Երևան, 27.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Լուրջ ահազանգ. Թուրքիան իր ժխտողական քաղաքականությանն ինստիտուցիոնալ տեսք է հաղորդում

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Մինչ կորոնավիրուսի համավարակը շարունակում է տարածվել, ինչպես տարածաշրջանային մակարդակում, այնպես էլ աշխարհի մասշտաբով աշխարհաքաղաքական տեղաշարժեր են տեղի ունենում։ 

Եվ մեզ համար կարևոր է, թե որն է Հայաստանի տեղն ու դերը արագ փոփոխությունների ենթարկվող աշխարհում, ինչ մարտահրավերներ կան, որոնց պետք է դիմագրավել:

Ինչպես գիտենք, Թուրքիան և Ադրբեջանը ոչ միայն շարունակում են Հայաստանի տնտեսական շրջափակումը, այլև միջազգային մակարդակով հակահայկական քարոզչություն են իրականացնում։ Մասնավորապես, տնտեսական առումով մեծ ներուժ ունեցող Թուրքիան մեծ ռեսուրսներ է ներդնում Հայոց ցեղասպանության իրողությունը հերքելու և իր ժխտողական քաղաքականությունն առաջ տանելու համար։ 

Հայոց ցեղասպանության հարցը լուրջ գլխացավանք է դարձել Թուրքիայի համար, քանի որ ժամանակի ընթացքում գնալով ավելի շատ երկրների խորհրդարաններ են ճանաչում և դատապարտում այդ ոճրագործությունը։

 Եվ հիմնական խնդիրն այն է, որ եթե մի քանի տարի առաջ այնպիսի իրավիճակ էր, որ շատ քիչ հավանական էր համարվում, թե որոշ երկրներ կարող են ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, ապա այդ երկրները սկսել են ճանաչել պատմական իրողությունը։

Թուրքիայի համար հատկապես մտահոգիչ է այն, որ անցյալ տարվա վերջին ԱՄՆ Կոնգրեսի երկու պալատների կողմից Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ընդունված բանաձևերը լուրջ խթան կարող են դառնալ ճանաչումների գործընթացի ակտիվացման համար, մանավանդ որ ամերիկյան դատարաններում սկսեցին քննվել Թուրքիայի դեմ հայերի ներկայացրած հայցերը։

Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար նպաստավոր պայմաններ է ստեղծում նաև այն հանգամանքը, որ Թուրքիան բավական ագրեսիվ քաղաքականություն է վարում տարածաշրջանում, ռազմական ներխուժումներ է կազմակերպում հարևան երկրների տարածք, մասնավորապես Սիրիա, և փորձում է իր ազդեցության գոտիները ընդլայնել արաբական աշխարհում։

Իսկ Թուրքիայի այսպիսի պահվածքը չի կարող հակազդեցության տեղիք չտալ, ինչպես օրինակ՝ մի քանի ամիս առաջ թուրքսիրիական հարաբերության լարման ֆոնին Սիրիայի խորհրդարանը ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը։ 

Լարված են Թուրքիայի հարաբերությունները նաև արաբական աշխարհի ամենահզոր պետության՝ Եգիպտոսի հետ, և բացառված չէ, որ առաջիկայում Եգիպտոսը դառնա Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող հաջորդ արաբական երկիրը։

Բացի այդ, Թուրքիան սուր հակասություններ ունի ՆԱՏՕ-ի անդամ իր դաշնակից երկրների, հատկապես ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետ։ Եվ պատահական չէ, որ արևմտյան մամուլը վերջերս գրում էր, թե Թուրքիան արգելափակում է ՆԱՏՕ-ի՝ Արևելյան Եվրոպայում պաշտպանական նոր ծրագրերի իրականացումը։ Եվ հասկանալի է, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներն էլ իրենց հերթին չեն ցանկանում, որ տարածաշրջանում Թուրքիան չափից ավելի ուժեղացնի իր դիրքերը։

Եվ ահա թուրքական ղեկավարությունը, տեսնելով, որ այս իրողությունների պայմաններում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը կարող է շարունակվել նոր թափով, փորձում է կանխարգելիչ միջոցներ ձեռնարկել։ 

