Երևան, 23.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Թարթիչների ներկ. կուպրից ու մեղրից մինչև մեր օրերը

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Թարթիչների ներկը առաջին անգամ հայտնվել է Հին Եգիպտոսում մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակում: Այդ մասին են վկայում պատմական փաստերը: 

Սակայն հին եգիպտացիները թարթիչները ներկում էին ոչ այնքան գեղեցկության և արտահայտիչ տեսք ստանալու համար, այլ, ըստ հավատալիքի, թաքցնում էին իրենց աչքերը չար ոգիներից և դրանով իսկ պաշտպանում էին իրենց հոգիները: 

Այդ իսկ պատճառով թարթիչները ներկում էին ոչ միայն կանայք, այլ նաև տղամարդիկ: Գունազարդման նյութը պատրաստված էր մեղրից, այրված նուշից, գրաֆիտից, սուրմայի փոշուց և անգամ կոկորդիլոսի կեղտից: Այդ խառնուրդը թարթիչներին էր քսվում կենդանիների ոսկորներից (օրինակ՝ փղոսկրից) պատրաստված ձողիկների օգնությամբ: Սկսած մ.թ.ա. 9-րդ դարից կանայք օգտագործել են թարթիչների այնպիսի ներկ, որը պատրաստվում էր կուպրից: 

Այս մեթոդը պարզ էր և մատչելի: Հետաքրքիր է, որ մ.թ.ա. 1-ին դարում հին հռոմեացիները համոզված էին, որ թարթիչները նոսրանում են մարմնական զվարճանքներից հետո, և այդ նպատակով էլ որոշ կանայք թարթիչներ էին նկարում, որպեսզի թաքցնեն իրենց արատավոր պահվածքը: 

Ներկ ստանալու համար այրում էին վարդի թերթերը և փյունիկյան արմավենու կորիզները: Օգտագործվում էր նաև կուպր, սուրմա, խեժ: 16-րդ դարում ներկ ստանալու համար սկսել են օգտագործել հունական ընկույզի կեղևը և վառվող ճրագի կուպրը: Թարթիչների ներկի ժամանակակից պատմությունը սկսվում է 19-րդ դարի կեսերից, երբ անգլիացի վաճառական Յուջին Ռիմմելը առաջին անգամ պատրաստել է վաճառքի համար նախատեսված թարթիչների ներկ: 

Այնուամենայնիվ, դա մեծ ժողովրդականություն չի ստացել, քանի որ մինչև 1920-ականները կանայք իրենց կարիքների համար ինքնուրույն էին ներկ պատրաստում: 

1913 թվականին քիմիկոս Թերրի Ուիլյամսոնի կողմից ստեղծվել է թարթիչների նոր տեսակի ներկ: Որպես հիմք, նա վերցրել է վազելինը, իսկ որպես գունանյութ՝ ածուխի փոշին: Ուիլ յամսը այդ խառնուրդը հորինել էր քրոջ՝ Մեյբլի համար, որի անունով էլ կոչել էր 1915 թվականին իր կողմից հիմնադրված ընկերությունը՝ «Maybelline»: 

Պատմության մեջ թարթիչների առաջին ջրակայուն ներկը հայտնվել է 1938 թվականին, որը, սակայն, տարածում չի գտել, քանի որ բնական խեժի հիմքով պատրաստված ներկը տհաճ հոտ է ունեցել, և, բացի այդ, կանայք հաճախ բողոքում էին այն օգտագործելուց հետո աչքի գրգռումից: Պարկուճի մեջ գտնվող առաջին ներկը (այն կոչվում էր ավտոմատ) հայտնվել է միայն 1960 թվականին:

 

Պարզվել է, որ այդ տեսքով այն անվտանգ է ու նաև անջրանցիկ: Հենց այդ ժամանակներից էլ սկսած՝ դիմահարդարման միջոցներ կիրառող կանայք սկսել են ավելի շատ շեշտել աչքերը՝ ներկի օգնությամբ, իսկ շրթներկը մղվել է երկրորդ պլան: 

Նորաձևության մեջ է մտել երկար, խնամված թարթիչներ ունենալը: Անցյալ դարի 80-ականներին ոչ մի կին չէր կարող յոլա գնալ առանց թարթիչների ներկի, քանի որ այն ժամանակվա նորաձևության չափանիշը արտահայտչականությունն էր, որը սակայն ներկայումս համարվում է «աղաղակող» դիմահարդարում: Առանց խիտ ներկած թարթիչների անհնար է պատկերացնել գունագեղ դիմահարդարման օգտագործում: Նորաձևության սիրահարները միշտ էլ ձգտել են ձեռք բերել թարթիչների գունավոր ներկ: 

Գունավոր ներկի հաջողված օգտագործման փայլուն օրինակ է արքայադուստր Դիանան, որը օգտագործում էր բացառապես կապույտ ներկ: 1988 թվականին «Max Factor»- ի կողմից հայտնվել է «No Color» անվամբ առաջին թափանցիկ ներկը: Այն հիանալի միջոց է բնական դիմահարդարման համար: Նման ներկը տեսանելի չէ թարթիչների վրա, բայց, միևնույն ժամանակ, թարթիչներին տալիս է գեղեցիկ և խնամված տեսք:

 Անցյալ դարի վերջին կոսմետիկայի ոլորտում բազմաթիվ ձեռքբերումներ են եղել: Արտադրողները շուկա են հանել ներկեր, որոնք երկարացնում են թարթիչները և մի քանի անգամ ավելացնում դրանց ծավալը, միմյանցից առանձնացնում թարթիչները և այլն: Ներկայումս էլ չնայած այն հանգամանքին, որ որոշ կանայք սկսել են աճեցնել թարթիչները կամ էլ օգտագործել դնովի թարթիչներ, թարթիչների ներկը դեռևս մեծ տարածում ունի:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Պետական համակարգի իրական բարեփոխումներ չկան․ Ավետիք ՔերոբյանՇախմատի աշխարհի չեմպիոն Գարի Կասպարովը հեռակա կարգով ձերբակալվել է Երևանում 41-ամյա տղամարդը դանակահարել է հարազատ եղբորը․ բժիշկները պայքարում են նրա կյանքի համար Պնդում եմ՝ ընտրություններով հնարավոր է փոխել իշխանությունը. Էդմոն Մարուքյան 2025թ. ԶՊՄԿ-ի համար առաջընթացի տարի էրՃշմարտության գինն այսօր հալածանքն է․ Հովհաննես ԻշխանյանԲոյկոտե´նք և թույլ չտա´նք, որ ադրբեջանական բենզինը վերածվի մեր դեմ ուղղված հրանոթների. «ՀայաՔվե» Մահացել է Կարեն Հովհաննիսյանի հայրը․ դերասանը գրառում է արելԶոհված կամ անհետ կորած զինվորի ծնողին չեն ասում, որ գնա իր մյուս զավակներով զբաղվի. Արշակ ԿարապետյանԱդրբեջանական բենզինը կէժանացնի՞ վառելիքի գներըԿրթաթոշակ 100 արցախցի ուսանողի՝ IDBank-ի «Կողք կողքի» ծրագրի շրջանակում Փաշինյանը խուսափել է հարյուրավոր հայերի հետ եկեղեցում հանդիպելուցՈւղիղ հեռարձակում. «Մեր Ձևով» շարժման 2025 թվականի հաշվետու ժողով Առեղծվածային ու ողբերգական դեպք ԳյումրիումՓաշինյանն անձամբ է գլխավորելու Մայր Աթոռի դեմ գրոհը Ամփոփվեցին Junius ֆինանսական գրագիտության երկրորդ մրցույթի արդյունքներըՓաշինյանը մերժել է ռուսական մասնակցությունը «Թրամփի ուղուն» Կոնվերս Բանկը Visa Intelligence Award մրցանակակիրն էԱմիօ բանկի շահույթի աճի միջին տարեկան տեմպը՝ ավելի քան 150% Ամփոփեք տարին մեկ բառով. «Մեր ձևով» ժողովրդական շարժումԻ՞նչ է պետք իմանալ տոներին ընդառաջԻսպանակա՞ն, պորտուգալակա՞ն, թե՞ իտալական.բացառիկ խմիչք, որ հարմար չէ երկարատև հնեցման. «Փաստ»Էնրիկե Իգլեսիասն ու Աննա Կուռնիկովան չորրորդ անգամ ծնողներ են դարձել Միքայել Սրբազանը զրկվել է կիրակնօրյա պատարագին մասնակցելու և Սուրբ Հաղորդություն ստանալու հնարավորությունից՝ նույնիսկ հիվանդանոցային պայմաններում. Թագուհի Թովմասյան Ճապոնիայի համալսարաններից մեկում պայթյուն է տեղի ունեցելՌուսաստանը և Ուկրաինան հայտարարել են նոր փոխադարձ հարվածների մասին․ վիրավորներ կան Սանկտ Պետերբուրգի Սուրբ Կատարինե հայկական եկեղեցու մոտ տեղի է ունեցել բողոքի ակցիա՝ ընդդեմ Հայաստանի իշխանությունների գործողությունների. տեսանյութՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (23 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ).Աշխարհում առաջին ձայնային ռադիոհաղորդումը, առաջին տրանզիստորը, 20-րդ դարի լավագույն ակումբը. «Փաստ»Գազ չի լինելուՆիկոլ Փաշինյանի վերընտրվելը գտնվում է ընդդիմադիր դաշտի ձեռքերում. Նաիրի Սարգսյան Վթար-հրդեհ՝ Շիրակում, 26-ամյա վարորդը «Nissan X-Trail»-ով կողաշրջված հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. Shamshyan Հայաստանում հնարավո՞ր է «մոլդովական սցենար». ո՞ւմ կհանձնի հանրապետության ինքնիշխանությունը Փաշինյանը. «Փաստ»Ինժեներները ստեղծել են առանց մարտկոցների արևային էներգիայով աշխատող կվադրոկոպտեր 12 ժամ ջուր չի լինելու․ հասցեներ Ովքեր ծնվել են կռկռալու համար, չեն կարող երգել. «Փաստ»Մեզ նվաստացնողը մեր կառավարությունն է. մենք չունենք ազգային իշխանություն. Էդմոն Մարուքյան«Եթե գյուղերը դատարկվեն, դրանով կկորցնենք ամեն բան». «Փաստ»Ինչպե՞ս չդառնալ «ֆուտբոլի գնդակ» տարածաշրջանում. ՀայաՔվե 12-ամյա տղան դաժանորեն ծեծել է մորը. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹՀայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում ո՞ր ժամանակաշրջաններում է ապրել առավել անվտանգ ու խաղաղ. Մհեր ԱվետիսյանՄարդիկ համատարած ուզում են հանգիստ կյանք, որ իրենց չպարտադրեն անել իրենց խղճի դեմ քայլեր, մնում է՝ քաղաքական ուժերն այս ամենակարևոր պահը ֆիքսեն. Վահե Հովհաննիսյան Այն մասին, թե ինչու են մեր երկրում պետական ծախսերն ու պարտքն աճում, բայց հարյուր հազարավոր մարդիկ շարունակում ապրել ծայր աղքատության մեջ. Ա. ՉալաբյանԵկեղեցին կարող է լինել միայն առաջին քայլը․ ի՞նչ է լինելու հաջորդը «Աչքս դռանն է, միշտ Ռաֆոյիս եմ սպասում, որ դուռը բացելու է և ներս մտնի». Ռաֆայել Ֆրանգուլ յանն անմահացել է նոյեմբերի 9-ին «Մարտունի 2»-ում. «Փաստ»Ում է արգելվում ուտել «մայրաքաղաքային» աղցանԴրական տեղաշարժերի հետ՝ տնտեսության կայուն և որակական աճի խոչընդոտներ, վտանգավոր միտումներ. «Փաստ»Եկեղեցին թուրք-ադրբեջանական շահերի ստվերում Ոսկու գները նոր ռեկորդային մակարդակի են հասելՍեփական մշակութային ժառանգության և արտաքին մշակութային հոսքերի հակադրությունը. «Փաստ»Շարունակվելու են արդյոք արցախցիների առանձին խմբերի սոցաջակցության ծրագրերը