Երևան, 22.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Սոխ՝ բուժիչ միջո՞ց, կախարդությո՞ւն, թե՞ սրբազան բույս . «Փաստ»

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սոխի «առաջացման» պատմությունը կորած է ժամանակի մշուշի մեջ: Ենթադրվում է, որ սոխը մարդն «ընտելացրել» է առնվազն 4 հազար տարի առաջ: Դա տեղի է ունեցել ինչոր տեղ Ասիայում, ամենայն հավանականությամբ, ժամանակակից Իրանի կամ Աֆղանստանի տարածքում: Անգամ հին եգիպտական փարավոնների բուրգերի պատերին են հայտնաբերվել գլուխ սոխի պատկերներ:

Այդ բույսը հիշատակվում է հին շումերների սեպագիր արձանագրություններում և Աստվածաշնչում: Հին Հռոմում այն աճեցվել է հատուկ մասնագիտացած մարդկանց կողմից հատուկ տարածքներում և օգտագործվել է բանակի կարիքների համար: Արդեն այդ ժամանակ մարդկությունը քաջատեղյակ է եղել սոխի բուժիչ հատկություններին, ինչը ժամանակակից բժշկությունը ևս չի հերքում: Սոխ ուտելը շատ օգտակար է աթերոսկլերոզի և սրտի հիվանդությունների համար, հատկապես, եթե սննդակարգը պարունակում է մեծ քանակությամբ ճարպեր:

Այդ բանջարեղենում առկա նյութերը ճնշում են խոլեստերինի սինթեզը և դրանով իսկ նվազեցնում սրտանոթային հիվանդությունների զարգացման վտանգը: Պարբերաբար սոխ օգտագործելը կարող է կանխել արյան մեջ շաքարի բարձր մակարդակը: Բացի այդ, սոխը հագեցնում է օրգանիզմը վիտամիններով, ճնշում է վնասակար մանրէների բազմացումը և գերազանց կանխարգելիչ միջոց է գրիպի, հարբուխի և մրսածության ժամանակ: Այն նաև օգտակար է հազի ժամանակ. դրա համար խորհուրդ է տրվում ուտել կաթով խաշած սոխ: Ուստի, իզուր չէ, որ Ռուսաստանում մի ժամանակ ասում էին. «Սոխն օգնում է յոթ հիվանդության դեպքում»:

Այնուամենայնիվ, պետք չէ շատ տարվել սոխով: Ամեն ինչ լավ է, եթե օգտագործվում է չափավոր: Բժշկական գիտությունների ակադեմիայի Մոսկվայի սննդի ինստիտուտի մասնագետները կարծում են, որ յուրաքանչյուր մարդու համար սոխի օպտիմալ սպառումը տարեկան 7-10 կիլոգրամ է: Այն չպետք է չարաշահվի նրանց կողմից, ովքեր ունեն երիկամների, լ յարդի և ստամոքսի ծանր հիվանդություններ, օրինակ՝ ստամոքսի և տասներկումատնյա աղիքի խոցեր: Այդ դեպքերում սոխը պարզապես հակացուցված է: Հնում մարդիկ հավատում էին, որ սոխն ունի ոչ միայն բուժիչ, այլ նաև կախարդական հատկություններ: Հին Հռոմում կարծում էին, որ եթե սնունդը շատ սոխ է պարունակում, ապա այն էներգիա, քաջություն և ուժ է տալիս, ուստի լեգեոներները պետք է սոխ օգտագործեն: 10-ից 12-րդ դարերում գլուխ սոխը կազմել է Պորտուգալիայի, Իսպանիայի և Ֆրանսիայի հասարակ բնակչության սննդի հիմնական մասը: Այն ամեն օր սպառվել է այնպես, ինչպես հիմա սպառվում է կարտոֆիլն ու կաղամբը:

12-ից 13-րդ դարերից սկսյալ փաստացի գրեթե ոչ մի կերակուր առանց սոխի չի պատրաստվում։ Բացի գլուխ սոխից, գոյություն ունեն սոխ-շնիտտը, սոխ-շարլոտը, սոխ-պորիեն, բատունը, սլիզունը և շատ այլ սոխի տարատեսակներ։ Որոշ երկրներում սոխը նաև համարվում է սրբազան բույս: Հին Հունաստանում սոխի գեղեցիկ գլուխները նվեր են մատուցել աստվածներին, իսկ հին եգիպտացիները իրենց անմեղությունը ապացուցելու համար երդվել են սոխի վրա: Հին գիտնականները սոխի կտրած գլուխը օգտագործել են որպես դիդակտիկ նյութ աստղագիտության ուսուցման ժամանակ: Նրանք հավատում էին, որ Երկիրը ծածկված է մի քանի թաղանթով, ինչպես սոխը:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Կրեմլը նոր տարում սպասում է օտարերկրյա հյուրերի․ Պեսկով Հունաստանը միացել է Ուկրաինայի համար զենք գնելու նախաձեռնությանը Ռուսաստանում բանկերը գումարների փոխանցման ժամանակ սկսել են պարզել ազգակցական կապը Հրադադարի ծամծմված փաստաթուղթը. ի՞նչ արդյունք է տվել Թրամփի վարչակազմի հետ ռուս-ուկրաինական հերթական հանդիպումը Եվրոպան և Աֆրիկան մինչև 2040 թվականը կարող են կապվել ստորջրյա եզակի թունելով Թուրքիայի ամենավտանգավոր շրջանը Ադանայում է. ԱԲ Իսրայելում կկայանա եռակողմ գագաթնաժողով՝ Նեթանյահուի, Հունաստանի և Կիպրոսի առաջնորդների մասնակցությամբ Ուզում եմ ցույց տալ մի շատ հետաքրքիր օդերևութաբանական երևույթ. Գագիկ Սուրենյան Գրեթե 10 օր է Ավան Խուդյակով 3-րդ նրբանցքում 10-ից ավելի տան տերեր չեն կարողանում ներս ու դուրս անել․ խմելու ջուրն էլ կորում է Պրեմիերա․ Տաթև Ասատրյան - Ձյուն (տեսանյութ) Պուտինը հայտնել է, թե ինչու է խաղաղության մրցանակ շնորհել Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի առաջնորդներին Ուայթը հասկացրեց, որ առաջիկա մեկ տարում Ծառուկյանը տիտղոսային մենամարտ չի ստանա․ Գաջիև Տեղի ունեցող բարենպաստ փոփոխությունները նոր հնարավորություններ են ստեղծում. վարչապետը՝ ԵԱՏՄ նիստին Արտակարգ դեպք՝ Սյունիքի մարզում․ Մեղրի քաղաքում կառուցվող թունելից 2 քաղաքացի մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել են հիվանդանոց«Բարսելոնան» հաղթեց «Վիլյառեալին» Գիտնականները ստեղծել են ցողունային բջիջների համաշխարհային շտեմարան՝ ապագա բուժման մեթոդների համար Ֆուտզալի Հայաստանի հավաքականի հաղթանակը Լուկաշենկոն շնորհակալություն է հայտնել Փաշինյանին Ամանորի շնորհավորանքի և կառուցողական ելույթի համար Բոլորս էլ պիտի եկեղեցին պաշտպանենք, ո՞նց կարա մեր արանքում ոստիկան լինի․ Նարեկ ԿարապետյանՀյուսիսային Դարֆուրում շուկայի վրա անօդաչուի հարձակման հետևանքով զոհվել է 10 մարդ Ի՞նչ հանգամանքներում ադրբեջանական բենզինը ներմուծվեց Հայաստան Տեղի ունեցող բարենպաստ և կառուցողական փոփոխությունները նոր հնարավորություններ են ստեղծում ավելի լայն տարածաշրջանի երկրների համար. Նիկոլ Փաշինյան Ելիսեյան պալատից 40,000 եվրո արժողությամբ սպասք են գnղացել Ի՞նչ եղանակ կլինի տարվա վերջին տասնօրյակում Այդպես էլ գրեցի մայրիկիս շիրիմին․ Նազենի Հովհաննիսյանի հուզիչ գրառումը Հարյուրավոր հասցեներում ջուր չի լինի՝ դեկտեմբերի 22-ին, 23-ին, 24-ին և 25-ին Գողացել են «Գալակերտ» ռեստորանի դրամարկղը, որի մեջ եղել է մոտ 4 մլն դրամ Լա Լիգա․ Ռեալը հաղթեց Սևիլյային և մոտեցավ Բարսելոնային Մոսկվայում ձերբակալել են կարատեի աշխարհի չեմպիոն Կամո Ունանյանին «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումը Աջափնյակում․ համայնքում բացվեցին շարժման երեք գրասենյակներՄեկնարկել է Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նեղ կազմով նիստը. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել Այսօր տեսակցեցի Տեր Վրթանեսին․ վտանգն արդեն անցյալում է․ Հայր Զաքարիա Մադրիդի «Աթլետիկոն» հաղթեց «Ժիրոնային» եւ երրորդն է (տեսանյութ) Այս երիտասարդ երաժիշտները դարձել են մեր քաղաքի ներկայացուցիչները՝ իրենց տաղանդով և նվիրումով Մակրոնը մեկնել է ԱՄԷ՝ Սուրբ Ծնունդը ֆրանսիացի զինծառայողների հետ նշելու համար Կամերային թատրոնը նշել է հիմնադրման 44-ամյակը Կրիշտիանուն իմ ընկերն է և իմ կուռքը․ այս տոնումը նվիրված էր հենց նրան․ Մբապե Մեկնարկում է Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստը. վարչապետը ժամանել է հանդիպման վայր. տեսանյութ Արհեստական գեղեցկություն. Սպառնում են արդյո՞ք շենքերի դեկորատիվ ճակատները Երևանի ինքնությանը Ամանորյա տոների ոչ աշխատանքային օրերն՝ այս տարի «Ռեալ Սոսիեդադն» ունի նոր գլխավոր մարզիչ Պուտինը առանձին, ոչ պաշտոնական հանդիպումներ կունենա Փաշինյանի և Ալիևի հետ. Պեսկով Պուտինն ու Լուկաշենկոն հանդիպել են Սանկտ Պետերբուրգում Կենդանասերներն ահազանգում են․ շանը փակ բեռնախցիկում են պահել, գլխով լուսարձակը կոտրել է, որ կարողանա շնչել Միջպետական և հանրապետական նշանակության բոլոր ավտոճանապարհները բաց են Ինչպիսի՞ եղանակ է սպասվում հանրապետությունում «Կորեայի ձոր» կոչվող ճանապարհը հիմնանորոգումից հետո բացվել է Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով ժամանել է Սանկտ Պետերբուրգ Հրդեհ Շինուհայր գյուղում Սանկտ Պետերբուրգում խաղաղության մրցանակով կպարգևատրվեն Ղրղզստանի, Տաջիկստանի և Ուզբեկստանի նախագահները․ Պեսկով