Պատահական չէր, որ օրերս Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի նախագահությամբ կայացած խորհրդատվական բարձրագույն կոմիտեի նիստում որոշում կայացվեց ստեղծել հատուկ մարմին, որը պիտի զբաղվի Հայոց ցեղասպանության հերքմամբ։ 

Էրդողանի հրահանգավորմամբ՝ նոր կառույցը պետք է զբաղվի Հայոց ցեղասպանության թեմայով նոր մարտավարության մշակմամբ, ինչպես նաև միջազգային հարթակներում այդ թեմայի շուրջ տեղի ունեցող զարգացումներին պատասխան քայլեր ձեռնարկելու գործառույթով: 

Սրանով Թուրքիան իր ժխտողական քաղաքականությանն ինստիտուցիոնալ տեսք է հաղորդում և պատրաստվում է իր այդ քաղաքականությանը ծառայեցնել թուրքական պետության հսկայական ռեսուրսները։

Իսկ մյուս կողմից՝ Թուրքիայի ղեկավարությունը այսպիսի կառույցի ստեղծմամբ և գործունեությամբ փորձում է թուրքական հանրության ուշադրությունը շեղել համավարակի արդյունքում առաջ եկած ներքին տնտեսական դժվարություններից և բարձրացնել իշխող «Արդարություն և զարգացում» (ԱԶԿAKP) կուսակցության վարկանիշը։

Ժխտողական քաղաքականության ուղղությամբ Թուրքիայի ակտիվացումը լուրջ ահազանգ է Հայաստանի համար, որը պետք է ակտիվացնի իր ջանքերը Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման ուղղությամբ, ինչը նաև ենթադրում է, որ պետք է ակտիվ աշխատանքներ տանել սփյուռքի տարբեր համայնքների հետ և արդյունքի հասնելու նպատակով համատեղել Հայաստանի հնարավորությունները և սփյուռքի ներուժը։

ԱՐՏԱԿ ԳԱԼՍՏՅԱՆ

Հուսալիության և ֆունկցիոնալության չափանիշ. ինչո՞ւ են խողովակային բանալիները կոչվում նաև «գազային» կամ «շվեդական». «Փաստ»Արարատի մարզում բախվել են մարդատար գնացք և «Opel»Արցախից խոսելը Փաշինյանի համար ծայրահեղականություն է. Հովհաննես ԻշխանյանՀայաստանում քաղաքական պատվերի արդյունքում կիրառվում է միայն կալանքը․ Արամ ՎարդևանյանUcom-ն աջակցում է տիեզերական ճարտարագիտության զարգացմանը Հայաստանում (լուսանկարներ)ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (27 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Փոփոխվել է Հայաստանի Սահմանադրությունը, տեղի է ունեցել «Մայրիկ» ֆիլմի պրեմիերան. «Փաստ»Նոր տեղեկություն ընդունելության քննություների մասինՓաշինյանի՝ Սահմանադրությունը փոխելու ցանկությունը հիմնականում պայմանավորված է Ալիևի պահանջներով, բայց կան նաև այլ պատճառներ. «Փաստ»Խաղաղության ծրագրում պետք է փոփոխություններ արվենՖասթ Բանկը Mastercard World-ի նոր քարտապաններին տրամադրում է մինչև 25% քեշբեք Հայաստանը պետք է ոչ թե հեռանա ՀԱՊԿ-ից, այլ պետք է իր գործունեությունը ընդլայնի և ամրապնդի ՀԱՊԿ-ում. Մհեր ԱվետիսյանԲաքվում ուզում են, որ տարածաշրջանում Ռուսաստանին փոխարինի Ուկրաինան. «Փաստ»Լոռու մարզում 11-ամյա տղա է մահացել. երեխայի ծնողները մեղադրում են բժիշկներին Դիրքեր կան, որտեղ թշնամին զննում է մեր զինվորներին, նոր միայն թողնում է. Ավետիք ՔերոբյանՈրքա՞ն է կազմում Դիլիջանի և հարակից անտառների հրդեհների պատճառած վնասըՁմռանը մրսածության աճին նպաստող գործոնները. ինչպես չհիվանդանալ«Որդիներս ուժ տվողը դարձան, և այն, որ պետք է բարձր պահենք Սամվելիս անունը». Սամվել Մանասյանն անմահացել է հոկտեմբերի 17-ին Մարտակերտում. «Փաստ»Հայ գերիների նկատմամբ բռնության ֆոնին կոչ ենք անում ԵԽ պատգամավորներին այցելել Բաքու․հայտարարություն Ինչպե՞ս օգտվել բազմավեկտորակտիվությունից ու հետաքրքրություններից. «Փաստ»Վարդան Ջհանյանը մասնակցել է CRIRSCO-ի նախագահ Գարթ Քիրքհեմի հետ հանդիպմանը 19-ամյա գրոսմայստերը՝ 2025 թվականի ՖԻԴԵ-ի շախմատի աշխարհի գավաթի հաղթող Այն մասին, թե ինչպես իշխանությունը կորցնելու վախից մեր աչքերի առաջ հիմա ծնվում է ամենաայլանդակ բռնատիրությունը. Ավետիք ՉալաբյանԴիլիջանի ոլորանների և «Լեռնային Հայաստան» առողջարանի մոտակայքում բռնկված hրդեհներն ամբողջությամբ մեկուսացված են. ՀՀ ՆԳՆ փրկարար ծառայություն Ապագա ռիսկերի բարձրացման վտանգավոր միտումները. «Փաստ»Թրամփի և Պուտինի զրույցը փոխել է պատերազմի ընթացքըԶանգեզուրի միջանցքից մինչև տոտալ վերահսկողություն․ Վաշինգտոնյան միֆի փլուզումը Երևանում օդի աղտոտվածությունը մոտեցել է կենսաբանական աղետի շեմին․ Սամվել ֆարմանյան 24 ժամ ջուր չի լինելու Ժողովրդական վստահության աճը և «Մեր Ձևով» շարժման նոր քաղաքական որակը «Այս գործընթացներն արդեն իսկ ազդել են մեր ներդրումային գրավչության վրա». «Փաստ»Կյանքից հեռացել է Նելլի ՀակոբյանըԿմշակվի շարժական աղբյուրներից մթնոլորտն աղտոտող նյութերի արտանետումների հաշվարկման միասնական ուղեցույց. «Փաստ»Օրվա աղոթքՔարոզչապղպջակներ, որ մի քանի րոպե էլ չեն դիմանում. «Փաստ»Ինչո՞ւ են «նիկոլական նարատիվներ» շրջանառում. «Փաստ»Բոլորի դեմ ատելություն ու թշնամանք է գեներացնում, պառակտում մտցնում. «Փաստ»Զիջումները վերածվում են կապիտուլյացիայի, բայց խաղաղություն այդպես էլ չի հաստատվում. «Փաստ»Ռազմական հեղաշրջում` Գվինեա-Բիսաուում Թայվանը մտադիր է պաշտպանության համար լրացուցիչ 40 միլիարդ դոլար հատկացնել 70,000 դոլար՝ մեկ տոմսի համար. այժմ դուք կարող եք վճարել «Ոսկե գլոբուս» մրցանակաբաշխությանը մասնակցելու համարՀռոմի պապն արգելել է բազմակնությունը և բազմամուսնությունը ՀԱՊԿ ղեկավարները հանդիպել են ղրղզական յուրդում Ուկրաինացիները չպետք է կախված լինեն միայն գործընկերներից․ Զելենսկի «Կրասնոդարը» հաղթեց «Օրենբուրգին»՝ դուրս գալով կիսաեզրափակիչ․ Սպերցյանը մասնակցեց հանդիպմանըՄայրը մուրճով սպանել է 6–ամյա որդուն Ընտրություններին միջամտելու վերաբերյալ Թրամփի դեմ հարուցված գործը կարճվել է Սրետենսկի վանքի երգչախումբը երգել է Մոսկվա-Երևան չվերթի ինքնաթիռում (տեսանյութ) Գյումրիում անհայտ անձը մուտք է գործել կոշիկի խանութ և փորձել խանութում տեղադրված բանկոմատից կատարել գnղությունԳերմանիայում ավտոբուսի վթшրի հետևանքով տnւժել է ավելի քան 60 դպրոցական Շերը բանակցություններ է վարում Netflix-ի հետ կենսագրական սերիալի շուրջ