ-իցԻրանը հայտնել է օտարերկրյա լցանավի առգրավման մասին Ֆուտբոլիստ է որակազրկվել 99 տարով Գերագուսյանն ու Կիրակոսյանը նորամուտ են նշել Հայաստանի Մ-21 հավաքականում Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք, Սևանա լճում հայտնաբերվել է մահացած կին Իրանում կնոջ ղեկավարած նվագախումբը կատարել է Արամ Խաչատրյանի «Սnւսերով պարը» ԶՊՄԿ-ի պատմության մեջ աննախադեպ է. տարեկան մի քանի հազար տենդեր է անցկացվում Մահացել է ֆիզիկամաթեմատիկական գիտություների թեկնածու Վարազդատ Վարդազարյանը «Թրամփի ուղու» իրագործումն ավելի է խորացնելու Հայաստանի շրջափակումը. Արմեն Մանվելյան