Երևան, 28.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Իշխանությունները պետք է ելնեն ոչ թե քանդելու տրամաբանությունից, այլ եղածին ավելացնելու մոտեցումից

ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ

Ժամանակակից աշխարհը զարգանում է առաջանցիկ տեմպերով, ուստի զարգացման տեմպից հետ չմնալու համար մեր կրթական համակարգը պարբերականորեն պետք է կատարելագործվի: Միևնույն ժամանակ, շատ կարևոր է մատաղ սերնդի հայեցի դաստիարակությունը, որպեսզի մեր պետականությունն ապագայում լինի հուսալի ձեռքերում: Ինչպես նշել է Նելսոն Մանդելան, կրթությունը ամենահզոր զենքն է, որը դու կարող ես օգտագործել աշխարհը փոխելու համար: Սա, կարելի է ասել, ամենից առաջ վերաբերում է Հայաստանին:

Անցած տարվա ապրիլին տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո թվում էր, թե կրթական ոլորտում ևս դրական փոփոխություններ կնախաձեռնվեն, որոնց մենք այդպես էլ ականատես չեղանք: 

Դրա փոխարեն մենք տեսանք կրթական համակարգում տեղի ունեցող գզվռտոցներ և ամբիցիաների բավարարման համար պայքար, որի բացահայտ դրսևորումներից էին ԵՊՀ-ի շուրջ տեղի ունեցող պրոցեսները, ինչպես նաև մի շարք դպրոցներում տնօրենների ընտրություններն ու կոլեկտիվի միջև հակասությունների սրացումը:

Եթե մի կողմ թողնենք կրթական համակարգում նկատվող խլրտոցները և անդրադառնանք դասապրոցեսների արդյունավետության բարձրացմանն ու դասավանդվող առարկաներին, ապա այստեղ ևս նորարարական և ժամանակի պահանջներին համապատասխան լուծումներ չկան: 

Պատմության մասնագետները տևական ժամանակ է, ինչ վիճում են, թե ինչպես պետք է պատմության դասագրքերում ներկայացված լինեն 2008 թվականի մարտի 1-ի հայտնի դեպքերը: Կարծես թե կրթության ոլորտում առկա կարևոր խնդիրները լուծվել են, մնացել է Մարտի 1-ի հարցը:

Մինչ այդ կրթության նախարար Արայիկ Հարությունյանը ամեն մի պատեհ առիթի բարձրացնում է «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկայի վերանայման խնդիրը, մի առարկայի, որի դասավանդումը կարևոր է հայ ժողովրդի գոյատևման համար մղած պայքարի ընթացքում եկեղեցու դերը սերունդների գիտակցության մեջ արժևորելու համար: Իսկ վարչապետ Փաշինյանն օտարների ակնկալիքները հաճեցնելու համար առաջարկում է այդ առարկան հանել և դրա բովանդակությունը ներառել հենց Հայոց պատմություն առարկայի շրջանակներում:

Դե, դժվար է այլ բան սպասել մարդկանցից, որոնք տարվա մեջ ընդամենը 5 հիշատակության օրերն են նույնիսկ անտեսում:

Եվ տպավորություն է առաջանում, թե հենց եկեղեցու պատմությունն ու հոգևորականներն են խոչընդոտում, որ մեր կրթական համակարգը չի զարգանում: Ու կարծես թե ներկայիս կառավարության իշխանավարման ընթացքում կրթության որակի բարելավման բովանդակային հարցը երկրորդական պլան է մղվել:

Չունենալով որևէ գործնական առաջարկ՝ փորձ է կատարվում ուղղակի անհարկի վերանայել նախկինում կիրառված պրակտիկան:

Իշխանական պատգամավոր Մխիթար Հայրապետյանը օրերս հայտարարություն էր տարածել, թե իրենք մտահոգություններ են ստացել «Շախմատ» առարկայի հետ կապված և քննարկելու են այդ առարկայի դասավանդման վերանայման հետ կապված հարցերը: 

Իսկ մինչ այդ մամուլում տեղեկություններ շրջանառվեցին, որ իշխանությունը այդ առարկան պարտադիր դասավանդվող առարկաների ցանկից հանելու մտադրություն ունի:

Խնդիրն այն է, որ «Շախմատ» առարկայի ներդրումը կրթական համակարգում անմիջականորեն կապվում է նախկին իշխանությունների հետ, սակայն հաշվի չի առնվում, որ շախմատի դասավանդման կարևորությունը բավական բարձր է գնահատվել անգամ եվրոպացի մասնագետների կողմից, քանի որ այդ խաղը նպաստում է երեխաների մտածողության զարգացմանը:

Ռուսաստանի կրթության և գիտության նախարարությունը ևս հետաքրքրված է Հայաստանի դպրոցներում «Շախմատ» առարկայի դասավանդման արդյունավետ փորձով:

Քանի որ ներկայիս իշխանությունները չունեն բովանդակային առաջարկներ, պետք է ինչ-որ գործընթաց ցույց տան, թե իրենք աշխատանք են տանում կրթության ոլորտում: 

Այնինչ պետք է ելնել ոչ թե եղածը քանդելու հեղափոխական տրամաբանությունից, այլ եղածին ավելացնելու մոտեցումից, որը թույլ կտա մեր կրթությունը դարձնել մրցունակ:

 ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

 

