Երևան, 06.Նոյեմբեր.2025,
00
:
00
ՀՐԱՏԱՊ


Կարծում եք՝ համամասնությամբ ամենամեծը մարդու ուղե՞ղն է. սխալվում եք

ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Մենք գիտենք, որ...

Մարդու ուղեղը ամենամեծն է՝ մարմնի չափերի հետ համամասնության հաշվարկով, քանի որ միայն մարդն է բանական արարած:

Իրականում այդպես չէ:

Պարզվում է, որ, նույն այդ հարաբերականությամբ, ամենամեծ ուղեղն ունեն մրջյունները: Իհարկե, մրջյունի ուղեղը ուղեղ կարելի է համարել պայմանականորեն, քանի որ անողնաշարավորների մոտ ոչ թե ուղեղ է, այլ նյարդային հանգույցներ՝ գանգլիաներ: Այնուամենայնիվ, այդ միջատի նյարդային համակարգը կազմում է մարմնի մեկ հինգերորդը: Ստացվում է, որ եթե մարդն ունենար նման համամասնության ուղեղ, ապա մարդու գլուխը 5-10 անգամ մեծ պետք է լիներ ներկա չափից: Մարդու ուղեղը կազմում է ընդհանուր քաշի ընդամենը 2%-ը (մոտավորապես 1,6 կիլոգրամ, կամ՝ մարմնի մեկ հիսուներորդ մասը):

Մրջյունների գանգլիաների քաշը մոտավորապես 0.3 միլիգրամ է: Ստացվում է, որ 40 000 մրջյուններից կազմված մրջնաբույնը ունի մարդու ուղեղի քաշին համարժեք ուղեղ: Մեկ մրջյունին դժվար է խելացի արարած համարել, բայց մրջնաբույնը արդեն իսկ նմանվում է մարդուն իր գործունեությամբ: Համարվում է, որ մրջյունների գաղութը ունի «սուպերուղեղ»՝ ի հաշիվ բոլոր մրջյունների ուղեղի: Ենթադրվում է, որ մրջյունը համագործակցում է այլ մրջյունների հետ տելեպաթիայի կամ ռադիոալիքների միջոցով:

Մրջյունները լվիճներ և սնկեր են աճեցնում, ընդ որում՝ լվիճներին նրանք օգտագործում են կթու կովի պես, աշխատավոր մրջյուններին «որսի» են ուղարկում , որոշները պատասխանատու են նոր սերնդի համար, պատերազմ են ուղարկում իրենց զինվոր մրջյուններին, ընդ որում՝ որոշ տեսակներ անգամ թույներ են արտանետում հակառակորդի բանակում խուճապ առաջացնելու համար, գերիներ են վերցնում և օգտագործում նրանց ստրկական աշխատանքը, սատկած հայրենակիցներին «թաղում» են հատուկ այդ նպատակին հատկացված տարածքում և այլն: Ինչքան նման են մարդկանց՝ ուղղակի նրանք դեռ համացանց և հեռուստացույց չունեն:

Մրջյունները հայտնվել են մոտավորապես 130 միլիոն տարի առաջ: Համարվում է, որ ներկայումս երկրագնդում վազվզում է 10 000 տրիլիոն մրջյուն: Անգամ նրանց ընդհանուր գումարային քաշն է ավելին, քան մարդկանց ընդհանուր գումարային քաշը:

Ներկայումս հայտնի են այս միջատների ավելի քան 8 000 տեսակ: Մրջյունները կազմում են երկրագնդի բոլոր միջատների 1%-ը: Մրջյունները ամենուր են: Նրանք օրվա ընթացքում քնում են միայն մի քանի րոպե, կարողանում են կենդանի մնալ ջրի տակ 19 օր: Անտառային շեկ մրջյունը կարող է առանց գլխի ապրել մի ամբողջ օր: Բայց այս ամենը մրջյունը ունակ է իրականացնել միայն գաղութի առկայության պայմաններում, միայնակ մրջյուն չի լինում: Դատելով ամեն ինչից՝ մրջյունները տեսողական հիշողություն ունեն, որը հնարավորություն է տալիս նրանց կողմնորոշվել տեղանքում: Նրանք, կարծես թե, իրենց ուղեղում լուսանկարում են շրջապատը, և դա պահպանվում է նրանց փոքրիկ գանգլիաներում: Մրջյունները ուժեղ միջատներ են և ունակ են բարձրացնել իրենց քաշից ավելի բեռ, բայց դա միայն այն պատճառով է, որ նրանք փոքրիկ են: 

Բանն այն է, որ ինչքան փոքր է միջատը, այնքան ուժեղ են նրա մկանները մարմնի զանգվածի հետ համեմատած: Ստացվում է, որ եթե մարդիկ էլ մրջյունի չափ լինեին, կլինեին նրա պես ուժեղ:

Ողնաշարավորների մեջ ևս մարդու ուղեղը իր քաշի համեմատ ամենամեծը չէ: Այստեղ առաջատարը կոլիբրի թռչունն է, որի ուղեղի չափը կազմում է ընդհանուր քաշի 13-րդ մասը: Անգամ պրիմատների մեջ մարդը ուղեղի չափերով առաջատար չէ: Այստեղ առաջատարը սկյուռանման կապիկն է՝ սայմարան, որի ուղեղի կշիռը կազմում է մարմնի կշռի 17-րդ մասը: Ընդհանրապես, ամենամեծ ուղեղն ունեն կետերը՝ մոտավորապես 9 կիլոգրամ: Բայց այդ մեծ ուղեղը կազմում է նրանց մարմնի կշռի մոտավորապես 10 000 -րդ մասը:

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

Բիզնես վարկի նոր, շահավետ առաջարկ ԱրարատԲանկից․ «Արի մեզ մոտ» Իշխանության փոփոխություններն են գարանտը զարգացող, նորմալ, ժողովրդավար երկրի, իսկ ժողովրդավար երկիրն էլ գարանտն է զարգացող տնտեսության. Նարեկ Կարապետյան «Համահայկական ճակատ» կուսակցությունը՝ Հայաստանի եզդիական համայնքի կողքին Արյան ճնշման վերահսկման լավագույն դեղամիջոցները. ինչ են խորհուրդ տալիս բժիշկներըՆոր օդային հասանքներ են ներթափանցում Հայաստան․ Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասինԻնչու է մեկ ականջակալ օգտագործելը վտանգավոր. թաքնված սպառնալիք Ցորենի գնացքներն ու իշխանականների ցնծագին աղմուկը Մոտ է Ուկրաինան նացիստական ժամանակավորներից ազատագրելու օրը․ Զախարովա Փաշինյանը ձախողել է դեմոգրաֆիկական քաղաքականությունը Փաշինյանի թիրախում Սերժ Սարգսյանն է Ներսում հրդեհի հետքեր չկա՞ն, աշխատակիցները գործազուրկ կմնա՞ն․ տնօրենը մանրամասնեց Փաշինյանը շարունակում է կացնային մեթոդներով խաղաղության պատրանք վաճառել Ինչո՞ւ և ինչպե՞ս որոշվեց ստեղծել բնական գազավորված ջրի «անալոգը». «Փաստ»Հրդեհի վայրից 1 հոգու բերման ենթարկեցին․ ի՞նչ էր արել քաղաքացին «Գունավոր» նանոնախշերը կբարձրացնեն պերովսկիտային արևային մարտկոցների արդյունավետությունը Գիտությանը հատկացվում է մեր ՀՆԱ-ի ընդամենը 0,35 տոկոսը. Ատոմ ՄխիթարյանՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (6 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ).Դադարեցվել են բեռնափոխադրումները դեպի Հայաստան, թուրքերը մտել են Ալեքսանդրապոլ, ռուսները գրավել են Կարսը. «Փաստ»ՀՀ-ում 2 ուսուցիչ կա՝ ամեն ամիս ստանում են ավելի քան 700,000 դրամ. Փաշինյան Նոր կադրեր «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում հրդեհի վայրից (տեսանյութ) «Փաշինյանը շուտով Ալիևի ձեռքից կուտի. Թրամփն է հրամայել». «Փաստ»Խոշոր հրդեհ «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում (տեսանյութեր) Twix-ի կոնֆետի մեջ կարի ասեղ են հայտնաբերել«Ադրբեջանից և Թուրքիայից աջակցության ակնկալիք ունեն». «Փաստ»Պարտությունը քաղաքական ու դիվանագիտական է եղել, ոչ թե ռազմական. Դավիթ Սարգսյան Ինքնաթիռի պայթյունի հետևանքով 12 մարդ և մեկ երեխա է զոհվել․ (տեսանյութ)«Ամուսնուս, աղջկաս մահվանից հետո հանուն Վաչագանիս էի ապրում, հիմա սա ապրել չէ». ավագ սերժանտ Վաչագան Դադալ յանն անմահացել է 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ին «Լուսնյակ» կոչվող տեղանքում. «Փաստ»Վաշինգտոնյան հուշագրի հակառակ կողմը Կինը նիհարեցնող դեղամիջոց է ընդունել և հայտնվել վերակենդանացման բաժանմունքումԱրմեն Ստեփանյան. Էներգախնայող տեխնոլոգիաները կարեւոր են խոշոր բիզնեսի համար Ոչ միայն անհատի, այլև գլոբալ անվտանգային խնդիր. զեղծարարությունները «կատարելագործվում» են, իսկ դրանց դեմ պայքարի միջոցնե՞րը. «Փաստ»Ռուբենը մեր ժողովրդի պայքարի կենդանի ոգին է, նրա աննկուն, հայրենասեր և մարդասեր տեսակի իրական մարմնացումը. Ավետիք ՉալաբյանՎթար. հարյուրավոր հասցեներում մի քանի ժամ ջուր չի լինի Նարեկ Կարապետյանի հարցազրույցը Թաքեր Կարլսոնին՝ հայ իրականության միջազգային հնչեղության նշան Չափազանց բարդ իրադրություն, «մուսկուլների» ցուցադրում տարածաշրջանում. «Փաստ»Ներկա «լավությունները» հետո ժողովրդի «քթերից են բերելու». «Փաստ»Դոլարը թանկացել է, ռուբլին՝ էժանացել․ փոխարժեքն՝ այսօր Օրվա խորհուրդՄշակութային արժեքների արտահանման համար պետտուրքի նոր տեսակ կսահմանվի. նախագիծ. «Փաստ»Դպրոցներում ուսուցիչների սուր պակաս կա. «Փաստ»«Սա միջանկյալ հաղթանակ է. եթե այս իշխանությունը վերարտադրվեց, ապա հայտարարագրման համակարգը սկսելու է գործարկել այլ եղանակով». «Փաստ»Իշխանության քմահաճույքները կատարելու «կամավորականները». «Փաստ»Սկանդալ Սևանի շուրջ. ինչո՞ւ նույնիսկ Փաշինյանի կողմնակիցները չկարողացան լռել. «Փաստ»«Երրորդ տարին էր, որ հայտ էի ներկայացնում, երբեք չեմ հանձնվել». Ալբերտ Արմենակյանի երազանքի ճանապարհը՝ դեպի «Մանկական Եվրատեսիլ» Տարվա սկզբից ի վեր Հայաստանում ճանապարհատրանսպորտային պատահարներից մահացել է 226 մարդ Պետք է խուսափել ընդհարումներից, ներդաշնակ գործակցել․ Արամ Ա Վեհափառ Հայրապետի ուղերձը Արմեն Գրիգորյանը Մոսկվայում ելույթ է ունեցել խաղաղության ու «Թրամփի ուղու» մասին Ադրբեջանի տարածքով տեղափոխվող ռուսական ցորենի առաջին խմբաքանակը հասել է Հայաստան․ Պապոյան ՀՀ ԱԳՆ գլխավոր քարտուղարն ընդունել է Եվրոպական հանձնաժողովի պաշտոնյային Հովիկն ասաց՝ Նիկոլին չեմ կարող մենակ թողնել Ալիևը հանձնարարականներ է տալիս «Հայաստան ադրբեջանցիների վերադարձի» համար․ իրանագետ