Երևան, 29.Ապրիլ.2025,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ՀՐԱՏԱՊ


Թարթիչների ներկ. կուպրից ու մեղրից մինչև մեր օրերը

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Թարթիչների ներկը առաջին անգամ հայտնվել է Հին Եգիպտոսում մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակում: Այդ մասին են վկայում պատմական փաստերը: 

Սակայն հին եգիպտացիները թարթիչները ներկում էին ոչ այնքան գեղեցկության և արտահայտիչ տեսք ստանալու համար, այլ, ըստ հավատալիքի, թաքցնում էին իրենց աչքերը չար ոգիներից և դրանով իսկ պաշտպանում էին իրենց հոգիները: 

Այդ իսկ պատճառով թարթիչները ներկում էին ոչ միայն կանայք, այլ նաև տղամարդիկ: Գունազարդման նյութը պատրաստված էր մեղրից, այրված նուշից, գրաֆիտից, սուրմայի փոշուց և անգամ կոկորդիլոսի կեղտից: Այդ խառնուրդը թարթիչներին էր քսվում կենդանիների ոսկորներից (օրինակ՝ փղոսկրից) պատրաստված ձողիկների օգնությամբ: Սկսած մ.թ.ա. 9-րդ դարից կանայք օգտագործել են թարթիչների այնպիսի ներկ, որը պատրաստվում էր կուպրից: 

Այս մեթոդը պարզ էր և մատչելի: Հետաքրքիր է, որ մ.թ.ա. 1-ին դարում հին հռոմեացիները համոզված էին, որ թարթիչները նոսրանում են մարմնական զվարճանքներից հետո, և այդ նպատակով էլ որոշ կանայք թարթիչներ էին նկարում, որպեսզի թաքցնեն իրենց արատավոր պահվածքը: 

Ներկ ստանալու համար այրում էին վարդի թերթերը և փյունիկյան արմավենու կորիզները: Օգտագործվում էր նաև կուպր, սուրմա, խեժ: 16-րդ դարում ներկ ստանալու համար սկսել են օգտագործել հունական ընկույզի կեղևը և վառվող ճրագի կուպրը: Թարթիչների ներկի ժամանակակից պատմությունը սկսվում է 19-րդ դարի կեսերից, երբ անգլիացի վաճառական Յուջին Ռիմմելը առաջին անգամ պատրաստել է վաճառքի համար նախատեսված թարթիչների ներկ: 

Այնուամենայնիվ, դա մեծ ժողովրդականություն չի ստացել, քանի որ մինչև 1920-ականները կանայք իրենց կարիքների համար ինքնուրույն էին ներկ պատրաստում: 

1913 թվականին քիմիկոս Թերրի Ուիլյամսոնի կողմից ստեղծվել է թարթիչների նոր տեսակի ներկ: Որպես հիմք, նա վերցրել է վազելինը, իսկ որպես գունանյութ՝ ածուխի փոշին: Ուիլ յամսը այդ խառնուրդը հորինել էր քրոջ՝ Մեյբլի համար, որի անունով էլ կոչել էր 1915 թվականին իր կողմից հիմնադրված ընկերությունը՝ «Maybelline»: 

Պատմության մեջ թարթիչների առաջին ջրակայուն ներկը հայտնվել է 1938 թվականին, որը, սակայն, տարածում չի գտել, քանի որ բնական խեժի հիմքով պատրաստված ներկը տհաճ հոտ է ունեցել, և, բացի այդ, կանայք հաճախ բողոքում էին այն օգտագործելուց հետո աչքի գրգռումից: Պարկուճի մեջ գտնվող առաջին ներկը (այն կոչվում էր ավտոմատ) հայտնվել է միայն 1960 թվականին:

 

Պարզվել է, որ այդ տեսքով այն անվտանգ է ու նաև անջրանցիկ: Հենց այդ ժամանակներից էլ սկսած՝ դիմահարդարման միջոցներ կիրառող կանայք սկսել են ավելի շատ շեշտել աչքերը՝ ներկի օգնությամբ, իսկ շրթներկը մղվել է երկրորդ պլան: 

Նորաձևության մեջ է մտել երկար, խնամված թարթիչներ ունենալը: Անցյալ դարի 80-ականներին ոչ մի կին չէր կարող յոլա գնալ առանց թարթիչների ներկի, քանի որ այն ժամանակվա նորաձևության չափանիշը արտահայտչականությունն էր, որը սակայն ներկայումս համարվում է «աղաղակող» դիմահարդարում: Առանց խիտ ներկած թարթիչների անհնար է պատկերացնել գունագեղ դիմահարդարման օգտագործում: Նորաձևության սիրահարները միշտ էլ ձգտել են ձեռք բերել թարթիչների գունավոր ներկ: 

Գունավոր ներկի հաջողված օգտագործման փայլուն օրինակ է արքայադուստր Դիանան, որը օգտագործում էր բացառապես կապույտ ներկ: 1988 թվականին «Max Factor»- ի կողմից հայտնվել է «No Color» անվամբ առաջին թափանցիկ ներկը: Այն հիանալի միջոց է բնական դիմահարդարման համար: Նման ներկը տեսանելի չէ թարթիչների վրա, բայց, միևնույն ժամանակ, թարթիչներին տալիս է գեղեցիկ և խնամված տեսք:

 Անցյալ դարի վերջին կոսմետիկայի ոլորտում բազմաթիվ ձեռքբերումներ են եղել: Արտադրողները շուկա են հանել ներկեր, որոնք երկարացնում են թարթիչները և մի քանի անգամ ավելացնում դրանց ծավալը, միմյանցից առանձնացնում թարթիչները և այլն: Ներկայումս էլ չնայած այն հանգամանքին, որ որոշ կանայք սկսել են աճեցնել թարթիչները կամ էլ օգտագործել դնովի թարթիչներ, թարթիչների ներկը դեռևս մեծ տարածում ունի:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Թշնամին փորձում է հերքել անհերքելին. ի՞նչ է կատարվում Տեղ, Խոզնավար և Խնածախ գյուղերում. «Փաստ»Ի՞նչն էր միավորել Կապանի երիտասարդությանը. «Փաստ»Սենսացիաների պակաս չկա. ի՞նչ են «պատմում» հարկային ցուցանիշները. «Փաստ»Հայ ժողովուրդը չի կարող հանդուրժել ոտնձգությունը ազգային արժեքների դեմ. «Փաստ»Ֆուլ հաուսի հետ կապված օգոստոսին էլի անակնկալ կա. Գարիկ Սեփխանյան (տեսանյութ) Գազ չի լինելու ՀՀ հավաքականի կազմում միշտ ունեցել եմ հանդիպումներում հաղթելու եռանդ, կիրք և ցանկություն․ Մխիթարյան Այսօր շտապօգնության անձնակազմին դանակահարած տղամարդը նախկինում մի քանի անգամ տեղափոխվել է հոգեկան առողջության կենտրոն Լիբանանահայ երիտասարդը՝ դժբախտ պատահարի զոհ Ապրիլի 29-ին և 30-ին հարյուրավոր հասցեներում լույս չի լինելու Հրդեհ՝ Երևանի Տերյան փողոցի բնակելի շենքերից մեկում Ուշագնաց եղավ 3 հոգի, Ռուբեն Եսայանի ինքնազգացողությունը վատացավ. կայացավ «Մարդաuպանը ես եմ» գրքի շնորհանդեսը «Արցախ» կամերային նվագախումբը Նարեկ Հախնազարյանի ղեկավարությամբ հանդես կգա Սերգեյ Խաչատրյանի հետ «Այսօր 2 կոպեկ ավել վաստակելու և դահլիճում հանդիսատես լցնելու համար փորձում են կատարել հանդիսատեսի ցանկությունը». Շուշան Պետրոսյան Հայտնի է, թե երբ կարող է տեղի ունենալ Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև բանակցությունների հաջորդ փուլը Օդի ջերմաստիճանը զգալի կբարձրանա Հայերը և հույները նորից ու նորից գտնում են վերածնման ճանապարհը. ՀՀ դեսպան Ոգեկոչման արարողություն Բուխարեստում՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցին «Բարսելոնա» Մ-19-ը՝ Պատանեկան Չեմպիոնների լիգայի հաղթող Ռուսաստանի ԶՈՒ-ն զանգվածային անօդաչու թռչող սարքերով հարված են հասցրել Չերկասիի օդանավակայանին (տեսանյութ) Եռապատկվում է անչափահասների էլեկտրական սկուտեր վարելու տուգանքները ՌԴ-ում. որքա՞ն կկազմի գումարը Զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կփոխվի՞․ մանրամասներ Իրանի նավահանգստում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 65-ի ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ է սահմանել հութիներին օգնող ընկերությունների և նավերի նկատմամբ Արցախի հայության էթնիկ զտումը և պատմության ու մշակույթի խեղաթյուրումը Երևանում կառուցվող էլիտար շենքում աշխատակիցը 6-րդ հարկից ընկել է եւ մահացել «Lվացք էր ուզում փռել, պատշգամբը փլվեց». մանրամասներ Շենգավիթի շենքերից մեկում տեղի ունեցած փլուզումից Հրազդան գետն ընկած Ուկրաինայի անչափահաս քաղաքացուն դեռ չեն գտել, որոնողական աշխատանքները շարունակվում են Սուրբ Աթոռին կոչ ենք անում՝ քայլեր ձեռնարկել կալանավորված հայ գերիների ազատ արձակման ուղղությամբ ԵԱ․ Աշիկ Անդրեյանը 5-րդն է Մոսկվայում այսօր «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ «Նացիզմի դեմ տարած հաղթանակի նշանակության մասին. դասեր ՄԱԿ-ի ստեղծումից» միջազգային սիմպոզիումըՄարմնամարզիկներ Արթուր Դավթյանն ու Համլետ Մանուկյանը՝ Աշխարհի բացարձակ գավաթակիրներ Անհնար է առանց հուզվելու նայել․ հարսանիքի ժամանակ Ռոզա Դավթյանի խոսքը՝ մահացած հայրիկին՝ նրա ծննդյան օրը Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Կավելաշվիլին ժամանել է Հայաստան Իդրամն ու IDBank-ը՝ Career City Fest-ի մասնակիցԱնդրեի նախկին կինը սկանդալային դեպքերից հետո նոր լուսանկար է հրապարակել Վառ ելույթներ և անսպառ էներգիա․ կայացավ «Ծաղկունք» միջազգային 7-րդ փառատոնը «ՀՀ–ն հաստատական դիրքորոշում ունի հասնելու կայուն խաղաղության մեր տարածաշրջանում». Փաշինյանը՝ Էստոնիայի վարչապետին Արտակարգ դեպք` Երևանում. քաղաքացին ընկել է նոր կառուցվող Ինեկոբանկի ինքնաշեն վերելակի հորը Դանակով զինված քաղաքացին հարձակվել է բուժաշխատողների վրա Քեզանից հետո. Անի Երանյանի խորհրդավոր գրառումը Ատելության խոսքը բավական մեծ տարածում ունի. Քննարկում Անահիտ Մանասյանի նախաձեռնությամբ Արդարադատության նախարարը Եգիպտոսի դեսպանի հետ քննարկել է դատապարտյալների փոխանցմանն առնչվող հարցեր Վթար՝ Երևանում, «Hyundai»-ն բախվել է եզրաքարին, ապա ծառին. Shamshyan Խաղաղության գործընթացը չեզոքացնում է Ադրբեջանը․ Բաքուն մեղադրում է ՀՀ-ին՝ Արցախի ականապատ տարածքների համար Հայտնաբերվել է չհայտարարագրված և մաքսային հսկողությունից թաքցված դեղորայք ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը զգուշացնում է Արցախցիները կարող են խուսափել անձնագրում «Ադրբեջան» նշումից. ՆԳՆ Գառնու տաճարի բաղնիքի խճանկարը կվերականգնվի. այսօր տրվել է մեկնարկը Սահմանապահ զորքերի զինծառայողին անզգուշությամբ ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով քրվարույթ է նախաձեռնվել․ ՔԿ