Բզկտված ԱՐՑԱԽ. ՋՐԱԲԵՐԴ. Արտակ Զաքարյան
ԲԼՈԳ
ՋՐԱԲԵՐԴ, գյուղ Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում, որը Նիկոլի և նրան կցված խունտայի շնորհիվ, ներկայումս ժամանակավորապես գտնվում է Ադրբեջանի «զինված ուժերի» վերահսկողության ներքո։
Գյուղը շրջկենտրոնից 6 կմ հյուսիս-արևմուտք՝ 450 մետր բարձրության վրա՝ Թարթառ գետի աջ ափին։ Ջրաբերդ անվան ծագումը բառացի՝ «Ջրային Բերդ», այն հայտնի է նաև այլ անվանումներով՝ Ջերմուկ, Չարոբերտ և այն։ Այս միջնադարյան հայկական ամրոցը գտնվում է Թրխի և Թարթառ գետերի բարձրադիր լեռների վրա։ Համաձայն ԼՂՀ վարչատարածքային բաժանման ամրոցը գտնվում է Մարտակերտի շրջանում և վերահսկվում է ԼՂՀ կողմից։
Ըստ Րաֆֆու՝ Ջրաբերդ ամրոցը «կանգնած» է եղել հենց ջրի վրա, որի գագաթին հսկայական ժայռաբեկոր է, որը ներքևից ողողվում է մոլեգնած Թարթառի և թրեխի ջրերով։ 18-րդ դարի սկզբներին հայտնի արցախյան հզոր պաշտպանական կառույցներից մեկը՝ Չարաբերդ-Ջրաբերդի սղնախը, գտնվել է այստեղ և հետագայում ևս շարունակել է մնալ գավառի կարևոր մելիքական հիմնական ամրոցը։
Նշենք նաև, որ Ջրաբերդը հյուսիս -արևելյան Հայաստանի պատմական ամրոցներից մեկն է եղել։ Այն կանգուն է Արշակունյանց թագավորության ժամանակաշրջանից։ Առաջին անգամ Ջրաբերդի մասին հիշատակել է վաղ միջնադարյան նշանավոր պատմաբան Մովսես Կաղանկատվացի։
Ջրաբերդը տարբեր ժամանակաշրջաններում եղել է հայկական մեիքության ղեկամարման տակ, որոնց ծնունդներ են՝ Վաղթանգյաները, Հասան Ջալալյանները, Մելիք-Իսրաելյանը, Մելիք-Ալավերդյան և Աթաբեկյանները։ Ամրոցի ավերակները պահպանվել են մինչև մեր օրերը։ Մինչև օկուպացիան, այցելելով Մարտակերտի տարածաշրջան, կարող էինք տեսնել այդ պատմական վայրի ռազմական և տնտեսական կառույցները, դարպասը և ամրոցը։ Ի դեպ՝ Ջրաբերդի ավերակներից փորված էր թունել։
Բերդից ոչ հեռու գտնվում է հայկական Երեք Մանկուկ (Երից Մանկանց) եկեղեցին, որը կառուցվել է 16-17-րդ դարերում։ Այստեղ պահպանվել են հայկական խաչքարեր, նկարներ և այլն։ Այն միջնադարյան հայ եկեղեցաշինության փայլուն օրինակ է։ Կառուցվել է 1691 թվականին, այն հիմնվել է Մելիք-Իսրայելյանների կողմից, Ջրաբերդի իշխանները, գուցե որպես Գանձասարի և նրա իշխանների՝ Հասան-Ջալալյանների, Խաչենի իշխանների մրցակից։ Պահպանված արձանագրությունների համաձայն՝ եկեղեցին կառուցել են Աղվանից կաթողիկոս Սիմեոնը և իր եղբայր Իգնատիոս վարդապետը՝ 1664 թվականին։
Թրամփը գնահատել է Պուտինի առաջարկած եռօրյա հրադադարը Ուկրաինայում
Մայիսի 6-ին և 7-ին հարյուրավոր հասցեներում լույս չի լինելու
Հայտնի հյուրանոցի բակում մեքենա են հրկիզել. կան կասկածներ
«Բարդ փուլ եմ ապրում». Էլիզ Մելիքյան
Բոլոր 133 կարդինալ ընտրողները ժամանել են Հռոմ՝ նոր Պապին ընտրելու համար
«Շնչելու օդ չկա, մենք մեծացնում ենք վատառողջ սերունդ». Ռուբեն Հախվերդյան
«Եվրատեսիլ 2025»-ի մեր պատվիրակությունը մեկնեց Բազել
Մեր առաջարկն «ուժեղ աջակցություն» ստացավ Ադրբեջանում. Իրան
Կադիրովը տառապում է ծանր հիվանդությունից. «Новая газета»
Մահացած 1-ամյա երեխայի ծնողները պնդում են, որ երեխան մահացել է բժշկի անգործության հետևանքով
ԱՄՆ-ն և Իսրայելը ռմբակոծել են Եմենը
Ռադիկ Մարտիրոսյանի հուղարկավորությունը կազմակերպելու նպատակով կստեղծվի կառավարական հանձնաժողով. ԿԳՄՍ նախարարություն
Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու
Ռումինիայի վարչապետը որոշել է հրաժարական տալ
Երևանն՝ այսօր․ Գագիկ Սուրենյանը տեսանյութ է հրապարակել
Ադրբեջանցի վանդալները շարունակում են պղծել օկուպացված Ստեփանակերտի եղբայրական գերեզմանոցը
Արտակարգ իրավիճակ՝ Նուբարաշենի բանտի ճանապարհին. անձրևաջրերը մի քանի կմ-ոց խցանում են առաջացրել
Նոր Նորքն՝ այս պահին. անձրևի հետևանքները (տեսանյութ)
Խոշոր ավտովթար․ վիրավորներ կան
Արուսյակ Ավետիսյանը որոնվում է որպես անհետ կորած
Մոսկվայի բնակչությունը հասել է 13,3 միլիոնի. Սոբյանին
Պրեմիերա. Իվետա Մուկուչյան- «Արի ու գնա»
2 տարեկան երեխային առևանգե՞լ են. ի՞նչ է վարկածներ է քննարկում ՆԳՆ-ն
Թայվանում երկրաշարժ է եղել
ՉԼ․ «Ինտեր» - «Բարսելոնա» եւ ՊՍԺ - «Արսենալ» հանդիպման մրցավարները
Շվանիձոր-Նռնաձոր-ՀՀ սահման ավտոճանապարհին պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն
Սյունիքում սահմանապահ զորքերի զինծառայողին ինքնասպանության հասցնելու գործով մեկ անձ է կալանավորվել
Հայաստանի գավաթ․ Մեկնարկել է եզրափակիչի տոմսերի վաճառքը
1 շաբաթում հայտնաբերվել է 362 ոչ սթափ վարորդ
Ջրհեղեղ․ ինչ է կատարվում այս պահին՝ Երևանի փողոցներում (տեսանյութ)
Երևանում 10 բալանոց խցանում է
Երևանի և Մարսելի միջև ստորագրվել է փոխադարձ հռչակագիր
«Արզնի կաթնամթերք»-ի արտադրամասի գործունեություն կասեցվել է
ՆԳՆ-ն զգուշացնում է․ գործարկվելու է էլեկտրական շչակ
Սահմանապահ զորքերի զինծառայող էր մաhացել․ նոր զարգացումներ
Տեղատարափ՝ Արտաշատում, կարկուտը վնասել է բերքը
Ինչ է հայտնի Մախաչկալայում ոստիկանության հետ փոխհրաձգությունից․ նոր մանրամասներ (տեսանյութ, լուսանկար)
Խոշոր հրդեհ՝ Երևանում․ «ՎԱԶ 21099» է այրվել․ Shamshyan
Brent-ը էժանացել է՝ մեկ բարելը 59,17 դոլար
Իմպիչմենտ ներկայացնելու համար հիմքեր են պետք, այդ հիմքերն այսօր առկա չեն. Սեյրան Օհանյան
Էդ երեխեն օդ հելավ, ինչ եղավ, չկա․ գյուղացիները պատմում են 2 ամյա Տիգրանի կորչելու մանրամասները
Կամերային երաժշտության դպրոց՝ պրոֆեսոր Կրասոտինայից
Իսրայելը ցանկանում է վերահսկողություն հաստատել ամբողջ Գազայի հատվածի նկատմամբ․ AP
Լավրովը կժամանի Հայաստան. ՀՀ ԱԳՆ
Երեխու հերն եկավ, ասեց՝ Ժուլե՛տ տոտա, երեխեն ո՞ւր ա․ հարևանները մանրամասներ են պատմում
Ցեղասպանության 110-ամյակն այս իշխանությունն անտեսել է. Ավետիք Չալաբյան
Հետո ոչ թե ուշ, այլ շատ ուշ է լինելու․ Արտակ Զաքարյան
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ․ Մի քանի րոպեի մեջ երեխան անհետացավ․ 2-ամյա Տիգրանի պապիկը պատմում է՝ ինչպես է անհետացել երեխան
Կյանքից հեռացել է ԳԱԱ նախկին նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսյանը
Կասկած կա՝ գետն է ընկել. Մարմարիկում դեռ որոնում են 2-ամյա տղային. մանրամասներ
1
Երեխու հերն եկավ, ասեց՝ Ժուլե՛տ տոտա, երեխեն ո՞ւր ա․ հարևանները մանրամասներ են պատմում
2
Նոր մանրամասներ՝ Մարմարիկ գյուղում կnրած 2-ամյա երեխայի դեպքի մասին (տեսանյութ)
3
Կարիերա, կրթություն և զարգացում՝ Ամիօ բանկի մոտեցումը CCF 2K25-ում
4
Բոլորս տանջվում ենք․ վերջին թարմացումները՝ Մարմարիկից
5
Էդ երեխեն օդ հելավ, ինչ եղավ, չկա․ գյուղացիները պատմում են 2 ամյա Տիգրանի կորչելու մանրամասները