The way of peace նախաձեռնությունը միավորել է հայ փաստաբաններին ու լրագրողներին` Ադրբեջանի պատասխանատվության հարցը միջազգային ատյաններում բարձրացնելու համար

ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ 9 Մայիս, 2016 19:54

Հայաստանյան մի խումբ փաստաբաններ, իրավաբաններ, իրավապաշտպաններ և լրագրողներ միավորվել են The way of peace («Խաղաղության ուղի») նախաձեռնությանը, որը նպատակ ունի կազմակերպել ադրբեջանական զինված խմբավորումների կատարած հանցագործությունների հետևանքով տուժած զոհերի իրավահաջորդների և տուժողների պաշտպանությունը միջազգային ատյաններում: Այս մասին Past.am-ի հետ զրույցում ասաց The way of peace նախաձեռնության անդամ, հայտնի փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանը:

Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանի Հանրապետության զինված ուժերը 2016 թվականի ապրիլին, իրականացնելով ռազմական գործողություններ, կիրառել են զանգվածային ոչինչացման զենքեր, ինչի հետևանքով սպանվել է ավելի քան 92 զինծառայող, բազմաթիվ մարդիկ ստացել են տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ, խաղաղ բնակչությունը կորցրել է իր սեփականությունը: Ապրիլի 10-ին Բաշ Քարվենդ բնակավայրի տարածքում հայկական կողմին էր հանձնվել ԼՂՀ ՊԲ 18 զինծառայողի մարմին. ադրբեջանական կողմից հանձնված զոհվածների բոլոր մարմինները ենթարկվել են խոշտանգման ու անարգանքի: Ադրբեջանական կողմը գլխատել էր հայ զինծառայողներին:

«Մեր կարծիքով` ստեղծված իրավիճակում առավել արդյունավետ միջոցը միջազգային ատյանների միջոցով ճնշում գործադրելն է Ադրբեջանի վրա, որպեսզի կանխարգելենք նման ահաբեկչական ակտերի կրկնությունը»,-ասաց փաստաբանը՝ շեշտելով, որ եթե Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաները միջազգային քրեական դատարանի կողմից ենթարկվեն պատասխանատվության` կատարած հանցագործությունների համար, ապա նրանց հաջորդող պաշտոնյաները զերծ կմնան նման հանցագործություններ կատարելուց: «Անհնար և անիմաստ եմ համարում ահաբեկչների հետ բանակցել «խաղաղություն» ձեռք բերելու համար, եթե տիրում է այսպիսի անպատժելիության մթնոլորտ»,- կարծում է նա:

Ըստ փաստաբանի՝ The way of peace նախաձեռնության գործունեությունն ինքնին քաղաքական չէ, սակայն արդյունքում պետք է ստանանք շատ հստակ քաղաքական լուծումներ: «Որպեսզի նախաձեռնությունն ունենա տրամաբանական ավարտ և հասնենք մեր նպատակին, անհրաժեշտ է նախ՝ ապահովել տեղի ունեցածի իրազեկումը, անհրաժեշտ է, որ նախաձեռնությանը միանան շատ թվով տեղական և միջազգային հասարակական կազմակերպություններ, քաղաքացիական ակտիվիստներ և պարզապես շահագրգիռ մարդիկ: Սա այն դեպքն է, որ բոլորը պետք է հասկանան, որ հնարավոր չէ մեկ կամ երկու հոգով հասնել նպատակին: Անչափ անհրաժեշտ է, որպեսզի գրագետ և կազմակերպված իրականացվի փաստահավաք գործընթացը, որն այսօր իրականացվում է նախաձեռնության անդամ լրագրողների կողմից»,- ասաց փաստաբան Բաղդասարյանը՝ շեշտելով, որ մեսիջն ավելի հասցեական ուղղելու համար նախաձեռնությունը մտադիր է նկարահանել փաստավավերագրական տեսաֆիլմ, որտեղ կներկայացվեն ապրիլյան դեպքերից առաջ ունեցած իրավիճակը, ապրիլյան դեպքերը և ստեղծված իրավիճակի հնարավոր լուծումները:

Խոսելով դատական ատյաններ դիմելու գործընթացի մասին՝ Նիկոլայ Բաղդասարյանը տեղեկացրեց, որ այս հարցով ՄԻԵԴ հնարավոր կլինի դիմել ոչ ուշ, քան դեպքից վեց ամսվա ընթացքում, քանի որ հնարավոր չէ սպառել ներպետական միջոցները՝ պայմանավորված նրանով, որ հայցը ներկայացվելու է ընդդեմ Ադրբեջանի: «Այդ պատճառով ապրիլից հաշված՝ վեց ամսվա ընթացքում անհրաժեշտ է կազմակերպել, որ բոլոր տուժողների դիմումները ներկայացվեն ՄԻԵԴ, ընդ որում, որքան խնդիրը մեծ հնչեղություն ունեցավ, այնքան շուտ այդ դիմումները քննության կառնվեն Եվրոպական դատարանի կողմից:

Ինչ վերաբերում է Միջազգային քրեական դատարան դիմելուն, ապա, ցավոք, այստեղ ունենք մեկ խնդիր` ՀՀ-ն չի միացել Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի ստատուտին, սակայն նույն Հռոմի ստատուտի համաձայն՝ դատարան կարող է դիմել նաև ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը (ԱԽ), անկախ նրանից, թե որտեղ է տեղի ունեցել հանցագործությունը՝ պայմանով, որ այն տեղի է ունեցել 2002 թվականից հետո և համընկնում է Հռոմի ստատուսով նախատեսված արարքներին, այսինքն՝ մենք պետք է ձեռնարկենք անհրաժեշտ քայլեր այս հարցը միջազգային և այլ կազմակերպությունների հետ համատեղ ՄԱԿ-ի ԱԽ-ում քննության դարձնելու և դրական որոշում ունենալու համար: Հաջողություն գրանցելուց հետո ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն, ընթացակարգի համաձայն, կդիմի Միջազգային քրեական դատարանի դատախազին, որպեսզի վերջինս քննության առնի ներկայացված նյութերը և հարուցի քրեական գործ»,- ասաց նախաձեռնության անդամը՝ շեշտելով, որ նախաձեռնությունը մտադիր է զուգահեռաբար աշխատել այս երկու ուղղություններով:

Խոսելով դատական գործընթացներին նախորդող միջոցառումների մասին՝ The way of peace նախաձեռնող անդամը կարևորեց ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի առաջ հարցի բարձրացումը և օրակարգում հարցի ընդգրկումը, որն ամենադժվար գործընթացն է: Այդ պատճառով, ըստ Բաղդասարյանի, անհրաժեշտ է միջազգային հանրության պահանջը դարձնել, որպեսզի ՄԱԿ ԱԽ-ն ընդգրկի հարցն օրակարգում, սակայն անհրաժեշտ է այս հարցի շուրջ կոնսոլիդացնել հայաստանյան հասարակությունը և ձևավորել հանրային պահանջ, ինչի ուղղությամբ պետք է աշխատանք տանեն նախաձեռնության բոլոր անդամները:

Նիկոլայ Բաղդասարյանի փոխանցմամբ՝ այդ ամենը կազմակերպելու համար նախաձեռնությունը մտադիր է գործարկել էլեկտրոնային կայք, որտեղ կհավաքագրվեն փաստաթղթերը, տեսանյութերը, հոդվածները, ինչպես նաև Ադրբեջանի կողմից իրականացված ահաբեկչական ակտի վերաբերյալ այլ փաստերը, որին կարող են հետևել բոլոր շահագրգիռ անձինք: Բացի այդ՝ էլեկտրոնային կայքի միջոցով տեղական և միջազգային տարբեր կազմակերպություններ, միավորումներ և շահագրգիռ անձինք կարող են միանալ նախաձեռնությանը` էլեկտրոնային ստորագրահավաքի միջոցով: Վերջում Բաղդասարյանը տեղեկացրեց, որ մոտ օրերս նախաձեռնությունը հանդես կգա մամուլի ասուլիսով: Նրա խոսքով՝ միջազգային ատյաններում հաջողության միակ գրավականը մեծ թվով շահագրգիռ մարդկանց համախմբումն է, ինչի ուղղությամբ նախաձեռնությունն արդեն աշխատանքներ է իրականացնում: