Գիտնականները հայտնաբերել են Տիեզերքի առանցքային մոլեկուլի առաջացման նոր մեխանիզմ
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
ԱՄՆ-ի Միչիգանի համալսարանի հետազոտողները բացահայտել են տրիհիդրոգենային իոնի (H₃⁺) առաջացման նոր ուղի։ Այս մոլեկուլն առանցքային դեր ունի աստղերի ձևավորման և միջաստղային քիմիայի մեջ։ Այն առկա է Յուպիտերի և Սատուրնի մթնոլորտներում, ինչպես նաև մասնակցում է Տիեզերքում բարդ օրգանական միացությունների ձևավորմանը։ Բացահայտումը հրապարակվել է Nature Communications (NatComms) ամսագրում։
H₃⁺-ի առաջացման անհայտ ճանապարհը
Նախկինում հայտնի էր, որ H₃⁺ ձևավորվում է, երբ ջրածնի մոլեկուլը (H₂) բախվում է իր իոնացված ձևին (H₂⁺)։ Սակայն գիտնականները ենթադրել են, որ գոյություն ունեն նաև այլ մեխանիզմներ, որոնք կարող են բացատրել այս իոնի լայն տարածվածությունը Տիեզերքում։
Սուպերհզոր լազերային սպեկտրոսկոպիայի և մաթեմատիկական մոդելավորման միջոցով հետազոտողները դիտարկեցին H₃⁺-ի առաջացումը մեթիլհալոգեններում և կեղծ հալոգեններում, որոնք ունակ են կրկնակի իոնացման (երկու էլեկտրոնների կորստի)։
«Թափառող» ջրածնի մեխանիզմը
Պարզվեց, որ կրկնակի իոնացումից հետո մոլեկուլը անմիջապես չի քայքայվում։ Դրա փոխարեն, չեզոք ջրածնի մոլեկուլը (H₂) «թափառում» է ներսում, մինչև որ գրավում է ևս մեկ պրոտոն և դառնում H₃⁺։
Այս բացահայտումը թույլ է տալիս կանխատեսել, թե որ մոլեկուլները կարող են արտադրել H₃⁺ նմանատիպ մեխանիզմով, ինչը կօգնի գտնել այս մոլեկուլի նոր աղբյուրներ միջաստղային ամպերում և այլ տիեզերական օբյեկտներում։
Ի՞նչ նշանակություն ունի այս հայտնագործությունը
- Նոր պատկերացումներ տիեզերական քիմիայի մասին – հայտնաբերվել է H₃⁺-ի այլընտրանքային աղբյուր, որը կարող է բացատրել դրա բարձր կոնցենտրացիան Տիեզերքի տարբեր մասերում։
- Բարդ օրգանական մոլեկուլների որոնում – «թափառող» ջրածնի մեխանիզմը հնարավոր է կապված լինի կենսական կարևոր միացությունների առաջացման հետ։
- Աստրոքիմիայի զարգացում – այս արդյունքները կօգնեն ավելի ճշգրիտ մոդելավորել քիմիական էվոլյուցիան Տիեզերքում։
Այժմ գիտնականները կարող են ավելի հստակ կանխատեսել H₃⁺-ի ձևավորումը և որոնել այն Տիեզերքի դեռևս չուսումնասիրված շրջաններում՝ մոտենալով այն գործընթացների հասկացմանը, որոնք ձևավորել են մեր Գալակտիկան։
Հետևեք մեզ՝ այստեղ
Ջրային պարեկները 42-ամյա սևանցու մեքենայում 100 կգ-ից ավելի սիգ են հայտնաբերել
Ինչպես են ծեծում Դոն Պիպոյին
Նոշպայի թաքնված վտանգները
Երեք երեխաների հայրը հանկարծամահ է եղել կոկորդի ցավից
Արտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան 
ԵԶԲ-ն նախատեսում է 2026 թվականին Հայաստանում ներդրումների ծավալը հասցնել 500 մլն դոլարի
Հայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա Սողոմոնյան
Կոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ)
Նախ, ուզում եմ ներողություն խնդրել ձեզանից․ Պուտին
Փաշինյանը՝ հանուն մի օլիգարխի շահերի 
Փաշինյանի թափանցիկ ակնարկները երկաթուղու զավթման մասին 
Հասարակական առողջացման պրոցեսը. նոր իրականություն
Տարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ Ակոպյան
