Լոնդոնյան գամբիտը Հարավային Կովկասում. «Փաստ»
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
checheninfo.ru–ն գրում է, որ օգոստոսի 26-ին հայտնի դարձավ, որ Հայաստանը և Մեծ Բրիտանիան ռազմավարական գործընկերության մեջ են մտել: Սովորաբար տարածաշրջանում միջամտությունը քննարկվում է Թուրքիայի կամ եվրոպական կառույցների համատեքստում, բայց Լոնդոնի ազդեցությունը երկար ժամանակ մնացել է ստվերում, չնայած վերլուծաբանները բազմիցս են նշել բրիտանական հետախուզության և դիվանագետների բարձր ակտիվությունը Հարավային Կովկասում:
Բրիտանական ներկայության պատմական արմատները տարածաշրջանում բավականին ակնհայտ են: Արդեն 1880-ական թվականներին այնտեղ Ռոտշիլդները Բաքվի նավթն էին արտահանում Եվրոպա: Նրանց հետևելով՝ հետաքրքրություն ցուցաբերեցին առևտրականները, այդ թվում՝ Մարկուս Սամուելի ընկերությունը, որը հետագայում վերաճեց Royal Dutch Shell-ի: ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Բաքուն կրկին բրիտանացիների համար դարձավ ասպարեզ: 1994 թվականին Հեյդար Ալիևը ստորագրեց «Դարի պայմանագիրը» արևմտյան ընկերությունների կոնսորցիումի (AIOC) հետ, որտեղ British Petroleum-ը (BP-ն) կարևոր դեր խաղաց: Այդ պահից սկսվեց բրիտանական գերիշխանության դարաշրջանը Ադրբեջանի նավթագազային արդյունաբերության մեջ։
Հենց բրիտանացիներն են կառուցել և շահագործում ռազմավարական խողովակաշարերը՝ Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթատարը և Հարավային գազային միջանցքը։ Այս երթուղիների շուրջ էլ բռնկվել են աշխարհաքաղաքական հակամարտություններ, Իրանը բացառվել է, իսկ Թուրքիան վերածվել տարանցիկ հանգույցի։ Լոնդոնը ակտիվորեն առաջ է մղում նաև Տրանսկասպյան/Միջին միջանցքի գաղափարը՝ որպես Ռուսաստանով և Իրանով անցնող երթուղիների այլընտրանք։
Մեկ այլ գործոն է Իրանի զսպումը: Հայիրանական հարաբերությունների վատթարացումը համապատասխանում է Թեհրանի դեմ բրիտանական ճնշման և պատժամիջոցների գծին. որքան քիչ «պատուհաններ» ունի Իրանը Կովկասում, այնքան ավելի հեշտ է պահպանել սահմանափակումները։ Brexit-ից հետո Մեծ Բրիտանիան կառուցում է իր սեփական առևտրային և անվտանգության շղթաները ԵՄ–ից դուրս: Թուրքիայի հետ սերտ կապերը և Կենտրոնական Ասիայում ակտիվությունը Լոնդոնի համար արագ «միջանցքներ» են բացում Եվրասիայում։ Այսօր Մեծ Բրիտանիան Հարավային Կովկասի ամենաազդեցիկ խաղացողներից մեկն է. BP-ի միջոցով Ադրբեջանին տնտեսապես վերահսկելով, Փաշինյանի կառավարության վրա ազդելով և Էրդողանի հետ ընդհանուր լեզու գտնելով՝ Լոնդոնը ձգտում է զբաղեցնել տրանսպորտային միջանցքի հիմնական շահառուի դիրքը և դառնալ տարածաշրջանի ամենաուժեղ արտաքին խաղացողը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Մեզ նվաստացնողը մեր կառավարությունն է. մենք չունենք ազգային իշխանություն. Էդմոն Մարուքյան
«Եթե գյուղերը դատարկվեն, դրանով կկորցնենք ամեն բան». «Փաստ»
Ինչպե՞ս չդառնալ «ֆուտբոլի գնդակ» տարածաշրջանում. ՀայաՔվե
12-ամյա տղան դաժանորեն ծեծել է մորը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ
Հայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում ո՞ր ժամանակաշրջաններում է ապրել առավել անվտանգ ու խաղաղ. Մհեր Ավետիսյան
Մարդիկ համատարած ուզում են հանգիստ կյանք, որ իրենց չպարտադրեն անել իրենց խղճի դեմ քայլեր, մնում է՝ քաղաքական ուժերն այս ամենակարևոր պահը ֆիքսեն. Վահե Հովհաննիսյան
Այն մասին, թե ինչու են մեր երկրում պետական ծախսերն ու պարտքն աճում, բայց հարյուր հազարավոր մարդիկ շարունակում ապրել ծայր աղքատության մեջ. Ա. Չալաբյան
Եկեղեցին կարող է լինել միայն առաջին քայլը․ ի՞նչ է լինելու հաջորդը
«Աչքս դռանն է, միշտ Ռաֆոյիս եմ սպասում, որ դուռը բացելու է և ներս մտնի». Ռաֆայել Ֆրանգուլ յանն անմահացել է նոյեմբերի 9-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»
Ում է արգելվում ուտել «մայրաքաղաքային» աղցան
Դրական տեղաշարժերի հետ՝ տնտեսության կայուն և որակական աճի խոչընդոտներ, վտանգավոր միտումներ. «Փաստ»
Եկեղեցին թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում
Ոսկու գները նոր ռեկորդային մակարդակի են հասել
Սեփական մշակութային ժառանգության և արտաքին մշակութային հոսքերի հակադրությունը. «Փաստ»
Շարունակվելու են արդյոք արցախցիների առանձին խմբերի սոցաջակցության ծրագրերը
Դոլարն էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր
«2026 թվականի ընտրությունները պետության համար գոյաբանական խնդիր են, ընտրությունների ճակատագիրն ընդդիմության ձեռքում է». «Փաստ»
Խաղաղության աղոթք
Ի՞նչ ձևաչափով պետք է ներկայացվեն դատարանի կայացրած՝ անշարժի գույքին առնչվող փաստաթղթերը. «Փաստ»
Ո՞ւմ և ինչի՞ համար է երախտապարտ Փաշինյանը.... «Փաստ»
Տարեվերջին կառավարությունը զբաղված է փող «քերելով». «Փաստ»
Ի՞նչ է լինում, երբ մեկ անձը Հայաստանում չէ. «Փաստ»
ԱՄՆ-ն երկիրը կամավոր լքող անօրինական ներգաղթյալներին կպարգևատրի մինչև 3,000 դոլարով
Ադրբեջանը պետք է դառնա ԱՄՆ-ի կարևոր օղակը Իրանի, Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ առճակատման մեջ. National Interest
Նեթանյահուն կրկին սպառնացել է Իրանին
Վրաստանում տարածվում է Հոնգ Կոնգի A տիպի շտամը
Բաբաջանյան փողոցի մի քանի շենքեր ու դպրոց զրկված են խմելու ջրից
Հերթական դատական ֆարսը. Ադրբեջանը ցանկանում է Արցախի բնակչին 18 տարվա ազատազրկման դատապարտել
Մահացել է Արշավիր Մկրտչյանը
Դեյան Ստանկովիչը դարձավ Նաիր Թիկնիզյանի մարզիչը
Մեքենաներ են բախվել․ վիրավորներ կան
Հալեպում բախումներ են․ տասնյակ վիրավորներ կան
Հայաստանի ֆուտզալի ազգային հավաքականը 5:1 հաշվով հաղթել է Ղրղզստանի հավաքականին
Պարտադիր պահանջ է շինհրապարակի կահավորումը օդի որակի մոնիթորինգային սարքերով․ Քաղաքաշինության կոմիտե
Ձյուն կգա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել դեկտեմբերի 23-ից 27-ը
Հայաստանում աղքատության ցուցանիշը նվազելու փոխարեն, աճել են պետական պարտքն ու կառավարության պարգևավճարները. Աշոտ Մարկոսյան
Արման Ծառուկյանը Հայաստանում է
Հայաստանում հոկտեմբերին տնտեսական ակտիվությունը բարձրացել է մինչև 10.1%` շինարարության և մշակող արդյունաբերության շնորհիվ․ «Համաշխարհային բանկ Հայաստան»
Հալեպահայերին հորդորել են տանը մնալ բախումների պատճառով
Մայիսի 9-ի փողոցում հրդեհ է բռնկվել «Mercedes»-ում
Ռուսաստանից գնացքներն արդեն ուղևորվում են դեպի ՀՀ՝ Ադրբեջանի տարածքով, սա պատմական է․ Փաշինյան
Խաղաղության ծրագրի փաստաթղթերի հիմնական փաթեթը պատրաստ է. Զելենսկի
Երեւանում հայտնի պաշտոնյայի կինն ամուսնու բանկային քարտից 4 մլն դրամ է գողացել
Turkish Airlines ավիաընկերությունը կանոնավոր չվերթներ կիրականացնի Ստամբուլից Երևան
Ջուր չի լինի՝ դեկտեմբերի 23-ին, 24-ին և 25-ին
Կյանքից հեռացել է Քրիս Ռին
Հայտնաբերվել է մեծ քանակությամբ ապօրինի որսած սիգ տեսակի ձուկ
Մ-4 ճանապարհի 89-90-րդ կմ հատվածում ջրագծի վթարի պատճառով ճանապարհածածկին առաջացել է մերկասառույց
«DAF» բեռնատարը Առինջ մոլի մոտ վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին
Թուրքիան սիրիացի քրդերի դեմ ռազմական գործողությա՞ն է պատրաստվում