Տերևներն այրողները կտուգանվեն․ նախարարը խոստանում է՝ դեկտեմբերի 1-ից օդը կբացվիՂրիմի կամրջի պայթեցման մեջ մեղադրվող հայերը դատապարտվել են ցմահ ազատազրկման Աշակերտները ծեծի են ենթարկել և նվաստացրել Նոյեմբերյանի պետական քոլեջում սովորող տղային. նրանք ձերբակալվել են Հրդեհ Հովտուն գյուղում․ հաջողվել է կանխել հրդեհի տարածումը Վրաստանը հայտնել է Ադրբեջանի հետ սահմանին վարակված ծաղիկներ տեղափոխող բեռնատարի ձերբակալման մասին Սուրբծննդյան տոներից առաջ ԵՄ-ում առգրավվել է ավելի քան 8 միլիոն վնասակար խաղալիք «Գուչի»-ի հայ մոդել Արմինե Հարությունյանը նոր ֆոտոշարք է հրապարակել Հրդեհների հետևանքով բազմաթիվ վայրի կենդանիներ լքել են իրենց բնական միջավայրը և կարող են հայտնվել համայնքներին կամ բնակելի հատվածներին մոտ. Շրջակա միջավայրի նախարար Բաքվում շինծու գործերով «դատավարությանը» փաստաբանները խնդրել են արդարացման «վճիռներ» կայացնել «Խոսում են բոլորը, ես սիրում եմ գործով ցույց տալ». Խորեն Լևոնյան ՊԵԿ նախագահը կգործուղվի Հնդկաստան 12-օրյա պատերազմում Իրանի ժողովուրդը հաղթեց և՛ Ամերիկային, և՛ սիnնիստներին, դրանում կասկած չկա․ Ալի Խամենեի Հայ կարատեիստներն Ասիայի առաջնությունում մեդալներ են նվաճել Եվրախորհրդարանը Ռուսաստանի նոր տարածաշրջանների վերաբերյալ բանաձև է ընդունել Կոնֆերենցիաների լիգա․ «Նոայի» մեկնարկային կազմը Կցրտի՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել ձմռան առաջին օրը Ձեռք են բերվել մեծաքանակ փրկարարական միջոցներ․ ՆԳՆ Խաբեություն Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանի անդամակցության վերաբերյալ․ Էդմոն ՄարուքյանՊատգամավորները Մոսկվա կգործուղվեն «Աֆիշում գրված է, որ այսօր երեկոյան պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես, ուրեմն՝ պիտի խրխնջաս կամ լաց լինես». Դավիթ Հակոբյան Հայ ժողովուրդը միշտ զորակցել է պաղեստինյան արդար դատին․ Արամ Ա Վեհափառ Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու Անդրեն հեռացել է Հայաստանից (լուսանկարներ) Դավթաշեն կամրջի՝ Վաղարշյան փողոցից դեպի Սասնա Ծռերի փողոցի ուղղությամբ փակ են լինելու երթևեկելի երկու ուղղության 1-ին գոտիները Ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են մի քանի մեքենաներ, կա վիրավոր Տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակումը կդառնա տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման առանցքային գործոններից մեկը. Խուդաթյան Էստոնիան 2026 թվականին Հայաստանում դեսպանություն կբացի Շրի Լանկայում ավելի քան 40 մարդ է զոհվել սողանքների և ջրհեղեղների հետևանքով Հրդեհների բոլոր օջախները մարվել են. ՆԳՆ նոր հորդորը ՆԳՆ–ից հաստատում են՝ ոստիկանության ծառայողը վերջ է դրել կյանքին «ԿԽՄԿ-ն Բաքվի հետ երկխոսությունը վերականգնելու ուղի է փնտրում». Զառա Ամատունի Փաշինյանը հանդիպել է Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մի խումբ եպիսկոպոսների հետ «Մատչելի բնակարան՝ երիտասարդ ընտանիքներին» պետական նպատակային ծրագրի իրականացման համար գումար կհատկացվի Հոնկոնգի ողբերգական հրդեհը դառնում է Չինաստանի իշխանության ամենախոշոր փորձությունը Պուտինը հայտարարել է, թե չէր սպասում, որ ԱՄՆ-ն պատժամիջոցներ կկիրառի ԼՈՒԿՕՅԼ-ի և Ռոսնեֆտի դեմ Չարենցի փողոցում 32-ամյա վարորդը Cadillac-ով վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. վերջինս տեղափոխվել է հիվանդանոց Պարեկային ծառայության աշխատակիցն ինքնասպանություն է գործել Փաշինյանին հնարավոր է հաղթել․ Նաիրի Սարգսյան ՀԱՊԿ երկրները հարգանքով են վերաբերվում Հայաստանի դիրքորոշմանը. Պուտին Մեր մրցակցային առավելություններից մեկն էլ այն է, որ մենք մեծամիտ չենք․ Նաիրի ՍարգսյանԻսրայելը հարվածներ է հասցրել Լիբանանին Մամիկոնյանց փողոցում բախվել են «Changan»-ը և «Nissan Rogue»-ը, այնուհետև «Changan»-ը բախվել է կայանված «BMW»-ին․ կա վիրավոր Սպանության փորձի մեղադրանքով հետախուզվող է հայտնաբերվել Բագրատաշենի սահմանային անցակետում Տարածված վիրուսի ֆոնին դպրոցները փակելու անհրաժեշտություն կա՞ Ժիրայր Լիպարիտյանի մանիպուլյացիաները Պետրոսի եթերում․ Ադրբեջանականացումը արդեն հիմա է Առեղծվածային ու nղբերգական դեպք՝ Երևանում, ավտոշուկայի հարևանությամբ հայտնաբերվել է hրազենային վնասվածքով տղամարդ Ճիշտը «ցո՞ւլն» է. ինչպես ձախողվեց նախկին օմբուդսմենը Ինչպես են արևային վահանակները լույսը վերածում էլեկտրաէներգիայի Ալլա Պուգաչովային պարտավորեցրել են ապամոնտաժել նրա կառուցած փայտե պիրսը ՍոլնեչնոգորսկումԴատախազությունը դարձել է հանցանքները պարտակող. Արմեն Մանվելյան