Քաղաքի կենտրոնից փորձել են 11-ամյա աղջկա առևանգել
Չինաստանում արևային էլեկտրակայանը «արթնացրել է» անապատը
Հայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ Մխիթարյան
Ինչո՞ւ են ազատվում Շիրակի մարզպետից
Ռուբեն, իրականում դու և քո թիմակիցները հովանավորում եք ռազմական հանցագործ թշնամու բանակը․ Մարուքյան 
Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը
Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ Սարգսյան
Ի՞նչ հանգամանքներում է 97 համարի ավտոբուսը հայտնվել ձորում
Աղքատության հաղթահարումը պետք է լինի գերակա նպատակ․ Ավետիք Քերոբյան
Անուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ Սարգսյան
Հայտնի են «Նոայի» հավանական մրցակիցները և խաղերի օրերը
Բա քե՞զ դրսից ու ներսից ինչքան գումար են տվել Հայրապետին, եկեղեցին ու հայրենիքդ ուրանալու համար, տիրադա´վ․ Դավիթ Սարգսյան
Գևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ Սարգսյան
Զինված բանդա թե՞ ԱԱԾ, ո՞վ պետք է պատասխան տա․ Մարուքյան
Մարզին քաջատեղյակ, բնակիչների հոգսերը կիսող Կարապետյաններն անտարբեր չմնացին խնդրին
Այն մասին, թե ինչու ձախողված քաղաքական գաճաճը որևէ իրավունք չունի խոսել հայոց արքաների անունից. Չալաբյան
Գործող իշխանության գրոհը եկեղեցու դեմ՝ որպես համակարգված ծրագրի մաս
Եկեղեցուց հետո՝ պետությունը. ո՞րն է հաջորդ թիրախը
Ի տարբերություն գործող ռեժիմի` ատելnւթյան և բախnւմներ հրահրող խոսույթի, Կաթողիկոսի խոսքը կառուցված էր հայրենիքի շուրջ համախմբվածության, հանդուրժողականության և սիրո մթնոլորտի վրա․ Աբրահամյան
Եկեղեցու դեմ գրոհը որպես աշխարհաքաղաքական գործարք
Ռուբլին թանկացել է․ տարադրամն՝ այսօր
Բժիշկներն այս պահի դրությամբ արել են առավելագույնը․ Տեր Վրթանեսի համար որոշիչ են մոտակա 72 ժամերը․ Հայր Զաքարիա
Ի՞նչ եղանակ է սպասվում դեկտեմբերի 19-ից 23-ին
Մանուկների աղոթք
Ինչ իրավիճակ է լարսում
Լուկաշենկոն խոսել է Լիտվայի հետ հնարավոր պատերազմի մասին
Քարակերտ գյուղի բնակիչը հողամասում թմրամիջոց էր պահում․ ՆԳՆ
Dior-ի նոր կինը՝ pre-fall 2026 հավաքածուում. Զուսպ, գիտակցված և անթերի նրբագեղ
ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ է սահմանել Իրանի հետ կապված 29 նավի և ընկերությունների նկատմամբ
Միացյալ Նահանգներն այժմ առաջարկում է նվաստացուցիչ պայմաններ՝ բանակցությունները շարունակելու համար, որոնք իրանը պատրաստ չէ ընդունել․ Փեզեշքիան
Հյուսիսային Կարոլինայի օդանավակայանում բիզնես ինքնաթիռը վայրէջքի ժամանակ վթարի է ենթարկվել. խոշոր հրդեհ է բռնկվել
Իսրայելը և Գերմանիան 3,1 միլիարդ դոլարի պայմանագիր են ստորագրել ՝ Arrow-3 ՀՕՊ համակարգն ընդլայնելու համար
«Բարսելոնան» մտադիր է երկարաձգել համագործակցությունը թիմի գլխավոր մարզիչ Հանսի Ֆլիկի հետ
Արարատի մարզում «ՎԱԶ 2106»-ը մխրճվել է կայանված «ՊԱԶ» ավտոբուսի մեջ․ կան վիրшվորներ
Միացյալ Նահանգները, Հունգարիան, Սլովակիան և մի շարք այլ երկրներ չեն աջակցի Ուկրաինայի անդամակցությանը ՆԱՏՕ-ին․ Ռյուտե
Ախուրյանում հրդեհ է բռնկվել «Volkswagen»-ում
2025-ի 3-րդ եռամսյակում տրամադրվել է օտարերկրյա պետություններում ՀՀ քաղաքացու վավերական 465 անձնագիր 
